KINH TỤNG HẰNG
NGÀY
TỔNG HỢP 49 KINH CĂN BẢN CỦA HAI TRUYỀN
THỐNG PHẬT GIÁO NAM TÔNG VÀ BẮC TÔNG
Tỳ-kheo Thích Nhật
Từ
biên soạn
---o0o---
KINH VIÊN GIÁC
Thứ bốn mươi tám
Tôi nghe như vầy: một
thuở nọ Đức Phật nhập định Thần Thông Đại Quang Minh
Tạng, là nơi trụ trì Thường Tịch Quang Trang Nghiêm của
tất cả Như Lai, cũng là nơi giác ngộ vốn trong sạch của
tất cả chúng sanh, tất cả thánh phàm đều tùy thuận bản
thể bình đẳng bất nhị của tự tánh đầy khắp mười phương
không gian và thời gian, thân tâm tịch diệt mà hiện cảnh
bất nhị nơi các cõi Tịnh, cùng với mười vạn đại Bồ-tát
đều nhập chánh định, đồng sự pháp hội bình đẳng của
Như Lai. O
Bấy
giờ Bồ-tát Văn-thù-sư-lợi đứng dậy, đi nhiễu quanh
Phật ba vòng, đảnh lễ chân Phật, chắp tay quỳ gối bạch
Phật rằng:
- Xin Thế Tôn đại bi vì tất cả pháp hội
giảng về nhân địa phát tâm trong sạch của Như Lai, phải
dựa theo pháp nào, tu theo hạnh gì mà được thành Phật.
Nhiều người đã phát tâm trong sạch nguyện độ chúng sanh
thành Phật, nhưng chẳng biết dụng tâm tu hành như thế nào
mới được chánh tri kiến, xa lìa các thiền bệnh, khiến cho
chúng sanh thời mạt pháp ở vị lai cầu pháp Đại thừa, không
rơi vào tà kiến.
O
- Lành
thay ! Lành thay ! Ông khéo vì các Bồ-tát hỏi về nhân địa
phát tâm của Như Lai dựa theo pháp nào, tu hạnh gì, lại vì
tất cả chúng sanh đời mạt pháp cầu pháp Đại thừa được
trụ nơi chánh pháp, chẳng rơi vào tà kiến. Nay ông và đại
chúng hãy lắng nghe, Như Lai sẽ tuyên nói.
O
Lúc
ấy Bồ-tát Văn-thù và đại chúng hoan hỷ vâng lời Phật
dạy, im lặng mà nghe.
Này
các vị! Có pháp môn tổng trì nhiệm mầu vô thượng gọi là
Viên Giác. Từ pháp này kiến lập tất cả thanh tịnh, Chơn
Như, Bồ-đề, Niết-bàn và Ba-la-mật để dạy Bồ-tát và chúng
sanh về nhân địa phát tâm của tất cả Như Lai, đều nên nương
theo giác tướng trong sạch chiếu soi đầy đủ, dứt hẳn vô
minh mới thành Phật đạo.
O
Này
các vị! tất cả chúng sanh từ vô thỉ đến nay bị nhiều
điên đảo, ví như kẻ lạc đường nhận lầm phương Nam thành
phương Bắc, vọng cho tứ đại là thân tướng thật của mình,
ví như kẻ bị nhậm thấy hoa đốm và thấy mặt trăng thứ
hai.
Này
các vị! Hư không vốn chẳng có hoa đốm, vì bệnh nhậm mà
ảo giác vọng chấp thành có. Do vọng ấy chẳng những không
biết tánh hư không lại còn lầm nhận chỗ sanh ra hoa đốm là
thật. Từ cái vọng này thành có sanh tử luân hồi nên gọi
là vô minh.
O
Này
các vị! Vô minh này không có thật thể, như người trong
mộng lúc chiêm bao thì có, đến khi thức tỉnh thì không còn
gì cả. Tất cả chúng sanh sở dĩ có sự sanh tử luân hồi là
vì các pháp vốn vô sanh mà vọng thấy có sanh diệt. Này các
vị! Như Lai do tu theo tự tánh Viên Giác, chiếu soi bản thể
của tự tánh vốn tịch diệt, biết rõ thân tâm, thế giới
như hoa đốm trên không. Thân tâm vốn không, lấy gì để
thọ sanh tử luân hồi? Cái “không” này là vì bản tánh
vốn không, chẳng phải do tạo tác thành không. Cái biết đó
ví như hư không, kẻ biết như hư không đó tức là tướng
hoa đốm cũng chẳng thể nói không có tánh tri giác, “có”
với “không” đều lìa, đó mới gọi là tùy thuận giác tánh
trong sạch.
Tại
sao? Vì tánh hư không thường trụ bất động. Trong Như Lai
Tạng vốn chẳng có sự sanh diệt nên chẳng có tri kiến sanh
diệt trong đó, cũng như pháp giới tánh rốt ráo viên mãn đầy
khắp mười phương không gian và thời gian. Bồ-tát vì thế
ở nơi Đại thừa phát tâm trong sạch, chúng sanh trong đời
mạt pháp theo đó tu hành chẳng đọa tà kiến.
O
***
Lúc
ấy, Bồ-tát Phổ Hiền bạch Đức Phật rằng:
-
Bạch Đức Thế Tôn, nếu thế giới như huyễn, thân tâm như
huyễn tại sao chúng sanh lại dùng huyễn để tu huyễn. Cúi
xin Thế Tôn chỉ dạy phương tiện tu tập trình tự để lìa
hẳn các huyễn.
- Này
các vị! Mọi thứ huyễn hóa đều sanh nơi diệu tâm Viên Giác
của Như Lai, cũng như hoa đốm từ hư không mà có, hoa đốm
dù diệt, tánh hư không chẳng
hoại, huyễn tâm của chúng
sanh dù theo huyễn diệt, các huyễn diệt hết, bản giác
chẳng động. Do “huyễn” nói “giác”, giác cũng là
huyễn, nếu nói “có giác” thì vẫn chưa lìa huyễn, nói
“không có giác” thì cũng như thế, nên nói các huyễn
diệt hết gọi là bản giác bất động.
O
Này các vị! Tất cả Bồ-tát và chúng sanh
đời mạt pháp nên xa lìa tất cả huyễn hóa, những cảnh
giới hư vọng do vọng tâm cố chấp mà sanh. Nay xa lìa vọng
tâm, cái tâm năng lìa cũng là huyễn, cũng phải xa lìa. Có
sự xa lìa vẫn là huyễn, cũng phải lìa luôn, lìa rồi lại
lìa nữa, đến chỗ không còn sở lìa mới dứt hẳn các
huyễn. Ví như dùi cây lấy lửa, lửa phát ra thì cây cháy thành
tro, khói diệt tro bay, đất nơi đốt vốn chẳng động. Dùng
huyễn tu huyễn cũng như thế, các huyễn diệt hết nhưng
chẳng phải đoạn diệt.
O
Này
các vị!
Biết huyễn tức là lìa, chẳng lập phương tiện;
lìa huyễn tức là giác, cũng chẳng thứ lớp. Tất cả
Bồ-tát và chúng sanh đời mạt pháp theo đó tu hành, như
thế mới lìa hẳn các huyễn.
O
***
Nghe
Đức Phật giảng xong, Bồ-tát Phổ Nhãn bạch rằng:
-
Bạch
Đức Thế Tôn,
Bồ-tát phải an trụ và quán tâm như thế nào và dùng phương
tiện gì để hóa độ chúng sanh một cách hữu hiệu trong
thời mạt pháp ?
- Này
các vị! Những Bồ-tát sơ học và chúng sanh đời mạt pháp
muốn cầu tâm Viên Giác trong sạch của Như Lai, nên dùng chánh
niệm để xa lìa các huyễn.
O
Muốn
giữ chánh niệm, trước tiên phải nương theo hạnh Xa-ma-tha
của Như Lai, kiên trì giới cấm, cho đồ chúng an cư, tĩnh
tọa trong tịnh thất. Hành giả trước tiên hãy quán thân này
do tứ đại hòa hợp, những thứ tóc, lông, móng, răng, da,
thịt, gân, xương, tủy, não, chất bẩn đều thộc về địa
đại. Nước mắt, nước mũi, mồ hôi, mỡ, máu, mủ, đờm,
dãi, tiểu, tiện v.v.. đều thuộc về thủy đại. Hơi ấm là
hỏa đại, hơi thở là phong đại. Nếu tứ đại lìa nhau thì
thân này ở đâu? Quán xét như thế thì biết thân này chẳng
có tự thể, do các đại hòa hợp thành có tướng, thật ra
đồng như huyễn hóa vì bốn duyên giả hợp với vọng, có
lục căn; từ bốn đại sanh khởi sáu giác quan; giác quan và
đối tượng hòa hợp sanh khởi sáu thức, do sáu thứ phân
biệt sáu đối tượng, ghi nhớ tích tụ bên trong, tựa như có
tướng nhân duyên hiện ra nên giả gọi là tâm
O
Này
các vị! Cái vọng tâm này nếu chẳng có, sáu đối tượng cũng
chẳng thể có, bốn đại tan rã thì cảnh trần cũng không còn.
Nhân duyên giác quan và đối tượng đều tự tiêu tán, rốt
cuộc cũng chẳng thấy có gì là tâm phan duyên.
Này các vị! Khi huyễn thân diệt huyễn tâm
cũng diệt, huyễn tâm diệt rồi huyễn trần cũng diệt,
huyễn trần diệt rồi, huyễn diệt cũng diệt, cái biết
huyễn diệt cũng diệt rồi thì phi huyễn tức bản giác
chẳng diệt, cũng như chùi gương, bụi sạch gương sáng.
O
Này
các vị! Phải biết thân tâm cũng là cấu bẩn của huyễn, tướng
cấu bẩn diệt hẳn thì mười phương trong sạch.
Này
các vị! Ví như hạt châu Ma-ni, bản thể trong sạch vốn
chẳng màu sắc, tùy theo màu sắc bên ngoài tương phản vào mà
người quán sát thấy màu sắc ấy; kẻ mê chẳng
biết, cho rằng hạt
châu
Ma-ni thật có màu
sắc.
O
Này
các vị! Tánh trong sạch của Viên Giác cũng như thế, tùy
loại cảm ứng hiện ra thân tâm, kẻ mê chẳng biết lại cho
bản thể Viên Giác thật có thân tâm sắc tướng, chấp thành
tự tướng cũng như vậy. Chúng sanh do đó chẳng thể xa lìa
huyễn hóa. Đối với người đã lìa được cấu bẩn của
huyễn hóa được gọi là Bồ-tát. Cấu bẩn là sở lìa,
Bồ-tát là năng lìa, cấu bẩn sạch tức sở lìa hết, đối
đãi trừ tức năng lìa hết, vậy chẳng còn năng sở tương
đối để lìa cấu bẩn và tên gọi người năng lìa.
O
Này các vị! Bồ-tát và chúng sanh đời
mạt pháp, nhờ quán xét diệt được những bóng hình của
vọng tâm tạo ra thì chứng được các pháp đều huyễn. Lúc
ấy liền thấy mười phương trong sạch, vô biên hư không là
bản giác sở hiện; bản giác tràn đầy sáng tỏ, hiển
hiện thâm tâm trong sạch. Vì tâm trong sạch nên thấy trần
trong sạch. Cái thấy trong sạch nên con mắt trong sạch, con
mắt trong sạch nên nhận thức của mắt trong sạch, do nhận
thức của mắt trong sạch nên nghe trần trong sạch, nghe trong
sạch nên tai trong sạch. Lỗ tai trong sạch nên cái nghe trong
sạch, do cái nghe trong sạch nên trần trong sạch. Tương tự,
mũi, lưỡi, thân, ý đều cũng trong sạch như vậy.
O
Này
các vị! Do sáu giác quan trong sạch nên hình thể, âm thanh, mùi,
vị, xúc chạm và ý tưởng của tâm đều trở nên trong
sạch.
Này
các vị! Do sáu đối tượng giác quan trong sạch nên các yếu
tố đất, nước, lửa, gió cũng đều trong sạch.
Này
các vị! Do bốn yếu tố trong sạch nên mười hai xứ, mười
tám giới, cho đến hai mươi lăm cõi sống trong ba cõi đều
trong sạch.
O
Vì
các pháp thế gian của sáu phàm trong sạch nên các pháp xuất
thế gian của bốn thánh như: mười lực, bốn vô sở úy,
bốn trí vô ngại, mười tám đặc tính của Phật, ba mươi
bảy yếu tố giác ngộ v.v... đều trong sạch. Như thế cho đến
tám mươi bốn ngàn pháp môn tổng trì, tất cả đều trong
sạch.
Này
các vị! Nói tóm lại tất cả pháp đều là tướng, tánh
vốn trong sạch. Vậy thì một thân trong sạch nên nhiều thân
trong sạch; vì nhiều thân trong sạch như thế cho đến mười
phương chúng sanh Viên Giác trong sạch.
O
Này
các vị! Theo sự trong sạch kể trên, do một thế giới trong
sạch nên nhiều thế giới trong sạch, vì nhiều thế giới
trong sạch như thế cho đến khắp không gian và thời gian,
tất cả bình đẳng trong sạch chẳng động.
Này
các vị! Vì hư không bình đẳng chẳng động nên biết giác
tánh chẳng động; vì bốn đại bình đẳng chẳng động nên
biết giác tánh bình đẳng chẳng động, như thế cho đến tám
mươi bốn ngàn pháp môn tổng trì bình đẳng chẳng động.
O
Này
các vị! Giác tánh cùng khắp, trong sạch chẳng động, tròn
đầy chẳng có ngằn mé. Nên biết sáu giác quan cùng khắp pháp
giới, sáu đối tượng của chúng cũng cùng khắp pháp giới,
như thế cho đến pháp môn tổng trì đều cùng khắp pháp
giới.
Này
các vị! Do diệu giác ấy tánh vốn cùng khắp nên tánh giác
quan, tánh đối tượng chẳng hoại chẳng nhiễm. Vì giác quan
và đối tượng chẳng hoại chẳng nhiễm như thế cho đến
pháp môn tổng trì chẳng hoại chẳng nhiễm, như ánh sáng
của trăm ngàn ngọn đèn chiếu trong một phòng, ánh sáng ấy
cùng khắp, chẳng hoại chẳng nhiễm.
O
Này
các vị! Vì bản giác vốn thành tựu nên biết Bồ-tát
chẳng bị pháp trói buộc, chẳng cần pháp giải thoát,
chẳng chán sanh tử, chẳng ưa Niết-bàn, chẳng kính trì
giới, chẳng ghét phá giới, chẳng trọng tu lâu, chẳng khinh
sơ học. Tại sao? Vì tất cả đều ở trong bản giác, ví như
con mắt sáng tỏ thấy rõ cảnh tượng trước mắt, ánh sáng
ấy viên mãn chẳng sanh yêu ghét. Tại sao? Vì bản thể ánh sáng
không hai nên chẳng sanh yêu ghét vậy.
Này
các vị! Bồ-tát và chúng sanh đời mạt pháp tu tập tâm này
đều được thành tựu. Vì bản giác vốn đầy đủ, dù nói
tu tập thành tựu, thật vốn vô tu, cũng vô thành tựu. Vì Viên
Giác phổ biến chiếu soi, tịch diệt bất nhị, trong đó bao
gồm trăm ngàn muôn ức a-tăng-kỳ bất khả thuyết vô số
hằng sa thế giới của các Đức Phật, ví như hoa đốm
hiện trên hư không, khởi diệt lăng xăng, chẳng hợp chẳng
lìa, chẳng trói buộc, chẳng giải thoát, vì thế mới biết
chúng sanh bổn lai thành Phật, sanh tử Niết-bàn đều như
việc trong mộng.
O
Này
các vị! Do các pháp như việc trong mộng nên biết sanh tử và
Niết-bàn chẳng sanh chẳng diệt, chẳng đến chẳng đi,
những sở chứng ấy chẳng được chẳng mất, chẳng nắm
chẳng buông, những cái chứng đắc được vốn không bị
tạo tác, vô chỉ, vô nhậm, vô diệt, nơi pháp chứng này
rốt cuộc vô năng chứng vô sở chứng, tất cả pháp tánh đều
bình đẳng chẳng hoại.
Này các vị! Những Bồ-tát ấy nên tu hành
như thế, theo thứ lớp như thế, quán tưởng như thế, an
trụ tâm như thế, phương tiện như thế, khai ngộ như thế,
cầu pháp như thế, tất cả thực hành theo chánh pháp, chánh
hạnh như thế thì tâm chẳng mê muội.
O
***
Lúc
ấy, Bồ-tát Kim Cang Tạng thưa hỏi Đức Phật:
-
Bạch Thế Tôn ! Nếu các chúng sanh bổn lai thành Phật,
tại sao lại có tất cả vô minh ?
Nếu những vô minh sẵn có trong chúng sanh thì do nhân
duyên gì Như Lai lại nói bổn lai thành Phật ? Nếu mười phương
chúng sanh bổn lai thành Phật rồi sau mới khởi vô minh, vậy
tất cả Như Lai đến lúc nào sanh lại tất cả phiền não ?
Xin Phật rủ lòng đại từ vì những Bồ-tát và chúng sanh đời
mạt pháp khai giảng pháp tạng bí mật, khiến người nghe
được pháp môn liễu nghĩa của kinh này, dứt hẳn tâm nghi
ngờ.
O
- Này
các vị! Các cặp phạm trù nhị nguyên trong đời như: thủy
chung, sanh diệt, trước sau, có không, tụ tán, khởi dừng,
thủ xả, vân vân, đều là đối đãi, xoay vần tương sanh
với nhau, niệm niệm tương tục, đều là luân hồi. Kẻ chưa
ra khỏi luân hồi mà phân biệt Viên Giác thì tánh Viên Giác
kia cũng đồng như luân hồi, vậy muốn khỏi bị luân hồi
thì chẳng có chỗ đứng. Ví như mắt nháy thấy nước lặng
dợn sóng, mắt ngó hẳn một chỗ, thấy vòng lửa xoay tròn,
do mây bay mau thấy mặt trăng đi nhanh, do thuyền đi thấy bờ
trôi vậy.
O
Này
các vị! Sự xoay vòng chưa dừng mà muốn cảnh vật dừng trước
còn chẳng thể được, huống là tâm cấu bẩn chưa từng
trong sạch, còn ở trong sanh tử luân hồi mà muốn quán Viên
Giác của Phật chẳng xoay vần thì làm sao được ! Vì thế các
vị mới sanh ba điều nghi hoặc kể trên.
Này
các vị! Ví như bệnh nhặm vọng thấy hoa đốm hiện trên hư
không, nếu bệnh nhặm hết, chẳng thể nói rằng nhặm nay đã
diệt, vậy đến lúc nào tất cả bệnh nhặm mới sanh trở
lại. Tại sao? Vì hai pháp bệnh nhặm và hoa đốm chẳng
phải đối đãi sanh nhau, cũng như hoa đốm diệt nơi hư không
rồi
chẳng thể nói
rằng hư không lúc nào sanh lại hoa đốm nữa. Tại sao? Hư không
vốn chẳng có hoa đốm nên chẳng có sự sanh diệt. Sanh tử,
Niết-bàn cũng giống như hoa đốm sanh diệt, nếu diệu giác
hiện ra tròn đầy chiếu khắp thì hoa đốm và bệnh nhặm đều
tự lìa hẳn.
O
Này
các vị! Phải biết hư không chẳng phải tạm có, cũng
chẳng phải tạm không, huống là bản tánh bình đẳng của hư
không là tùy thuận Viên Giác của Như Lai, làm sao có thể
dung nạp những đối đãi như: có không, sanh diệt, trước
sau, v.v... ở trong đó!
Này
các vị! Như luyện quặng vàng, vàng chẳng phải do luyện mà
có, khi đã thành vàng ròng thì dù trải qua vô lượng kiếp tánh
vàng chẳng hoại, chẳng thể trở lại làm quặng nữa; vậy
chẳng nên nói rằng vàng ròng vốn chẳng thành tựu, Viên Giác
của Như Lai cũng giống như thế.
O
Này
các vị! Tâm Viên Giác của tất cả Như Lai vốn chẳng Bồ-đề
và Niết-bàn, cũng chẳng có sự thành Phật hay chẳng thành
Phật, cũng chẳng có vọng luân hồi và phi luân hồi.
Này các vị! Theo cảnh giới sở chứng của
hàng Thanh Văn, thân tâm ngôn ngữ đều đã đoạn diệt còn
chẳng thể đến chỗ Niết-bàn của tự mình chứng, huống là
dùng tâm suy tư để đo lường cảnh giới Viên Giác của Như
Lai; ví như lấy lửa đom đóm để đốt núi Tu-di thì làm sao
cháy được ! Nên dùng tâm luân hồi sanh tri kiến luân hồi mà
muốn vào biển tịch diệt của Như Lai thì làm sao đến được!
Cho nên ta nói tất cả Bồ-tát và chúng sanh đời mạt pháp,
trước tiên phải đoạn dứt cội gốc luân hồi từ vô thỉ.
O
Này các vị! Những tác ý suy tư do có tâm mà
sanh khởi ấy đều là sáu đối tượng trần cảnh, là nhân
duyên của vọng tưởng, chẳng phải bản thể thật của chân
tâm nên nói như hoa đốm; vậy nếu dùng tâm suy tư này để
phân biệt cảnh giới của Phật, cũng như trông hoa đốm
lại kết thành quả hư không, ấy đều là do vọng tưởng
xoay vần, thật ra chẳng có chỗ đúng.
O
Này các vị! Vọng tâm trôi nổi sanh nhiều
kiến chấp xảo trá nên chẳng thể thành tựu phương tiện
của Viên Giác, sự thưa hỏi của ông là do vọng tâm phân
biệt như thế. Thật chẳng phải là câu hỏi đúng theo chánh
kiến.
O
***
Lúc
ấy, Bồ-tát Di-lặc cung kính thưa hỏi Đức Phật rằng:
-
Bạch Thế Tôn ! - Nếu các Bồ-tát và chúng sanh đời mạt pháp
muốn vào biển Đại Tịch Diệt của Như Lai
nên dứt gốc rễ luân hồi như thế nào?
- Chúng sanh luân hồi có bao nhiêu chủng tánh? - Người
tu đến Bồ-đề của Phật có mấy bậc sai biệt ? - Bồ-tát
trở vào trần lao nên thiết lập bao nhiêu phương tiện để
giáo hóa chúng sanh?
Xin
Phật rủ lòng từ bi cứu đời, khiến tất cả Bồ-tát và
chúng sanh đời mạt pháp theo đó tu hành, được huệ nhãn
trong sạch, tâm gương sáng tỏ, viên mãn ngộ nhập vô thượng
tri kiến của Như Lai.
O
- Này các vị! Tất cả chúng sanh từ vô
thỉ đến nay do có đủ thứ tham dục ân ái nên có luân
hồi. Tất cả chủng tánh nơi các thế giới như sanh từ
trứng, sanh từ thai, sanh từ sự ẩm ướt, sanh từ sự biến
hoá, đều lấy dâm dục làm chánh nhân mới có sinh mạng, nên
biết ái dục là cội gốc của luân hồi. Do có các dục làm
trợ duyên phát khởi tâm ân ái, vì thế khiến chúng sanh có
sanh tử tương tục.
O
Do
nơi cảnh dục mà sanh tâm yêu ghét; cảnh thuận với tâm ta
thì yêu, cảnh nghịch với ta thì ghét, nên theo đó tạo đủ
thứ ác nghiệp mà bị sanh vào đường địa ngục, ngạ quỷ.
Nếu
bỏ ác mà ham thiện thì sanh vào cõi trời, cõi người.
O
Lại
nữa, nếu biết nhàm chán những tham ái, ưa xả bỏ tham ái,
nhưng, cái ưa ấy vẫn là gốc của tham ái nên tăng thêm
quả thiện, đó đều là pháp hữu vi nên vẫn còn phải bị
luân hồi, chẳng thành thánh quả. Cho nên chúng sanh muốn
giải thoát sanh tử luân hồi, trước tiên phải đoạn đứt
tham dục và trừ bỏ ân ái.
Này
các vị! Tất cả chúng sanh do cội gốc tham dục phát khởi vô
minh, sanh năm thứ chủng tánh khác nhau, vô minh nương theo hai
thứ chướng mà hiển hiện sâu cạn.
Thế nào là hai thứ chướng ? Một là lý chướng
tức là chướng làm ngại chánh tri kiến, hai là sự chướng,
do chướng này làm cho
sanh tử
tương tục.
O
Này
các vị! Năm thứ chủng tánh như sau:
Một
là chủng tánh phàm phu: Nếu hai thứ chướng kể trên chưa
được đoạn diệt thì gọi là chưa thành Phật.
O
Hai
là, chủng tánh Nhị thừa: Nếu những chúng sanh bỏ hẳn tham
dục, đã trừ được sự chướng nhưng chưa dứt lý chướng
thì chỉ có thể ngộ nhập hàng Thanh Văn hay Duyên Giác, chưa
thể trụ nơi cảnh giới Bồ-tát .
O
Ba
là chủng tánh Bồ-tát: Nếu tất cả chúng sanh đời mạt pháp
muốn vào biển Đại Viên Giác của Như Lai, trước tiên
phải phát nguyện siêng năng dứt trừ hai chướng, nếu hai chướng
đã hàng phục thì được ngộ nhập cảnh giới Bồ-tát.
Nếu hai chướng dứt hẳn thì được đến Niết-bàn, Bồ-đề
đầy đủ, thẳng vào Viên Giác vi diệu của Như Lai.
O
Bốn
là chủng tánh bất định: Này các vị! Tất cả chúng sanh đều
chứng Viên Giác, được gặp thiện tri thức, tùy nơi nhân địa
tự tu pháp gì, hạnh gì của mỗi thiện tri thức để dạy
bảo môn đồ, người theo đó tu tập bèn có chủng tánh đốn
tiệm khác nhau. Nếu gặp đường lối tu đúng chánh hạnh,
thẳng đến vô thượng Bồ-đề của Như Lai thì chẳng kể căn
cơ lớn nhỏ, đều thành quả Phật. O
Năm
là chủng tánh ngoại đạo: Nếu chúng sanh muốn cầu chánh pháp
mà lại gặp thầy bạn tà kiến thì tu hành chẳng được chánh
ngộ, đây gọi là chủng tánh ngoại đạo, ấy là lỗi của
tà sư, chẳng phải lỗi của chúng sanh.
O
Đó
là năm chủng tánh sai biệt của chúng sanh. Này các vị!
Bồ-tát chỉ vì tâm đại bi, tùy sự phương tiện vào các cõi
thế gian khai thị cho kẻ chưa ngộ, cho đến thị hiện đủ
thứ hình tướng, tùy theo cảnh giới thuận nghịch cộng sự
với họ, giáo hoá cho đến thành Phật ấy đều nương theo
nguyện lực trong sạch đã sẵn từ vô thủy.
O
Nếu
tất cả chúng sanh đời mạt pháp khởi tâm tiến lên Đại
Viên Giác nên phát đại nguyện trong sạch của Bồ-tát rằng:
- Nay tôi phát nguyện trụ Viên Giác của
Phật, cầu thiện tri thức, chớ gặp ngoại đạo và Nhị
thừa, theo nguyện tu hành, các chướng dứt dần, chướng
dứt sạch thì nguyện thoả mãn, bước lên pháp điện trong
sạch giải thoát, đến cõi Diệu Trang Nghiêm, chứng Đại Viên
Giác.
O
***
Lúc
ấy, Bồ-tát Thanh Tịnh Huệ bạch Đức Phật rằng:
-
Bạch Đức Thế Tôn, xin Ngài giảng lại tính giác viên mãn và
cách thức tu hành theo từng căn cơ để hành giả được
chứng ngộ.
- Này
các vị! Tự tánh của Viên Giác vô sở trụ, chẳng trụ nơi
“có và không” chỉ tùy theo tánh nhân duyên sanh khởi,
chẳng thủ chẳng chứng. Ở trong thật tướng, thật chẳng có
Bồ-tát và những chúng sanh. Tại sao? Vì Bồ-tát và chúng
sanh đều là huyễn hóa, nếu huyễn hóa diệt thì chẳng có
kẻ thủ chứng. Ví như nhãn căn chẳng tự thấy nhãn, pháp tánh
vốn bình đẳng mà chẳng có kẻ bình đẳng.
O
Chúng
sanh mê muội, chưa thể diệt trừ tất cả huyễn hóa, lúc đang
dụng công diệt trừ, muốn diệt trừ mà chưa diệt thì
hiện ra sai
biệt. Nếu được tùy thuận bản tánh tịch
diệt của Như Lai, rốt cuộc chẳng có sự tịch diệt và
kẻ tịch diệt.
Lại
nếu có người dứt hẳn trần lao, được pháp giới trong
sạch, ngay cái kiến giải trong sạch ấy tự làm chướng
ngại cho mình nên ở nơi Viên Giác chẳng được tự tại, đây
gọi là tùy thuận giác tánh của phàm phu.
O
Này
các vị! Tất cả Bồ-tát do kiến giác chiếu soi, biết kiến
giải là chướng ngại, dù đoạn được chướng ngại của
kiến giải nhưng kiến giác vẫn còn, trụ nơi kiến giác cũng
thành chướng ngại mà chẳng thể tự tại, đây gọi là tùy
thuận giác tánh của những Bồ-tát
chưa vào Sơ Địa.
Này các vị! Có chiếu soi, có kiến giác đều
gọi là chướng ngại, cho nên thường giác của Bồ-tát
chẳng trụ năng sở; năng chiếu và sở chiếu đồng thời
tịch diệt. Ví như có người tự chặt đầu mình, khi đầu
đã chặt đứt thì chẳng còn kẻ năng chặt. Vậy dùng tâm
chướng ngại đã đoạn diệt thì chẳng có kẻ năng diệt chướng
ngại. O
Kinh giáo liễu nghĩa của Phật như ngón tay
chỉ mặt trăng, nếu thấy được mặt trăng thì biết ngón
tay chẳng phải mặt trăng. Tất cả các thứ ngôn thuyết
của Như Lai chỉ để khai thị cho Bồ-tát và chúng sanh cũng
như thế, đây gọi là tùy thuận giác tánh của những Bồ-tát
đã vào Sơ Địa.
Này các vị! Tất cả chướng ngại cũng là
cứu cánh giác; đắc niệm thất niệm đều là giải thoát;
pháp thành tựu, pháp phá hoại đều gọi là Niết-bàn; trí
huệ, ngu si cùng là Bát Nhã, pháp thành tựu của Bồ-tát và
ngoại đạo đồng là Bồ-đề; vô minh với cảnh giới Chơn
Như chẳng khác; giới định huệ và tham sân si đều
thành tịnh hạnh; cõi chúng sanh và cõi Phật đồng
một pháp tánh; địa ngục, thiên
cung đều là Tịnh độ;
hữu tánh vô tánh cùng nhau thành Phật; tất cả phiền não
tức là giải thoát. Dùng trí huệ biển giác chiếu soi các tướng
trong pháp giới đều như hư không bình đẳng bất nhị, đây
gọi là tùy thuận giác tánh của Như Lai.
O
Này
các vị! Những Bồ-tát và chúng sanh đời mạt pháp phải an
trụ tâm như thế này: bất cứ lúc nào cũng chẳng dừng
nghỉ và diệt trừ, nơi cảnh vọng tưởng không cho liễu
tri, đối với sự không liễu tri cũng chẳng phân biệt là
thật không liễu tri.
Nếu
những chúng sanh đối với pháp môn khó tin, khó hiểu, khó
thực hành này, nghe rồi mà chẳng sanh tâm kinh ngạc và
khiếp sợ, ấy gọi là tùy thuận giác tánh.
Này
các vị! Các ông nên biết, những chúng sanh này đã từng cúng
dường trăm ngàn muôn ức hằng sa các Đức Phật và đại
Bồ-tát, gieo trồng nhiều phước đức thiện căn, nên Phật
nói người ấy gọi là thành tựu nhất thiết chủng trí
quyết định sẽ thành Phật.
O
***
Lúc
ấy Bồ-tát Oai Đức Tự bạch Phật:
-
Xin Thế Tôn vì chúng con giảng rõ tất cả phương tiện thứ
lớp và người tu hành gồm có mấy loại khiến Bồ-tát trong
hội
và
chúng sanh đời mạt pháp, kẻ cầu Đại thừa mau được khai
ngộ, vào biển Đại Tịch Diệt của Như Lai?
- Này các vị! Vô thượng diệu giác cùng
khắp mười phương không gian và thời gian, sanh ra Như Lai và
tất cả các pháp, bản thể đồng nhau, bình đẳng bất nhị
nên những người tu hành thật chẳng có hai. Nếu tùy thuận
phương tiện thì số ấy vô lượng, nay qui nạp lại theo các
tánh sai biệt phải có ba thứ.
O
Một
là, nếu các Bồ-tát ngộ biết Viên Giác vốn trong sạch, dùng
giác tâm trong sạch ấy phát khởi quán chiếu, lấy tịnh làm
hạnh quán tâm thể chẳng động. Do lắng lặng các niệm,
vọng tưởng ngừng nghỉ thì thấy tướng tập khi sanh diệt
trong thức thứ tám, quán lâu thì tịnh huệ sanh khởi, bỗng
thấy khách trần lăng xăng của thân tâm từ nay diệt hẳn,
trong tâm liền cảm thấy tịch tịnh khinh an. Vì tâm được
tịch tịnh nên thấy tâm của Như Lai trong mười phương của
thế giới đều hiển hiện trong đó như hình tượng hiện
trong gương, phương tiện này gọi là thiền quán Xa-ma-tha.
O
Hai
là, nếu các Bồ-tát ngộ biết Viên Giác vốn trong sạch, dùng
giác tâm trong sạch ấy phát khởi quán chiếu, biết tánh
của giác tâm và căn trần đều do huyễn hóa mà sanh khởi các
huyễn, nay dùng huyễn trí (thủy giác) diệt trừ kẻ huyễn (vô
minh), thì hiện thân biến hóa như huyễn. Do huyễn thân hóa
độ chúng sanh
mà
chẳng
chấp tướng chúng sanh, nên trong tâm cảm thấy đại bi khinh
an. Tất cả Bồ-tát từ đây khởi hạnh theo thứ lớp tiến
lên, cái huyễn của trí năng quán kia chẳng đồng với cái
huyễn của cảnh sở quán. Trí năng quán tuy chẳng đồng
với cảnh sở quán nhưng cũng là huyễn, vì năng quán sở quán
đều là huyễn, chẳng đồng với kẻ chấp thật có người
để lìa hai thứ huyễn năng sở. Sở quán đã diệt thì năng
quán cũng tiêu, cảnh trí đều tuyệt, vậy mới được lìa
hẳn tướng
huyễn.
Những
Bồ-tát này tu theo chánh hạnh kể trên thì được diệu
hạnh viên mãn cũng như mầm Chơn Như trưởng thành nơi đất
Pháp thân. Phương tiện này gọi là thiền quán Tam-ma-bát-đề.
O
Ba
là, nếu các Bồ-tát ngộ biết Viên Giác vốn trong sạch, dùng
giác tâm trong sạch ấy phát khởi quán chiếu, chẳng chấp
huyễn hóa và tướng tịnh, liễu tri thân tâm đều là chướng
ngại, nay chẳng chấp giác minh, chẳng kể chướng ngại, thì
được diệt hẳn cảnh ngại và vô ngại. Sự thọ dụng thân
tâm thế giới là tướng phiền não. Niết-bàn là nơi phiền
não của cõi trần cũng như âm thanh ở nơi chuông trống, chuông
trống dù nhỏ hẹp, nhưng âm thanh vọt ra ngoài xa, chẳng bị
khuôn khổ của chuông trống chướng ngại. Như thế Niết-bàn
vượt ra ngoài tướng phiền não, cùng khắp pháp giới, cũng
chẳng bị phiền
não chướng ngại vậy. Nếu theo thiền quán
kể trên thì trong tâm được tịch diệt khinh an, tùy thuận
cảnh giới tịch diệt của diệu giác thì thấy bốn tướng
Ngã, Nhơn, Chúng sanh, Thọ mạng đều là vọng tưởng trôi
nổi, tất cả thân tâm đều chẳng đến chỗ diệu giác. Phương
tiện này gọi là Thiền-na.
O
- Này
các vị! Ba pháp môn này đều là Viên Giác, vì mười phương
Như Lai tu hành nơi nhân địa được thân cận tùy thuận ba môn
này nên do đó thành Phật.
Đủ
thứ phương tiện và tất cả đồng dị của mười phương
Bồ-tát đều tu hành theo ba pháp môn kể trên mà viên mãn
chứng nhập, thành quả Viên Giác.
O
***
Lúc
ấy, Bồ-tát Biện Âm đảnh lễ Đức Phật rồi bạch rằng:
-
Bạch Thế Tôn, để vào cửa Viên Giác thì có mấy thứ tu
tập và phải vận dụng phương tiện gì để ngộ nhập
thật tướng.
- Này các vị! Tất cả Như Lai Viên Giác
trong sạch, vốn chẳng có sự tu tập và kẻ tu tập. Tất
cả Bồ-tát và chúng sanh đời mạt pháp nương theo tâm chưa
giác, dùng huyễn lực tu tập, khi ấy có hai mươi lăm thứ định
trong sạch.
Một
là, nếu những Bồ-tát tu pháp cực tịnh, do sức tịnh được
dứt hẳn phiền não, thành tựu rốt ráo nên chẳng rời chỗ
ngồi liền vào Niết-bàn, Bồ-tát này gọi là chuyên tu
thiền quán Xa-ma-tha.
O
Hai
là, nếu những Bồ-tát tu pháp quán như huyễn, dùng sức
Phật tánh biến hóa thế giới và đủ thứ tác dụng để
thực hành diệu hạnh trong sạch của Bồ-tát, nơi pháp tổng
trì chẳng lạc mất tịch niệm và tịch huệ, Bồ-tát này
gọi là chuyên tu thiền quán Tam-ma-bát-đề.
O
Ba
là, nếu những Bồ-tát chuyên diệt các huyễn, chẳng cần tác
dụng mà tự dứt phiền não. Khi phiền não dứt sạch liền
chứng thật tướng, Bồ-tát này gọi là chuyên tu thiền quán
Thiền-na.
O
Bốn là, nếu những Bồ-tát trước tu cực
tịnh dùng huệ tâm của tịnh để chiếu soi kẻ huyễn,
liền ở trong đó để khởi hạnh Bồ-tát. Bồ-tát này gọi
là trước tu thiền quán Xa-ma-tha, sau tu thiền quán Tam-ma-bát-đề.
O
Năm
là, nếu những Bồ-tát tu theo tịnh huệ, chứng được tánh
cực tịnh, liền dứt phiền não, lìa hẳn sanh tử, Bồ-tát này
gọi là trước tu thiền quán Xa-ma-tha, sau tu thiền quán
Thiền-na.
O
Sáu
là, nếu những Bồ-tát tu theo huệ tịch tịnh, lại hiện
sức huyễn hóa biến hiện đủ thứ thân tướng để độ chúng
sanh, sau mới dứt phiền não mà nhập tịch diệt, Bồ-tát này
gọi là trước tu Xa-ma-tha, giữa tu Tam-ma-bát-đề, sau tu
Thiền-na. O
Bảy
là, nếu những Bồ-tát dùng sức cực tịnh dứt phiền não
rồi sau mới thành diệu hạnh trong sạch của Bồ-tát để độ
chúng sanh, Bồ-tát này gọi là trước tu Xa-ma-tha, giữa tu
Thiền-na, sau tu Tam-ma-bát-đề. O
Tám
là, nếu những Bồ-tát dùng sức cực tịnh, tâm dứt phiền
não rồi lại độ chúng sanh, kiến lập thế giới, Bồ-tát này
gọi là trước tu Xa-ma-tha, sau đồng thời tu hai thiền quán
Tam-ma-bát-đề và Thiền-na. O
Chín
là, nếu những Bồ-tát dùng sức cực tịnh để sanh khởi
biến hóa, sau mới dứt phiền não, Bồ-tát này gọi là trước
đồng thời tu hai thiền quán Xa-ma-tha và Tam-ma-bát-đề, sau
tu Thiền-na.
O
Mười
là, nếu những Bồ-tát dùng sức cực tịnh để đưa đến
tịch diệt, sau lại khởi tác dụng biến hóa thế giới,
Bồ-tát này gọi là đồng
thời tu hai thiền quán Xa-ma-tha và
Thiền-na, sau tu Tam-ma-bát-đề.
O
Mười
một là, nếu những Bồ-tát dùng sức biến hóa tùy thuận đủ
thứ cho đến cực tịnh, Bồ-tát này gọi là trước tu
Tam-ma-bát-đề, sau tu Xa-ma-tha.
O
Mười
hai là, nếu những Bồ-tát dùng sức biến hóa biến hiện đủ
thứ cảnh giới mới đến tịch diệt, Bồ-tát này gọi là
trước tu
Tam-ma-bát-đề, sau tu Thiền-na.O
Mười
ba là, nếu những Bồ-tát dùng sức biến hóa để làm Phật
sự, an trụ tâm nơi tịch tịnh mà dứt phiền não, Bồ-tát này
gọi là trước tu Tam-ma-bát-đề, giữa tu Xa-ma-tha, sau tu
Thiền-na.
O
Mười
bốn là, nếu những Bồ-tát dùng sức biến hóa tác dụng
vô
ngại để dứt phiền não, an trụ tâm nơi cực tịnh, Bồ-tát
này gọi là trước tu Tam-ma-bát-đề, giữa tu Thiền-na, sau tu
Xa-ma-tha.
O
Mười
lăm là, nếu những Bồ-tát dùng sức biến hóa tác dụng phương
tiện để tùy thuận hai thiền quán cực tịnh tịch diệt,
Bồ-tát này gọi là trước tu Tam-ma-bát-đề, sau tu hai thiền
quán Xa-ma-tha và Thiền-na.
O
Mười
sáu là, nếu những Bồ-tát dùng sức biến hóa sanh đủ thứ
dụng để đến cực tịnh, sau mới dứt phiền não, Bồ-tát
này gọi là
trước đồng thời tu hai thiền quán Tam-ma-bát-đề
và Xa-ma-tha, sau tu Thiền-na.
O
Mười
bảy là, nếu những Bồ-tát dùng sức biến hóa để đưa đến
tịch diệt, sau an trụ nơi tịnh lự trong sạch vô tác, Bồ-tát
này gọi là trước đồng thời tu hai thiền quán Tam-ma-bát-đề
và Thiền-na, sau tu Xa-ma-tha.
O
Mười
tám là, nếu những Bồ-tát dùng sức tịch diệt mà sanh
khởi cực tịnh, trụ nơi thanh tịnh, Bồ-tát này gọi là trước
tu Thiền-na, sau tu Xa-ma-tha.
O
Mười
chín là, nếu những Bồ-tát dùng sức tịch diệt mà sanh
khởi tác dụng, tùy thuận công dụng tịch chiếu để chiếu
soi tất cả
cảnh, Bồ-tát này gọi là trước tu Thiền-na,
sau tu Tam-ma-bát-đề.
O
Hai
mươi là, nếu những Bồ-tát dùng sức tịch diệt tùy đủ
thứ tự tánh an trụ nơi tịnh lự mà sanh khởi biến hóa,
Bồ-tát này gọi là trước tu Thiền-na, giữa tu Xa-ma-tha, sau
tu Tam-ma-bát-đề.
O
Hai mươi mốt là, nếu những Bồ-tát dùng
sức tịch diệt và tự tánh vô tác nơi cảnh giới trong
sạch sanh khởi tác dụng rồi trở về tịnh lự, Bồ-tát này
gọi là trước tu Thiền-na, giữa tu Tam-ma-bát-đề, sau tu
Xa-ma-tha.
O
Hai mươi hai là, nếu những Bồ-tát dùng
sức tịch diệt mỗi mỗi thanh tịnh trụ nơi tịnh lự mà
sanh khởi biến hóa, Bồ-tát này gọi là trước tu Thiền-na,
sau đồng thời tu hai thiền quán Xa-ma-tha và Tam-ma-bát-đề.
O
Hai
mươi ba là, nếu những Bồ-tát dùng sức tịch diệt để
đưa đến cực tịnh mà sanh khởi biến hóa, Bồ-tát này
gọi là trước đồng thời tu hai thiền quán Thiền-na và
Xa-ma-tha, sau tu Tam-ma-bát-đề.
O
Hai mươi bốn là, nếu những Bồ-tát dùng
sức tịch diệt sanh khởi biến hóa, đưa đến cảnh huệ
trong sạch sáng tỏ của cực tịnh, Bồ-tát này gọi là trước
đồng thời tu hai thiền quán Thiền-na và Tam-ma-bát-đề, sau
tu Xa-ma-tha.
O
Hai mươi lăm là, nếu những Bồ-tát dùng trí
huệ Viên Giác chiếu soi, đầy khắp tất cả các tánh các tướng
mà chẳng lìa giác tánh, Bồ-tát này gọi là tùy thuận vốn
trong sạch của tự tánh mà viên tu Ba-la-mật thứ quán.
O
Đó
là hai mươi lăm định luân của Bồ-tát.
Tất cả Bồ-tát và chúng sanh đời mạt pháp nếu tu
theo định luân này nên thực hành như thế: Phải giữ giới
thanh tịnh, lắng lòng quán tưởng, thiết tha cầu sám-hối
trải qua hai mươi mốt ngày, ở nơi hai mươi lăm định luân,
mỗi mỗi đều ghi dấu cho rõ ràng rồi thành tâm khẩn cầu,
sau đó dùng tay lấy một dấu hiệu đã ghi để quán chiếu
cho đến khi nhận chân ra được các pháp đốn tiệm, pháp nào
thích hợp với mình, nếu có một niệm nghi hoặc thì chẳng
thể thành tựu. O
***
Lúc
bấy giờ, Bồ-tát Tịnh Chư Nghiệp Chướng cung kính thưa
hỏi Đức Phật.
-
Bạch Đức Thế Tôn, kính xin Ngài khai thị cho chúng con pháp
tánh thanh tịnh để làm đạo nhãn cho tương lai, giúp chúng
sanh ngộ nhập trọn vẹn.
O
- Này
các vị! Tất cả chúng sanh từ vô thỉ đến nay vọng chấp
thật có bốn tướng: Ngã, Nhơn, Chúng sanh và Thọ mạng,
rồi nhận lầm bốn tướng điên đảo này là thực thể
của mình, do đó liền sanh
hai cảnh yêu ghét, vậy nơi thể hư
vọng lại chấp thêm một lớp hư vọng nữa. Hai thứ vọng nương
nhau sanh ra vọng nghiệp, vì có vọng nghiệp nên vọng thấy có
luân hồi; kẻ phàm chán luân hồi lại vọng thấy có Niết-bàn,
do sự chấp thật Tướng ngã này nên chẳng thể ngộ nhập
bản giác trong sạch. Chẳng phải bản giác chống cự với
những kẻ năng nhập, vì có kẻ năng nhập thì chẳng phải
bản giác vậy. Cho nên động niệm và dứt niệm thuộc về mê
muội. Tại sao? Vì bổn khởi vô minh đã làm chủ cho mình
từ vô thỉ rất khó đoạn trừ, phải có huệ nhãn mới
trừ được. Vì tất cả chúng sanh sanh ra chẳng có huệ nhãn,
hiện tiền các tánh thân tâm đều là vô minh, vô minh chẳng
thể tự dứt vô minh, cũng như người chẳng có
sinh mạng
chẳng thể tự dứt sinh mạng vậy.
O
Này
các vị! Thế nào là tướng ngã ? Những chúng sanh tu
hành, tâm
biết có chúng sanh đều thuộc về tướng ngã.
Này các vị! Ví như có người cơ thể điều
hòa thư thái, tay chân thư giãn, bỗng quên mất thân ta, vì ăn
uống thất thường sinh ra bệnh hoạn, nhờ thầy thuốc châm
cứu thấy đau mới biết ta còn đây, cho nên người chấp có
sở chứng mới hiện ra tướng ngã.
O
Này
các vị! Nếu tâm liễu tri rốt ráo biết có sở chứng, dù
chứng biết thanh tịnh Niết-bàn của Như Lai đều thuộc về
tướng ngã.
Này
các vị! Thế nào là tướng nhơn? Như những chúng sanh tâm có
sở chứng, cho kẻ năng chứng là ta, nay tiến thêm một bậc,
ngộ biết chứng chẳng phải là ta, ngộ này siêu việt tất
cả chứng, nhưng còn giữ tâm ngộ tức là tướng nhơn.
O
Này
các vị! Những tâm biết có năng sở đều thuộc về ngã, tâm
dù chỉ còn chút năng ngộ để chứng lý cùng tột của
Niết-bàn đều gọi là tướng nhơn.
Này
các vị! Thế nào là tướng chúng sanh? Chỗ nào là những
chúng
sanh có tâm biết năng chứng, năng ngộ đều chẳng thể
biết.
Này
các vị! Ví như có người nói rằng: “Ta là chúng sanh,” thì
biết kẻ nói chúng sanh kia chẳng phải ta cũng chẳng phải ngươi.
Sao nói chẳng phải ta? Vì “ta là chúng sanh” thì chẳng
phải ta, sao nói chẳng phải ngươi? Vì nói “ta là chúng sanh,”
thì chẳng phải ông cũng chẳng phải ta vậy.
O
Này
các vị! Nếu những chúng sanh có tâm biết năng chứng, năng
ngộ đều là tướng ngã. Nay tiến thêm một bậc, liễu tri
chỗ này là tướng ngã, tướng nhơn chẳng thể đến, nhưng
còn sở liễu tri, biết có năng chứng năng ngộ để lìa, nên
gọi là tướng chúng sanh.
Này
các vị! Thế nào là tướng thọ mạng? Những chúng sanh nay
tiến thêm một bậc nữa, tâm quán chiếu sáng tỏ chiếu soi
tâm liễu tri cũng bất khả đắc, chỉ còn một giác thể
trong sạch; giác thể này tất cả nghiệp trí trong luân hồi
đều chẳng thể tự thấy được, cũng như con mắt chẳng
thể tự thấy mắt, tất cả tịch diệt. Vì trụ nơi tịch
diệt thì mạng căn chưa dứt nên gọi là tướng thọ mạng.
O
Này
các vị! Nếu tâm chiếu soi thấy tất cả những giác tri là
cấu bẩn của trần lao. Có năng giác, sở giác là chẳng lìa
được trần lao. Ví như nước canh làm tan băng, nước canh là
năng tan, băng là sở tan; khi băng đã tan thì nước canh và băng
đều thành nước, năng tan sở tan đều diệt, nếu còn có
kẻ biết băng tan thì có
cái
năng biết, cái biết đó là ngã. Nói “còn tướng thọ
mạng” thì nghĩa cũng như vậy.
O
Này
các vị! chúng sanh đời mạt pháp chẳng rõ bốn tướng không
thật, dù trải qua nhiều kiếp siêng năng khổ hạnh tu hành,
chỉ gọi là pháp hữu vi, rốt cuộc cũng chẳng thể thành
tựu tất cả thánh quả, cho nên gọi là “chánh pháp trong đời
mạt pháp.”
Tại sao? Vì
lầm nhận tất cả tướng ngã cho là tướng Niết-bàn, cho có
chứng có ngộ mới gọi là thành tựu. Cũng như có người
nhận giặc làm con thì tài sản nhà họ chẳng thể thành
tựu. Tại sao? Như có lời: luyến ái ngã cũng luyến ái
Niết-bàn, đè nén gốc luyến ái ngã trở thành tướng
Niết-bàn; có người chán ngã cũng chán sanh tử, chẳng biết
gốc ái luyến ấy mới thật là chơn sanh tử vậy. Nay có tâm
nhàm
chán sanh tử nên gọi là chẳng giải thoát.O
Tại
sao biết được pháp ấy chẳng giải thoát?
Này
các vị! Chúng sanh đời mạt pháp tu tập Bồ-đề, cho sự
chứng của mình là tự trong sạch, chứng được chút ít cho
là đủ, chưa dứt sạch cội gốc của tướng ngã nên chẳng
giải thoát. Nếu có người tán thán pháp mình thì liền sanh
tâm hoan hỉ, muốn cứu độ họ; nếu phỉ báng pháp sở đắc
của mình thì liền sanh tâm sân hận. Vậy thì biết cái tâm
chấp tướng ngã rất kiên cố, tiềm ẩn trong tạng thức,
gặp ngoại cảnh kích thích thì phát khởi hiện hành nơi các
căn, mãi chẳng gián đoạn.
Này
các vị! Người tu hành vì chẳng dứt sạch tướng ngã nên
chẳng thể ngộ nhập bản giác trong sạch.
O
Này
các vị! Nếu biết tướng ngã vốn không thì chẳng có cái
bản ngã để cho họ tán thán và phỉ báng; nay thấy “có ta
thuyết pháp” thì tướng ngã chưa dứt, nhơn tướng, chúng
sanh tướng, thọ mạng tướng đều cũng như thế.
Này
các vị! Chúng sanh đời mạt pháp vì chưa dứt ngã tướng,
cho sự thuyết pháp là “do ta thuyết” nên pháp của họ
thuyết là thuyết cái bệnh của ngã tướng, chẳng phải
thuyết cái pháp của Niết-bàn vậy, cho nên gọi là kẻ đáng
thương xót ! Dù siêng năng tinh tấn chỉ tăng thêm cái pháp
của bệnh nên chẳng thể ngộ nhập bản giác trong sạch.
O
Này
các vị! Chúng sanh đời mạt pháp vì chẳng thấu rõ bốn tướng
kể trên, chấp chỗ hành và kiến giải của Như Lai cho là
kiến giải của mình, vì chẳng phải do tự mình tu chứng nên
rốt cuộc chẳng thể thành tựu. Hoặc có chúng sanh chưa đắc
nói đắc, chưa chứng nói chứng, thấy người hơn ta mà sanh
tâm ganh tỵ, ấy là chúng sanh đó chưa dứt ngã kiến nên
chẳng thể ngộ nhập bản giác trong sạch.
Này
các vị! Chúng sanh đời mạt pháp muốn tu thành đạo, chớ nên
sanh tâm cầu ngộ; người sanh tâm cầu ngộ thì muốn học
rộng nghe nhiều để hiểu thêm giáo lý, vậy chỉ thêm đa văn,
tăng trưởng ngã kiến, chẳng phải người chơn tu.
O
Người chân tu chỉ nên tinh tấn hàng phục
phiền não, khởi tâm đại dũng mãnh; Niết-bàn chưa đắc
khiến cho đắc, phiền não chưa dứt khiến cho dứt, những tâm
tham, sân, si, mạn, siểm khúc, ganh tị đối cảnh chẳng sanh,
ân ái giữa mình và người tất cả đều tịch diệt, Phật
nói người ấy sẽ dần dần thành tựu Thánh quả. Nương
theo nhân địa này tu hành để cầu thiện tri thức thì
chẳng đọa tà kiến, nếu có sở cầu khác với nhân địa
phát tâm kể trên, lại sanh
lòng yêu ghét thì chẳng thể
ngộ nhập biển giác trong sạch.
O
***
Khi
ấy Bồ-tát Phổ Giác thưa hỏi Đức Phật về cách loại
bỏ những bệnh chấp mắc để giúp chúng sanh thoát khỏi tà
kiến. Đức Phật dạy rằng:
-Này
các vị! Chúng sanh đời mạt pháp người muốn tu hành nên phát
đại tâm cầu thiện tri thức, tức là phải cầu người có
chánh tri kiến, chẳng chấp cảnh giới Thanh Văn, Duyên Giác,
tâm chẳng trụ tướng, dù hiện trần lao, tâm thường trong
sạch, thị hiện có lỗi mà tán thán hạnh thanh tịnh, khiến
chúng sanh thường giữ giới luật, cầu người như thế mới
được thành tựu vô thượng chánh đẳng chánh giác. Chúng
sanh đời mạt pháp gặp người như thế nên chẳng tiếc thân
mạng mà phụng sự cúng dường. Thấy những thiện tri thức
trong bốn oai nghi thường hiện các hạnh trong sạch ấy là
thuận độ; hoặc gặp Bồ-tát nghịch độ, thị hiện đủ
thứ tội lỗi mà tâm chẳng kiêu mạn, dù cho Bồ-tát ấy có
vợ con quyến thuộc, giữ lấy tiền tài cũng chẳng sanh tâm
khinh bỉ. Nếu Thiện nam tử đối với các thầy bạn kể trên
nên chẳng khởi ác niệm thì được đến chỗ rốt ráo thành
tựu chánh giác, nên bản tâm sáng tỏ chiếu khắp mười phương
cõi Phật
O
Này
các vị! Diệu pháp sở chứng của thiện tri thức ấy nên lìa
bốn bệnh.
-
Một là bệnh “làm”: Nếu có người nói rằng nơi bản tâm
ta làm đủ thứ hạnh để cầu Viên Giác nhưng tánh của Viên
Giác chẳng do làm mà cầu được, nên đây là một loại
bệnh.
O
-
Hai là bệnh “mặc kệ”: Nếu có người nói rằng nay ta
chẳng dứt sanh tử, chẳng cầu Niết-bàn, đối với sanh tử
Niết-bàn chẳng có một niệm khởi hay diệt, mặc kệ tất
cả, đều tùy pháp tánh. Mặc kệ như thế mà muốn cầu Viên
Giác, nhưng tánh của Viên Giác chẳng do mặc kệ mà có, nên
đây là loại bệnh thứ hai.
O
Ba
là bệnh “dừng lại”: Nếu có người nói rằng nay tự tâm
ta dừng hẳn các niệm, cho tất cả tánh đều tịch nhiên bình
đẳng, vậy muốn nhờ dừng niệm để cầu Viên Giác, nhưng
tánh Viên Giác ấy chẳng hợp với dừng, nên đây là loại
bệnh thứ ba.
O
Bốn là bệnh “diệt”: Nếu có người nói
rằng nay ta dứt hẳn tất cả phiền não, thân tâm rốt ráo
rỗng không chẳng có gì cả, huống là cảnh giới hư vọng,
căn trần tất cả diệt hẳn để cầu Viên Giác. Nhưng tánh
Viên Giác ấy chẳng phải tướng diệt, nên đây là loại
bệnh thứ tư.
O
Người
đã lìa bốn bệnh thì bản tri trong sạch, theo quán chiếu này
gọi là chánh quán, nếu theo quán chiếu khác gọi là tà quán.
Này các vị! Chúng sanh đời mạt pháp muốn
cầu Viên Giác nên phát tâm như thế này: Tất cả chúng sanh
nơi tất cả hư không, ta đều khiến cho ngộ nhập Viên Giác
rốt ráo, không có nắm bắt chấp thủ Viên Giác đó, dứt
trừ tất cả các tướng nhơn ngã v.v...Phát tâm như thế thì
chẳng đọa tà kiến.O
***
Lúc
ấy, Bồ-tát Viên Giác thành kính cầu xin Đức Phật giảng
dạy pháp tu thiền quán để chúng sanh nương theo đó tu tập,
giải thoát.
- Này các vị! Nếu những chúng sanh tu
thiền quán Xa-ma-tha, trước tiên dùng sức cực tịnh, chẳng
khởi một niệm nào. Tịnh đến chỗ cực liền hiện Bản Giác,
ấy là Sơ Tịnh. Từ nơi một thân cho đến một thế giới
đều cũng như thế.
Này
các vị! Nếu Bản Giác cùng khắp một thế giới thì trong
thế giới đó có một chúng sanh nào tâm khởi một niệm cũng
đều biết cả, cho đến trăm ngàn thế giới cũng đều như
thế. Đây là chánh quán, đại chúng đã nghe, còn tất cả
cảnh giới chẳng phải sở nghe của đại chúng thì chẳng nên
chấp lấy để tu.
O
Này
các vị! Nếu các chúng sanh tu thiền quán Tam-ma-bát-đề, trước
tiên nên tưởng nhớ mười phương Như Lai, tất cả Bồ-tát
ở mười phương thế giới, y theo mỗi mỗi pháp môn của
Phật dạy, tùy thứ lớp tu hành siêng năng khổ hạnh, độ các
chúng sanh, ở nơi chánh định phát đại nguyện, dùng như
huyễn quán tự huân tập thành chủng tử Phật. Đây là quán,
đại chúng đã nghe, còn tất cả cảnh giới chẳng phải sở
nghe của đại chúng thì chẳng nên chấp lấy để tu.
O
Này
các vị! Nếu các chúng sanh tu thiền quán Thiền-na, trước tiên
quán theo pháp đếm số, trong tâm liễu tri mỗi niệm sát-na
trong sanh, trụ, dị, diệt. Sự liễu tri ấy cùng khắp trong
bốn
oai nghi, số niệm nào cũng biết rõ ràng. Như vậy, huệ
quán dần dần tiến lên mà chẳng thấy số cực lớn và
cực nhỏ. Do đó, sự quán được siêu việt số lượng,
rồi chánh biến tri của Phật tánh cũng được hiện ra thì
một giọt mưa ngoài hằng sa thế giới cũng đều thấy rõ như
vật trước mắt. Đây là chánh quán, đại chúng đã nghe, còn
tất cả cảnh giới chẳng phải sở nghe của đại chúng thì
chẳng nên chấp lấy để tu.
O
Đây
gọi là phương tiện đầu tiên của ba thứ thiền quán kể
trên. Nếu các chúng sanh lợi căn siêng năng khổ hạnh tinh
tấn, đồng thời tu đủ ba thứ thiền quán thì gọi là Như
Lai xuất hiện trên đời. Còn
những chúng sanh độn căn đời
mạt pháp muốn cầu đạo mà chẳng được thành tựu, là do
nghiệp chướng đời trước, thì nên siêng năng sám- hối, thường
mong đoạn dứt những tâm yêu ghét, ganh tị, siểm khúc, kiêu
mạn, chọn một thứ trong ba thứ thiền quán trong sạch kể
trên, tùy sức tu tập một thứ thiền quán, pháp quán này tu
không được thì tu pháp quán khác, tâm chẳng buông lung, tùy
theo thứ lớp để cầu chứng nhập.
O
***
Khi
ấy Bồ-tát Hiền Thiện Thủ ở trong đại chúng từ chỗ
ngồi đứng dậy, đi nhiễu quanh Phật ba vòng, đảnh lễ chân
Phật, chắp tay quỳ gối bạch Phật rằng:
-
Đức Thế Tôn đại bi, đã vì chúng con và chúng sanh đời
mạt pháp, chỉ bày các pháp môn không thể nghĩ bàn như thế.
Bạch
Thế Tôn ! Kinh này tên gì? Phải thọ trì như thế nào ? Chúng
sanh tu tập theo Kinh này sẽ được công đức gì? Chúng con
phải hộ vệ người trì Kinh như thế nào? Làm thế nào để
phổ biến giáo pháp này đến tất cả chúng sanh trong đời?
O
Ngài Hiền Thiện Thủ Bồ-tát nói xong, năm
vóc gieo sát đất, đảnh lễ thưa thỉnh ba lần như vậy.
Đức
Phật bảo Bồ-tát Hiền Thiện Thủ và toàn thể chúng hội
rằng:
- Lành
thay, lành thay ! Ông khéo vì các Bồ-tát và chúng sanh đời
mạt pháp hỏi Như Lai về vấn đề Kinh giáo, công đức, tên
gọi như thế. Nay ông hãy lắng nghe, ta sẽ tuyên nói.
- Này
các vị! Kinh này là do trăm ngàn muôn ức hằng sa các Đức
Phật sở thuyết, được ba đời Như Lai hộ trì, là chỗ quy
y của mười phương Bồ-tát, là con mắt trong sạch của mười
hai thể loại Kinh. Kinh này gọi là Kinh Đại Phương Quảng
Viên Giác Tổng Trì, cũng gọi là Khế Kinh Liễu Nghĩa,
cũng gọi là Tam-muội Bí Mật Vương, cũng gọi là Cảnh
Giới Quyết Định của Như Lai, cũng gọi là Tự Tánh
Sai Biệt trong Như Lai Tạng. Đại chúng hãy nên thọ trì.
O
Này
các vị! Kinh này hiển bày cảnh giới của Như Lai, chỉ có
chư Phật Như Lai mới có thể giảng thuyết đến chỗ tột cùng.
Nếu các Bồ-tát và chúng sanh đời mạt pháp theo đó tu hành,
tùy thứ lớp tiến
lên, sẽ đến địa vị Phật. O
Này
các vị! Kinh này gọi là Đại thừa đốn giáo, chúng sanh
lợi căn do đó đốn ngộ, lại cũng bao gồm pháp tiệm tu cho
tất cả chúng sanh. Ví như biển lớn chẳng bỏ sót dòng nước
nhỏ, cho đến ruồi muỗi và A-tu-la uống nước này đều
được no đủ cả.
O
Này
các vị! Nếu có người nghe tên Kinh này lòng tin vững chắc,
nên biết người ấy đã gieo trồng thiện căn phước huệ nơi
hằng sa tất cả các Đức Phật, nên được nghe kinh
giáo
này mà tâm chẳng nghi hoặc, chứ chẳng phải gieo trồng
thiện căn nơi một Đức Phật, hai Đức Phật mà được như
thế.
O
Này
các vị! Các ông nên hộ trì người tu hành đời mạt pháp,
chẳng cho ác ma và ngoại đạo nhiễu loạn thân tâm họ,
khiến cho lui sụt.
Lúc bấy giờ, chúng hội sau khi đi quanh và
đảnh lễ Đức Phật, ai nấy đều phát nguyện thọ trì và
ủng hộ người thọ trì Kinh này. Các vị thần Kim Cang như
Kim Cang Hỏa Thủ, Kim Cang Tồi Toái, Kim Cang Ni-lam-bà và tám
vạn Kim Cang cùng quyến thuộc phát nguyện hộ trì người trì
Kinh, như giữ tròng con mắt mình. Các Thiên Vương như Thiên Vương
Đại Phạm, Thiên Vương Hộ Quốc thì phát nguyện hộ trì và
giúp cho hành giả yên ổn thân tâm, thẳng tiến tu tập. Các
vị quỷ vương như Đại Lực, Cưu-bàn-trà và cùng mười
vạn quyến thuộc phát nguyện hộ trì người trì kinh.
Khi Phật nói kinh này xong, tất cả Bồ-tát,
tám bộ trời rồng quỷ thần cùng quyến thuộc, và các Thiên
Vương, Phạm Vương, v.v... và toàn thể đại chúng đều rất
hoan hỷ và thực hành theo.
O
Nam-mô
Bổn Sư Thích-ca Mâu-ni Phật.
(3 lần, xá 3 xá) OOO
---o0o---
Mục
lục
Ý
nghĩa
tụng
Kinh
|
Hướng
dẫn
hành
trì
|
Nghi
thức
dẫn
nhập
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
19
|20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27|
28
|
29
|
30
|
31
|
32
|
33
34
|
35
|
36
|
37
|
38
|
39
|
40
|
41|
42
|
43
|
44
|
45
|
46
|
47
|
48
Phụ
lục:
pl1-pl1a|
pl2a-c
|
pl2d-l
|
pl2m-q
|
pl
2s-x
| pl3
| pl4 |
pl5
Sám
nguyện
và
hồi
hướng
---
o0o
---
|
Thư
Mục Tác Giả |
--- o0o ---
Chân thành cảm ơn Thầy Nhật
Từ đã gởi tặng bản Kinh điện tử này
( Quang Duc Website 04/2002)
--- o0o ---
Trình bày : Nguyên Hân- Nguyên Phúc
