TÌNH
THƯƠNG VÀ CON NGƯỜI
Nguyên tác: Đức Đạt Lai Lạt
Ma
Chuyển ngữ: H.T. Thích Trí
Chơn
(Trích từ tập sách
“Compassion and the Individual”)
---o0o---
MỤC ĐÍCH CỦA
CUỘC SỐNG
Mục đích của
đời sống là gì? Đó là câu hỏi quan trọng mà tôi nghĩ mỗi người trong chúng
ta, dù trí thức hay bình dân, giàu nghèo sang hèn vẫn thường nghĩ tới.
Theo tôi, sống ở đời ai cũng mong có được hạnh phúc. Từ khi mới lọt lòng
mẹ cho đến lúc già chết, tất cả mọi người đều mơ ước được sống cuộc đời
hạnh phúc và không ai thích gặp khổ đau.
Hiện nay nhân
loại sống trên trái đất này, đang phải đối đầu với một vấn đề nan giải là
bằng cách nào chúng ta có thể giúp đỡ mọi người sống có hạnh phúc. Do đó,
muốn chấm dứt nổi khổ đau triền miên của kiếp người, chúng ta cần phải tìm
hiểu làm sao con người có thể tạo dựng mang lại hạnh phúc cho nhau.
LÀM SAO CÓ
ĐƯỢC HẠNH PHÚC?
Trước hết
chúng ta nhận thấy hạnh phúc hay đau khổ đều có hai loại: thể xác và tinh
thần. Trong cả hai loại này, tâm của chúng ta vẫn làm chủ, ảnh hưởng nhiều
đến chúng ta. Trừ khi thân thể chúng ta bị đau ốm hoặc quá thiếu thốn, còn
không thì đời sống thể xác vẫn đóng vai trò thứ yếu trong sinh hoạt hằng
ngày của chúng ta. Khi thân thể chúng ta khỏe mạnh và cuộc sống vật chất
tương đối đầy đủ thì chúng ta cảm thấy phần nào có hạnh phúc. Tuy nhiên
nếu tinh thần chúng ta bị khủng hoảng, thiếu đói dù ít hay nhiều, việc nhỏ
hay lớn, chúng ta liền cảm thấy rất đau khổ. Và trong lúc cuồng trí, không
làm chủ được tinh thần; có thể dẫn chúng ta đến hành động tự sát, hủy hoại
đời mình một cách oan uổng. Do đó, tôi nghĩ việc tìm kiếm một sự sáng
suốt, bình an nơi tâm hồn thực hết sức quan trọng. Muốn thân tâm an lạc,
chúng ta cần phát triển tình yêu thương và lòng từ bi.
Chúng ta nên
nghĩ đến hạnh phúc của kẻ khác, đừng gây đau khổ cho bất cứ ai. Khi chúng
ta ban bố tình thương, cứu giúp tha nhân tức là chúng ta đã tự giúp mình
có được chân hạnh phúc. Thực hành đức tánh khoan dung, tha thứ và mở rộng
lòng yêu thương mọi người, tức khắc tâm hồn chúng ta sẽ cảm thấy thanh
tịnh và an lạc. Điều này cũng giúp chúng ta tận diệt hết mọi nổi lo âu,
bất an và phiền não. Nó mang lại cho chúng ta sức mạnh tinh thần, lòng tự
tin để khắc phục, vượt qua những nổi khó khăn, bất như ý mà chúng ta
thường gặp phải trong cuộc đời.
Sống ở thế
gian này, có ai trong chúng ta chỉ gặt hái thành công mà không thất bại,
gặp toàn chuyện may chứ không có điều rủi? Trong mọi hoàn cảnh, mỗi người
đều phải đối phó với những khó khăn riêng. Khi gặp gian truân nếu chúng ta
không cố gắng khắc phục vượt qua, chúng ta sẽ thất bại và đâm ra tuyệt
vọng, chán nản. Muốn thành công, trái lại chúng ta nên nghĩ rằng không
riêng chúng ta mà tất cả mọi người trên thế gian đều gặp phải những điều
bất hạnh. Nhờ ý thức được như vậy mà tâm hồn chúng ta cảm thấy vơi bớt đi
phần nào niềm đau khổ, và tinh thần chúng ta trở nên vững mạnh với quyết
tâm chiến thắng mọi gian lao thử thách để thành tựu sự nghiệp vẻ vang
trong cuộc sống. Khi nhận thức được sự đau khổ của người khác như của
chính mình chúng ta sẽ cố gắng tu tập, phát triển lòng từ bi, thương yêu
giúp đỡ tất cả đồng loại thoát khỏi mọi khổ đau, và do đó tâm hồn chúng ta
cảm thấy an lạc và hạnh phúc.
CHÚNG TA CẦN
TÌNH THƯƠNG
Tại sao tình
thương mang lại cho con người nguồn hạnh phúc lớn lao nhất? Lý do đơn giản
vì bản chất của chúng ta là hâm mộ, yêu chuộng tình thương và không thích
sự ganh ghét, oán thù. Nhân loại cần đến tình thương để tồn tại. Con người
cần sự giúp đỡ, nương tựa vào nhau để sống còn. Cá nhân nam hoặc nữ, dù có
khả năng tài giỏi đến đâu, nếu bỏ họ một mình, họ cũng không thể tự sống
được. Trong bất cứ hoàn cảnh, tình huống nào; giàu sang phú quý hay thiếu
thốn nghèo hèn, khi trẻ trung mạnh khỏe hay già nua đau ốm, con người vẫn
phải sống nhờ vào sự giúp đỡ của kẻ khác.
Cho nên, tinh
thần tương thân tương trợ rất cần thiết cho mọi người trong xã hội. Không
những con người mà ngay cả loài vật vẫn phải sống hợp quần. Tất cả những
cảnh vật ngoại giới, từ hạt bụi nhỏ bé đến quả đất to lớn chúng ta đang
sống; từ sông ngòi biển cả đến núi rừng đồng ruộng; từ đám mây trên trời
đến những cành hoa trong vườn đều có sự tương quan, tương duyên với nhau.
Nếu không có sự hổ tương, liên hệ nhân quả, vạn vật sẽ không thể phát sanh
hay tồn tại. Vì con người cần nương vào sự giúp đỡ của kẻ khác để sống
còn, do đó tình thương là chất liệu thiết yếu cho cuộc sống của chúng ta.
Và chúng ta có trách nhiệm trong hành động tạo nên hạnh phúc hoặc gây đau
khổ cho mọi kẻ khác.
Chúng ta nên
tìm hiểu bản chất thực sự của chúng ta là gì. Chúng ta không phải là sản
phẩm của máy móc. Nếu chúng ta là những vật dụng máy móc thì các đồ dùng
máy móc này có thể thỏa mãn mọi nhu cầu và dứt trừ được hết nổi khổ đau
của chúng ta. Bởi lẻ chúng ta không phải là những sinh vật được cấu tạo
thuần túy bằng vật chất cho nên thực là điều sai lầm nếu chúng ta mong tìm
hạnh phúc của mình ở bên ngoài con người, mà trái lại muốn có hạnh phúc
chân thật, chúng ta cần thấu hiểu nguồn gốc và bản chất đích thực về con
người để chúng ta có thể khám phá ra điều mà chúng ta ước mong có được.
Chúng ta hãy
tạm gác qua một bên câu hỏi quá phức tạp khó giải đáp về sự diển tiến cũng
như tạo dựng nên thế giới của chúng ta đang sống; nhưng chúng ta có thể
đồng ý với nhau rằng mỗi chúng ta là chính do cha mẹ của chúng ta sinh ra.
Như vậy, sở dỉ có chúng ta không phải chỉ hoàn toàn do lòng ham muốn thỏa
mãn dục tình mà còn bởi cha mẹ chúng ta thực sự mong muốn có một đứa con.
Nói khác, trước khi sanh con thì cha mẹ đã ý thức rõ trách nhiệm là phải
yêu thương, chăm sóc và dạy dỗ đứa con của mình nên người, chứ không thể
bỏ mặc để cho nó hư hỏng. Cho nên chính do tình thương của cha mẹ đã dẫn
đến sự ra chào đời của mỗi chúng ta. Hơn nữa ngay từ lúc còn ở trong bào
thai, chúng ta đã cần đến sự chăm sóc của người mẹ. Và theo các nhà khoa
học thì thai nhi không những chịu ảnh hưởng rất nhiều bởi thể xác mà còn
về mặt tinh thần của bà mẹ. Nếu trong lúc mang thai, người mẹ gặp những
chuyện phấn khởi vui vẻ hay lo lắng buồn phiền đều gây ảnh hưởng tốt hoặc
xấu đến tinh thần của em bé sắp sinh ra sau này.
Ngay vừa lúc
mới lọt lòng, đứa trẻ cũng rất cần thiết đến tình thương của bà mẹ. Em bé
nhờ sữa mẹ lúc ban đầu mà lớn lên. Mặc dù ngày nay có sữa bột để nuôi con,
sữa mẹ vẫn là nguồn sống căn bản tự nhiên của các hài nhi. Đứa nhỏ ngậm vú
mẹ lúc sơ sinh nói lên tình thương con thật lai láng “như nước trong nguồn
chảy ra”. Nếu người mẹ không thực lòng thương yêu con mình hay nổi cơn
giận dữ khi con khóc phá thì dòng sữa mẹ sẽ ảnh hưởng bị tắt nghẻn không
chảy ra bình thường được. Lại nữa, cơ thể và nhất là bộ óc của em bé trong
thời gian từ lúc mới sinh cho đến khi được ba hay bốn tuổi, sự chăm sóc kỷ
lưởng của bà mẹ thực hết sức quan trọng để giúp cho thân thể đứa trẻ được
lớn mạnh và phát triển đầy đủ. Nếu thiếu sự chăm sóc, yêu thương và nuôi
dưỡng của bà mẹ, thân thể em bé có thể chậm lớn, nhất là bộ óc của nó
không thể phát triển bình thường được. Lý do bởi đứa trẻ rất khó lớn khôn
nếu không có sự chăm sóc của người lớn, cho nên tình thương của mẹ là chất
liệu nuôi dưỡng quan trọng nhất, sức khỏe và hạnh phúc của các trẻ em hoàn
toàn tùy thuộc vào tình yêu thương nuôi nấng và dạy dỗ tận tình của các bà
mẹ.
Trong xã hội
Âu Mỹ ngày nay, có nhiều đứa trẻ đã lớn lên trong những gia đình thiếu
hạnh phúc. Một khi đứa trẻ thiếu sự chăm sóc, hướng dẫn của người lớn; và
cha mẹ không biết yêu thương con cái mình; kết quả là chúng cũng sẽ không
bao giờ nghĩ tưởng đến cha mẹ. Từ hành động không biết chăm sóc, thương
yêu cha mẹ, những đứa trẻ sau này lớn lên vào đời, chúng cũng sẽ không có
lòng thương yêu đồng loại. Thực là điều đáng buồn. Trẻ em lớn lên được cha
mẹ gửi đến trường học, lúc ấy đứa trẻ cần sự giáo dục, hướng dẩn của thầy
giáo. Ngoài sự dạy dỗ kiến thức phổ thông, nếu giáo sư biết rèn luyện cho
học sinh có những đức tính tốt như tánh ngay thẳng, tự tin và giúp đỡ
người khốn cùng v..v.. thì các học sinh này sẽ biết ơn, kính mến và giữ
một ấn tượng tốt lâu dài trong tâm hồn của mình về ông thầy giáo đó. Trái
lại, nếu vị giáo sư tỏ ra không hết lòng yêu thương, chăm sóc dạy dổ các
em học sinh thì sự mến thương tình cảm giữa chúng với người thầy giáo cũng
chóng phai lạt.
Tương tự như
thế, nếu một bệnh nhân trong nhà thương được chăm sóc hết lòng, tận tình
chữa trị của vị bác sĩ thì chính tình thương này của ông ta sẽ là liều
thuốc hữu hiệu nhất giúp cho người bệnh chóng lành, mặc dù ông không hẳn
là một bác sĩ giỏi. Trái lại, cho dù một bác sĩ có tài, nhưng thiếu đạo
đức, không thương yêu tận tụy khi chữa trị cho bệnh nhân, khiến người đau
bịnh buồn phiền tức giận; do đó họ không thể chóng bình phục được. Cho nên
tình thương, sự hết lòng cứu chữa bênh nhân của vị thầy thuốc sẽ góp phần
lớn trong việc giúp người đau bệnh chóng lành.
Trong cuộc
sống giao tế hằng ngày, người ta thích nghe lời nói hòa nhã êm dịu cho dù
câu chuyện của người trình bày không hay, ngược lại, một đề tài dù hấp dẫn
bao nhiêu đi nữa mà người phát biểu dùng ngôn từ nặng nề, thiếu lễ độ nhả
nhặn thì chẳng ai muốn nghe. Do đó, mọi việc ở đời, từ nhỏ đến lớn; lòng
thương yêu, kính mến kẻ khác là điều căn bản tạo nên hạnh phúc cho mọi
chúng ta. Gần đây, tôi gặp một nhóm khoa học gia Hoa Kỳ, họ cho biết rằng
hiện nay có khoảng mười hai phần trăm dân số ở Mỹ đang mắc bệnh tâm thần.
Nguyên nhân chính không phải vì thiếu thốn vật chất mà do bởi cuộc sống
giữa con người với nhau thiếu thông cảm và tình thương. Cho nên, như tôi
đã trình bày ở trên mặc dù quý vị có nhận thức rõ điều đó hay không, thì
vào lúc chúng ta ra chào đời, tình thương vẫn là chất liệu cần thiết như
máu huyết nuôi dưỡng sự sống của chúng ta. Ngay cả tình thương ấy phát
xuất từ nơi một con vật, hay kẻ thù của chúng ta thì trẻ nhỏ và người lớn
vẫn đều cần đến nó.
SỰ PHÁT TRIỂN
TÌNH THƯƠNG
Một số người
bảo tình thương và lòng từ bi là những đức tính cao quý, nhưng rất khó
thực hiện. Bởi lẽ thế giới ngày nay, họ lập luận cho rằng không phải là
môi trường thuận lợi cho chúng phát triển. Mà bản tính con người vốn thích
làm những việc ác và lòng người chứa đầy sự thù hận và tham sân. Tôi không
đồng ý như vậy.
Nhân loại
xuất hiện trên quả đất hiện nay đã có từ hàng trăm nghìn năm trước. Tôi
nghĩ rằng trong khoảng thời gian này nếu tâm con người hoàn toàn độc ác
hung dữ thì dân số trên thế giới đã giảm sút. Nhưng trái lại, mặc dù xảy
ra nhiều cuộc chiến tranh, ngày nay dân số toàn cầu đã tăng lên rất nhiều.
Điều này chứng tỏ cho chúng ta thấy rằng lòng từ bi và tình thương đã ngự
trị thắng thế trên thế giới.
Tình thương
đã mang lại cho chúng ta nhiều lợi ích tinh thần và lành mạnh thể xác.
Điều rõ ràng ai cũng thấy là khi tâm mình an vui sẽ giúp cơ thể chúng ta
khỏe mạnh. Sự giận dữ, ưu phiền dễ khiến con người sinh ốm đau. Trái lại,
tâm thanh tịnh và an lạc giúp chúng ta tránh được nhiều bệnh tật. Muốn có
hạnh phúc chân thật, con người cần trải lòng yêu thương tất cả, không nuôi
dưỡng tâm ganh ghét, oán thù ai. Chúng ta không chỉ nhận thức tình thương
là đức tính tốt, cao quý mà nên thực hành phát triển nó trong cuộc sống
hằng ngày.
Trước hết,
chúng ta cần hiểu rõ về ý nghĩa đích thực của tình thương. Tình cảm yêu
thương lắm khi pha lẫn với dục tình và sự tham đắm. Chẳng hạn, cha mẹ
thương yêu con cái là thứ tình cảm vị kỷ đối với người thân của mình, khác
hẳn với lòng từ bi rộng lớn. Trong hôn nhân, sự đắm say tình dục giữa hai
vợ chồng hay tình yêu cuồng nhiệt giữa đôi trai gái hoàn toàn không phải
là thứ tình thương đích thực. Lòng thương nặng tính chất đam mê ái nhiểm
này khiến chúng ta thường hay mù quáng nghĩ tưởng rằng người mà ta yêu
thương luôn có những đức tính tốt, nhưng đôi khi họ lại mang nhiều thói hư
tật xấu.
Tình thương
nhằm mục đích ích kỷ, tình thương ấy khó tồn tại lâu dài và dễ tan biến
khi nó không mang lại ích lợi gì cho con người. Cho nên tình thương chân
chính không xây dựng trên tình cảm so đo toan tính lợi hại cho bản thân mà
hoàn toàn đặt nền tảng trên lòng vị tha quên mình vì hạnh phúc cho chúng
sanh. Hẳn nhiên phát triển lòng từ bi rộng lớn này không phải là điều dễ
dàng. Muốn thành tựu, chúng ta cần sáng suốt nhận thức rõ các sự thực sau
đây:
Tất cả chúng
ta dù tốt hay xấu, giàu nghèo sang hèn, đều là con người như nhau. Ai cũng
mong sống trong hạnh phúc và không thích khổ đau. Họ có quyền khắc phục,
chống lại sự đau khổ để có được hạnh phúc. Khi bạn hiểu rằng mọi người đều
bình đẳng trong ý muốn đi tìm và có quyền đạt tới hạnh phúc, tự nhiên bạn
thấy có thiện cảm và gần gủi với họ. Khi tâm bạn có được tình thương nhân
loại phổ quát, bạn sẽ thấy có trách nhiệm cần giúp đỡ kẻ khốn cùng vượt
qua những khó khăn của họ.
Bạn làm việc
cứu khổ này với tâm bình đẳng, không chọn lựa và phân biệt kẻ thân người
sơ, thù hay bạn, sang trọng hay thấp hèn, khi chúng ta biết rằng là con
người, họ có những niềm vui và đau khổ như chúng ta; cho nên không thể có
sự kỳ thị, phân chia giữa người này với người kia mà chúng ta cần có lòng
từ bi thương xót cứu độ tất cả.
Muốn thành
công trong việc phát triển lòng từ bi, chúng ta cần phải trải qua một thời
gian dài kiên nhẫn tu tập. Khi chúng ta còn nghĩ đến bản ngả nhỏ nhen, cái
“Ta” tham lam ích kỷ, đam mê thú vui trần tục, không dám hy sinh quyền lợi
cá nhân cho hạnh phúc của kẻ khác thì rất khó để thực hành tình thương
rộng lớn này. Mặc dù không dễ làm ngay tức khắc, điều đó không có nghĩa là
chúng ta không thể bắt đầu luyện tập từ từ để dẫn đến kết quả được.
CHÚNG TA KHỞI
SỰ THỰC TẬP NHƯ THẾ NÀO?
Trước hết
chúng ta cần diệt trừ những trở ngại lớn lao cho sự phát triển lòng từ bi
là tâm oán thù và sân hận. Đây là hai ác tính độc hại nhất thường nằm sẵn
trong tâm mọi người, nhưng chúng ta có thể kiểm soát chúng. Muốn chế ngự
tâm sân hận, chúng ta không những chỉ cần có lòng từ bi mà còn phải có trí
tuệ và hạnh nhẫn nhục. Chúng là những phương thuốc hữu hiệu nhất có thể
chửa trị, đoạn diệt lòng sân hận nơi tâm chúng ta. Nhưng rất tiếc, nhiều
người đã nhận thức sai lầm cho rằng thực hiện các đức tánh trên là dấu
hiệu của yếu hèn và nhu nhược. Trái lại, tôi vẫn tin nhẫn nhục là điều rất
khó làm, đòi hỏi nơi hành giả một ý chí dũng mảnh. Bản chất của lòng từ bi
mặc dù là hiền lành mềm mỏng và dịu dàng, nhưng nó cũng là một sức mạnh.
Thêm nữa,
thiếu nhẫn nhục con người sẽ sống trong tình trạng lo âu và bất hạnh. Do
đó, khi phát khởi tâm sân hận, theo tôi, là dấu hiệu của sự yếu kém. Cho
nên khi gặp chuyện bất hòa, xung đột với ai, bạn nên cố gắng kiềm chế sự
nóng giận, hết sức bình tĩnh, giải quyết vấn đề với lòng từ bi để tránh sự
đổ vở. Ngay trường hợp kẻ có tâm xấu ác muốn làm hại bạn cũng sẽ không
thành công mà kết quả là họ tự chuốc lấy sự thất bại mà thôi. Cho nên muốn
diệt trừ tánh vị kỷ, đố kỵ, chúng ta cần phải thực hiện lòng từ bi để giúp
cho người khác tránh được sự đau khổ do hậu quả gây nên bởi việc làm sân
hận của họ. Do đó, nhờ biết thực hành hạnh nhẫn nhục mà chúng ta tránh
được sự lo âu, phiền não; có được sự an lạc và hạnh phúc.
BẠN VÀ THÙ
Nếu chúng ta
chỉ nghĩ đến lòng từ bi không thôi thì chưa đủ, mà chúng ta cần mong gặp
hoàn cảnh thuận lợi để thực hiện, phát triển tình thương rộng lớn đó. Và
ai là người sẽ giúp chúng ta tạo cơ hội ấy? Không phải bạn mà là kẻ thù
của chúng ta. Chính họ là những người đã gây khó khăn nhiều nhất cho chúng
ta. Do đó, nếu muốn học hỏi, thực hành hạnh từ bi, chúng ta nên xem họ như
những người bạn và là thầy của chúng ta. Muốn trải tình thương rộng lớn
đến mọi chúng sanh, chúng ta nên thực hành đức tánh khoan dung, từ bi và
hỷ xả; do đó, chúng ta cần đến các kẻ thù. Bởi vậy chúng ta hãy cảm ơn
những kẻ thù vì họ đã giúp chúng ta giữ được cái tâm thanh tịnh an lạc. Và
trong nhiều trường hợp, cá nhân cũng như tập thể, khi chúng ta thay đổi
hoàn cảnh sinh sống, kẻ thù có thể trở thành bạn.
Cho nên tánh
nóng giận và lòng sân hận luôn luôn là những ác tính độc hại, và trừ khi
chúng ta điều phục làm chủ được cái tâm của mình để diệt trừ, còn không
thì chúng sẽ tiếp tục gây phiền não và ngăn chận mọi nổ lực tu tập mang
lại sự an lạc cho chúng ta. Bởi vậy, sự giận dữ và lòng sân hận chính là
kẻ thù của chúng ta. Chúng là những ác tính chúng ta cần khắc phục và loại
bỏ, không chỉ nhất thời, mà phải thường xuyên liên tục trong suốt cả cuộc
đời của chúng ta.
Hẳn nhiên là
tất cả chúng ta ai cũng muốn có nhiều bạn. Và tôi thường hay nói đùa rằng
nếu bạn ích kỷ muốn thủ lợi riêng cho mình thì bạn nên có lòng vị tha. Bạn
hãy thương yêu kẻ khác, phục vụ và giúp đỡ cho họ. Bạn cần giao hảo, vui
cười và kết thân với mọi người. Được vậy thì khi bạn gặp khó khăn, bạn sẽ
có người giúp đỡ. Trái lại, nếu chúng ta không bao giờ nghĩ đến hạnh phúc
của kẻ khác thì về lâu dài, chúng ta sẽ bị mất mát và thua lổ. Không bao
giờ những sự cải vả, giận dữ, tranh chấp và đố kỵ có thể mang lại tình bạn
thân hữu giữa con người. Mà chỉ có lòng khoan dung, tha thứ và hỷ xả mới
giúp chúng ta kết thân, gần gủi và thương yêu nhau.
Trong xã hội
vật chất ngày nay, nếu chúng ta có tiền và quyền lực, chúng ta sẽ có nhiều
bạn. Nhưng chúng không phải là bạn chân thật mà là bạn của tiền bạc và thế
lực của chúng ta. Khi chúng ta nghèo khổ, mất hết địa vị uy quyền, những
người bạn đó sẽ bỏ rơi chúng ta. Trong cuộc sống, nếu không có biến cố hay
tai nạn gì xảy ra, con người thường nghĩ rằng mình có thể tự lo được,
không cần đến ai; nhưng khi hữu sự gặp khó khăn, thiếu thốn hay bệnh tật,
con người cảm thấy cô đơn và cần phải nhờ đến sự giúp đỡ của kẻ khác. Do
đó, để chuẩn bị cho giờ phút lâm nguy ngặt nghèo sẽ có người chăm sóc giúp
đỡ cho mình thì ngay hôm nay, chúng ta nên kết bạn thân, đối xử tốt và có
lòng vị tha, cứu giúp mọi người.
Đôi lúc,
người ta cười chế nhạo khi nghe tôi nói tôi muốn có nhiều bạn thân hơn, và
tôi yêu nụ cười của thiên hạ. Cho nên tôi phải biết nghệ thuật sống cách
nào để có thêm bạn bớt thù và làm sao tôi có thể giữ mãi nụ cười trên môi
khi tiếp xúc với mọi người, đặc biệt là nụ cười hỷ xả của tình thương.
Trong cuộc sống giao tiếp hằng ngày, chúng ta bắt gặp nhiều nụ cười khác
nhau của thiên hạ: có nụ cười chua chát, giả dối hay xả giao. Đôi khi nụ
cười bày tỏ sự bất mãn, gây nên nghi ngờ hay sợ hãi cho kẻ khác. Tuy nhiên
cũng có những nụ cười mang lại niềm vui của sự an lạc và giải thoát: đó là
nụ cười từ bi hỷ xả của chư Phật và Bồ Tát. Đây là những nụ cười mà chúng
ta nên cố gắng thực hiện để mang lại hạnh phúc cho mọi người.
TÌNH THƯƠNG
VÀ THẾ GIỚI
Vì chúng ta
cần chia xẻ tình thương với tất cả mọi người, cho nên bất cứ ai chúng ta
gặp, dù trong hoàn toàn cảnh nào chúng ta đều xem như những bậc cha mẹ và
anh chị hay em của chúng ta. Chúng ta không quan tâm về khuôn mặt của họ
là mới hay củ; lạ hay quen, họ mặc y phục như thế nào, đẹp hoặc xấu, rẻ
hay đắc tiền; và tánh tình của họ ra sao, hiền lành hay dữ tợn, chúng ta
vẫn thấy không có gì sai khác giữa họ và chúng ta. Thật là điều sai lầm
khi chúng ta có óc kỳ thị, phân biệt giữa chúng ta với mọi người; hoặc
giữa người này với người kia, vì như đức Phật đã dạy rằng tất cả mọi người
chúng ta đều có Phật tánh, hay khả năng thành Phật giống nhau.
Sau hết, toàn
thể nhân loại là một và quả đất nhỏ chúng ta đang sống là ngôi nhà chung
của chúng ta. Nếu chúng ta muốn bảo vệ căn nhà nhân loại này, mỗi chúng ta
cần thực hiện tình yêu thương con người trên toàn thế giới. Được vậy,
chúng ta mới có thể diệt trừ hết lòng tham, tánh vị kỷ nơi con người,
nguồn gốc gây ra mọi khổ đau cho nhân loại qua những cuộc xung đột, xâm
lăng và chiến tranh vì quyền lợi của con người. Nếu các bạn có một tấm
lòng thành thực và rộng mở, chẳng bao giờ gây oán thù với ai thì tâm bạn
sẽ bình an không lo sợ bất cứ người nào làm hại đến mình.
Tôi tin rằng
mọi người sống trong xã hội, cho dù ở phạm vi gia đình, bộ tộc, quốc gia
hay quốc tế, chìa khóa hay bí quyết mang lại cho thế giới con người có đời
sống tốt đẹp, an lạc và hạnh phúc hơn hiện nay, là sự áp dụng, thực hành
và phát triển của tình thương. Chúng ta không cần phải theo một tôn giáo,
ý thức hệ hay chủ thuyết chính trị nào; điều căn bản là chúng ta nên tu
tập và thực hành các tánh thiện nơi mỗi con người chúng ta. Tôi thường cố
gắng đối xử với bất cứ người nào tôi mới gặp họ lần đầu tiên đều giống như
một người bạn cũ tâm tình thân quen. Điều này đã mang lại cho tôi một
nguồn hạnh phúc vô biên. Đó là sự thực hành đức tánh từ bi hỷ xả của đức
Phật.
---o0o---
Trình bày: Nhị Tường
Cập nhật: 01-12-2005