Tieáng Vieät

Trang nhaø Quaûng Ñöùc

Tieáng Anh

 

qd.jpg (8936 bytes)

Nghi leã Phaät giaùo


...... ... .

 
 

Nghi thöùc Tuïng Nieäm trong truyeàn thoáng
Phaät giaùo Nguyeân thuûy

Bình Anson
binh_anson@yahoo.com

Ghi chuù: Trích löôïc töø quyeån Nghi Thöùc Tuïng Nieäm, Giaùo Hoäi Taêng Giaø Nguyeân Thuûy Vieät Nam, http://www.budsas.org/nghi-thuc/nthuc00.htm

---o0o---

A. Nghi thöùc vaø Thôø phöôïng

I. Nghi Thöùc

Nghi thöùc caùc khoaù leã luoân luoân coù 4 phaàn:

1. Taùc baïch: Goàm caû phaàn nieâm höông cuùng Tam Baûo. Phaàn taùc baïch nhö moät lôøi trình veà duyeân söï cuûa buoåi leã. Tieáp theo laø baøi thænh chö thieân. Ñaây laø khôûi ñaàu cuûa taát caû khoaù leã

2. Leã Tam Baûo: Laø phaàn xöng taùn ba ngoâi Tam Baûo. Taát caû caùc thôøi khoaù ñeàu coù phaàn naày duø ñaày ñuû hay giaûn löôïc. 

3. Phaàn kinh vaên: Goàm nhöõng Phaät ngoân hay keä tuïng phuø hôïp vôùi tinh thaàn cuûa khoaù leã ñaõ xöôùng trong lôøi taùc baïch. Phaàn naày coù theå linh ñoäng. Vò chuû leã coù theå choïn nhöõng baøi kinh thích hôïp vôùi thì giôø, hoaøn caûnh vaø caên cô cuûa nhöõng ngöôøi tham döï khoaù leã.

4. Phaàn hoaøn kinh: Laø phaàn sau cuøng cuûa moãi khoaù leã vôùi kinh Töø Bi Nguyeän, Hoài höôùng vaø Phuïc nguyeän. 

II. Thôø phöôïng

Söï thôø phöôïng noùi leân loøng kính ngöôõng ñoái vôùi Tam Baûo. Phaàn hình thöùc tuy khoâng tuyeät ñoái caàn thieát nhöng laø trôï duyeân thuø thaéng cho söï haønh trì Phaät Phaùp. Döôùi ñaây laø vaøi gôïi yù. 

Trang nghieâm laø ñieàu caàn löu taâm trong söï thôø phöôïng. Neân thöôøng xuyeân lau doïn baøn thôø. Nhöõng leã phaåm cuùng döôøng neân tinh khieát nhö nhang, ñeøn, hoa, traùi. 

Neân thieát laäp baøn thôø ôû nôi trang troïng. Ñoä cao cuûa baøn thôø chöøng ngang vai trôû leân laø thích hôïp.

Choã thanh tònh raát toát cho söï leã baùi vaø taäp thieàn. Söï tænh laëng raát caàn thieát cho söï taäp trung tinh thaàn. 

Khoâng neân xem thöôøng yeáu toá thaåm myõ. Hình thöùc trang nhaõ taïo neân söï hoan hyû cuûa moïi ngöôøi trong gia ñình.

III. Tinh thaàn cuûa nghi leã

Coù möôøi haïnh laønh mang laïi phöôùc baùu maø ñöùc Phaät goïi laø Möôøi Phöôùc Haïnh (pu~n~nakiriyuuvatthu). Söï tuïng nieäm cuûa ngöôøi Phaät töû döïa theo tinh thaàn cuûa möôøi phöôùc haïnh naày. 

1. Boá thí. Danh töø naày caàn ñöôïc hieåu roäng theo kinh ñieån laø baát cöù söï hy hieán naøo duø laø cho, taëng, cuùng. Cuùng döôøng höông ñaêng hoa quaû cuõng ñöôïc keå trong haïnh laønh naày.

2. Trì giôùi. Giôùi laø quyeát taâm traùnh nhöõng nghieäp baát thieän. Nguõ giôùi, baùt quan trai giôùi laø nhöõng luaät nghi ñöôïc Phaät daïy cho ngöôøi cö só. Neân tuïng giôùi trong caùc thôøi khoaù. Neáu coù chö Taêng thì xin thoï giôùi. 

3. Thieàn ñònh. Coù nhieàu phöông phaùp thieàn ñònh nhöng noùi chung höôùng taâm ñuùng caùch, ñuùng ñoái töôïng laø phöông phaùp chính. Nieäm Phaät, töø bi quaùn cuõng laø moät trong nhöõng pheùp taäp thieàn. Trong taát caû caùc thôøi khoaù tuïng nieäm ñeàu coù caû hai phaàn naày.

4. Cung kính. Laø giöõ loøng kính quí ñoái vôùi nhöõng giaù trò cao thöôïng. Loøng cung kính nuoâi ñöùc khieâm cung, giaûm loøng kieâu caêng ngaõ chaáp. Trong hình thöùc leã baùi loøng cung kính laø ñieàu toái caàn. 

5. Phuïc vuï. Laø loøng vò tha vì lôïi ích cho ngöôøi khaùc. Ñoái vôùi ngöôøi tu taäp, tinh thaàn phuïc vuï laø caùch höõu hieäu giaûm thieåu thaùi ñoä vò kyû, töï coâ laäp. Trong caùc khoaù leã tuïng nieäm ñeàu coù yù nghóa lôïi tha qua caùc baøi taùc baïch caàu an, caàu sieâu vaø kyø nguyeän.

6. Thuyeát phaùp. Laø söï chuyeån ñaït nhöõng lôøi daïy coù khaû naêng khai thò tri kieán. Haàu heát caùc kinh vaên laø Phaät ngoân. Tuïng kinh laø thuyeát phaùp cho mình vaø cho baát cöù ai coù duyeân laønh laéng nghe. 

7. Thính Phaùp. Laø nghe, hoïc lôøi Phaät daïy. Nghe phaùp laø taïo cô hoäi cho taâm trí ñöôïc suy tö trong ñieàu kieän khaùch quan. Tuïng kinh coù nghóa laø vöøa thuyeát phaùp vöøa thính phaùp.

8. Hoài höôùng phöôùc. Laø nguyeän laønh hoài höôùng coâng ñöùc ñeán tha nhaân. Hoài höôùng phöôùc khoâng phaûi chæ taêng phaàn coâng ñöùc maø coøn theå hieän ñöôïc tình caûm, boån phaän vôùi ngöôøi thaân. Trong taát caû caùc buoåi tuïng nieäm ñeàu keát thuùc baèng lôøi hoài höôùng phöôùc baùu. 

9. Tuøy hyû phöôùc. Laø cuøng vui vôùi phöôùc haïnh cuûa ngöôøi khaùc. Nieàm vui naày bieåu loä loøng roäng raõi khoâng ganh tî vaø cuõng laø thaùi ñoä quyù troïng thieän phaùp. Lôøi tuøy hyû "Saadhu, Laønh thay" ñöôïc duøng raát phoå bieán taïi caùc quoác gia Phaät giaùo.

10. Huaân tu chaùnh trí. Laø laøm theá naøo caùi nhìn ñöôïc saùng suoát vaø chaân chaùnh. Ngöôøi tu taäp neáu soáng vôùi taø kieán laø laøm hoûng taát caû coâng phu. Tuïng kinh coù caû hai taùc duïng ñònh taâm vaø khai thò.

Ngöôøi coù tín taâm chuyeân trì tuïng nieäm laáy möôøi phöôùc haïnh keå treân laøm tinh thaàn nghi leã thì khoâng bao giôø sôï laàm laïc vaø caøng hoan hyû hôn vôùi söï tu hoïc cuûa mình. 

B. Xuaát xöù, YÙ Nghóa vaø caùch duøng caùc kinh vaên

Haàu heát caùc kinh vaên trong kinh tuïng Phaät giaùo Nguyeân Thuûy laø Phaät ngoân trích töø Tam Taïng Kinh Ñieån. Theo tinh thaàn tuïng nieäm thì uy löïc nhieäm maàu cuûa söï gia trì döïa treân boán yeáu toá:

a) Lôøi Phaät laø lôøi linh dieäu. Ñöùc Phaät laø baäc ñaïi bi ñaïi ñöùc. Nhöõng lôøi Ngaøi khoâng phaûi chæ ñaày ñuû nghóa vaên maø coøn chaân xaùc, töông öùng vôùi söï vaän haønh cuûa thieân nhieân. Toân giaû Ananda truøng tuïng lôøi Phaät thöôøng vôùi thoaïi ñaàu "Evam me sutam (toâi nghe nhö vaày)". Daàu trong toâng phaùi naøo thì Phaät ngoân laø caên baûn cuûa caùc kinh vaên tuïng nieäm.

b) Chaân ngoân laø lôøi huyeàn nhieäm. Khi moät söï thaät ñöôïc noùi leân coù nhieàu söùc maïnh caû hai phöông dieän maät vaø hieån. Trong kinh vaên thöôøng coù caâu: "Etena saccavaccena hotu me jayama"ngala"m -- Nguyeän nhôø chaân ngoân naày phaùt sanh ñieàu caùt töôøng". Khi taâm thaønh vaø yù kinh ñöôïc hôïp nhaát thì lôøi kinh ñöôïc xem laø chaân ngoân.

c) Hieäu naêng khai thò cuõng laø uy löïc kinh. Ñöùc Phaät daïy quaû nhaäp löu cao quyù hôn ñeá nghieäp chuyeån luaân vöông. Ngöôøi tuïng ñoïc kinh vaên taâm ñöôïc tònh, trí ñöôïc saùng thì ñaõ nhaän ñöôïc söï lôïi laïc to lôùn cuûa söï tuïng nieäm.

d) Ñöùc tin trong saïch laø haït gioáng cuûa thieän phaùp. Tuïng nieäm aân ñöùc Tam Baûo laø caùch taêng tröôûng nieàm tin nhôø vaäy taâm hoàn höôùng thöôïng vaø söï tu hoïc ñöôïc vöõng tieán. Coù theå noùi ñaây laø lôïi ích thieát thöïc maø söï tuïng nieäm mang laïi.

Chính do boán yeáu toá treân, phaàn phuï luïc naày ñöôïc theâm vaøo nhaèm giuùp quí Phaät töû tìm hieåu veà xuaát xöù, yù nghóa vaø duyeân söï tuïng ñoïc cuûa caùc kinh vaên.

1. Kinh Haïnh Phuùc 

Xuaát xöù töø Kinh Taäp (Sutta Nipaata) Tieåu Boä Kinh (Khuddaka Nikaaya) [PTS Sutta Nipaata P. 46 London 1984). Töïa kinh Phaïn ngöõ: Mahama"ngala Sutta.

Chöõ Haïnh Phuùc ñöôïc dòch thoaùt töø phaïn ngöõ ma"ngala coù nghóa laø caùt töôøng hay ñieàm laønh. Moät vò chö thieân baïch hoûi Phaät caùi gì laø daáu hieäu toát laønh nhaát trong cuoäc ñôøi. Ñöùc Phaät traû lôøi baèng möôøi moät baøi keä bao goàm ba möôi taùm ñieàu lieân heä moïi laõnh vöïc tu thaân, gia ñình, xaõ hoäi... Vì ñeà caäp ñeán caùt töôøng neân baøi kinh raát thöôøng ñöôïc tuïng trong caùc khoaù leã caàu phöôùc. Nhöõng lôøi daïy trong kinh trôû thaønh kim chæ nam cho ñôøi soáng ngöôøi Phaät töû.

2. Kinh Töø Bi

Xuaát xöù töø Kinh Taäp (Sutta Nipaata), Tieåu Boä Kinh (Khuddaka Nikaaya) [PTS Sutta Nipaata P. 25 London 1984]. Töïa kinh Phaïn ngöõ: Metta Sutta.

Ñaây laø baøi kinh ñaëc bieät noùi veà loøng töø. Ba baøi keä ñaàu daïy veà nhöõng ñöùc taùnh caàn thieát cho ngöôøi muoán phaùt trieån haïnh töø aùi; ñoaïn thöù hai goàm 2 baøi keä noùi veà ñoái töôïng cuûa töø taâm; phaàn keá, 2 baøi keä ñeà caäp nhöõng baát thieän phaùp coù haïi cho loøng töø; tieáp theo laø phöông thöùc tu döôõng; vaø baøi keä cuoái cuøng laø quaû phuùc cuûa töø bi. Baøi kinh naày ñöôïc ñöùc Phaät daïy cho caùc tyø kheo trì tuïng nhaèm muïc ñích hoaù giaûi nhöõng quaáy phaù cuûa phi nhôn khi caùc thaày ñang tu taäp trong röøng. Vì ñöôïc giaûng trong duyeân söï nhö vaäy, baøi kinh thöôøng ñöôïc duøng ñeå baûo veä söï bình an ñoái vôùi nhöõng quaáy nhieãu cuûa chuùng sanh khuaát maët. Taát nhieân noäi dung baøi kinh laø moät caåm nang cho ngöôøi tu taäp loøng töø.

3. Kinh Chaâu baùu 

Xuaát xöù töø Kinh Taäp (Sutta Nipaata) Tieåu Boä Kinh (Khuddaka Nikaaya) [PTS Sutta Nipaata P. 39 London 1984]. Töïa kinh Phaïn ngöõ: Ratana Sutta.

Nguyeân vaên laø Kinh Chaâu Baùu noùi veà nhöõng giaù trò vöôït böïc ôû ñôøi. ÔÛ ñaây Phaät Phaùp Taêng laø nhöõng baûo vaät traân quí nhaát. Khoâng phaûi chæ coù lôøi taùn thaùn maø laø moät trình baøy khuùc chieát ñaëc tính cuûa Tam Baûo. Qua ñoù ngöôøi tu taäp tìm thaáy daáu aán quan troïng trong haønh trình taâm linh cuûa mình. Möôøi baøi keä trong soá möôøi laêm ñoaïn cuûa baøi kinh noùi ñeán baûn theå öu vieät cuûa ba ngoâi baùu vaø lieân heä baát khaû ly cuûa Phaät Phaùp Taêng. Cuõng töø nhöõng ñoaïn naày con ñöôøng tu taäp vaø quaû vò giaûi thoaùt ñöôïc trình baøy moät caùch haøm xuùc. Ñöùc Phaät daïy baøi kinh naày taïi Vesalì nôi ñang bò ba tai aùch beänh dòch, naïn ñoùi, vaø phi nhaân hoaønh haønh. Toân giaû Ananda hoïc thuoäc loøng baøi kinh vaø trì nieäm troïn ñeâm suoát haønh trình ba voøng thaønh Vesalii. Keát quaû moïi tai aùch ñeàu ñöôïc giaûi tröø. Caû taùnh laãn duïng cuûa baøi kinh ñeàu ñaëc thuø neân Kinh Chaâu Baùu trôû thaønh quan troïng nhaát trong caùc baøi kinh caàu an.

4. Kinh Chuyeån Phaùp Luaân

Xuaát xöù töø boä Ñaïi Phaåm ( Mahavagga) thuoäc Luaät Taïng (Vinaya pitaka), cuõng tìm thaáy trong Töông Öng Boä Kinh (Samyutta Nikaaya) [PTS Kindred Saying V. 420-431] Töïa kinh Phaïn ngöõ: Dhammacakkappavattana Sutta.

Chuyeån Phaùp Luaân nghóa laø chuyeån quay baùnh xe Chaùnh Phaùp. Goïi nhö vaäy vì ñaây laø baøi phaùp ñaàu tieân trong cuoäc ñôøi hoaèng ñaïo cuûa ñöùc Phaät. Trong baøi phaùp lòch söû naày, ñöùc Thích Ca Maâu Ni ñaõ trình baøy giaùo lyù Töù Dieäu Ñeá, ñoà hình cuûa giaùo phaùp, ñeå giôùi thieäu con ñöôøng tu taäp giaùc ngoä. Ngaøi Kieàu Traàn Nhö, baäc thaùnh ñeä töû ñaàu tieân cuûa ñöùc Phaät, nhôø nghe kinh Chuyeån Phaùp Luaân maø lieãu ngoä. Baøi kinh taïo neân moät nieàm hoan laïc voâ bieân cho khaép haøng thieân chuùng. Ñieàu ñoù taïo neân moät giaù trò truyeàn thoáng trong nghi leã ñaïo Phaät. Baøi kinh ñöôïc duøng trong caùc khoaù leã caàu an.

5. Kinh Voâ ngaõ

Xuaát xöù töø boä Ñaïi Phaåm (Mahaøvagga) thuoäc Luaät Taïng (Vinaya pitaka I. 13-14) cuõng tìm thaáy trong Taêng Chi Boä Kinh Anguttara Nikaaya I. 57. Töïa kinh Phaïn ngöõ: Anattalakkha.na Sutta

Ñaây laø baøi kinh daïy veà lyù voâ ngaõ qua phöông phaùp quaùn nieäm naêm uaån: xaùc thaân, caûm thoï, nhaän thöùc, haønh hoaït vaø caùc giaùc quan. Kinh chia laøm boán ñoaïn chính. Ñoaïn I noùi veà söï traïng voâ hoä voâ chuû cuûa naêm uaån. Ñoaïn II daïy veà söï lieân heä töï nhieân cuûa voâ thöôøng, khoå naõo vaø voâ ngaõ. Ñoaïn III xaùc ñònh baûn chaát voâ ngaõ cuûa taâm lyù, vaät lyù trong moïi hình thaùi, khoâng gian, thôøi gian. Ñoaïn IV noùi veà trình töï giaûi thoaùt cuûa haønh giaû quaùn nieäm voâ ngaõ. Nguyeân vaên ñöôïc giaûng töøng uaån rieâng bieät thích hôïp cho söï tu taäp quaùn nieäm. Baûn dòch gom chung naêm uaån tieän cho söï tuïng ñoïc. Baøi kinh ñöôïc ñöùc Phaät thuyeát nhaèm khai thò naêm tyø kheo Kieàu Traàn Nhö ñeán quaû vò hoaøn toaøn giaûi thoaùt neân thöôøng ñöôïc tuïng trong caùc khoaù leã caàu sieâu.

6. Kinh Ñaùo bæ ngaïn

Xuaát xöù töø caùc baûn kinh tuïng truyeàn thoáng cuûa Phaät Giaùo Nguyeân Thuûy. Töïa kinh Phaïn ngöõ: Dasapaaramii.

Ñaùo bæ ngaïn hay ba-la-maät laø phaùp haønh cuûa caùc vò boà taùt treân ñöôøng höôùng ñeán giaùc ngoä. Ñaùo bæ ngaïn coù nghóa laø phaùp ñöa ñeán bôø kia neân coøn goïi laø Phaùp Ñoä. Möôøi ba la maät laø boá thí, trì giôùi, xuaát gia, trí tueä, tinh taán, nhaãn naïi, chaân thaät, chí nguyeän, töø taâm vaø haønh xaû. Coù ba baäc tu ba la maät: moät laø vì ñaïi nguyeän tu taäp hy sinh taát caû vaät ngoaïi thaân; hai laø hy sinh töù chi hoaëc moät phaàn thaân theå; ba laø hy sinh maïng soáng. Vì vaäy möôøi phaùp ñaùo bæ ngaïn ñöôïc tính laø ba möôi. Baûn dòch khai trieån yù nghóa töøng phaùp nhaèm taùc ñoäng tín taâm tu taäp. Theo truyeàn thoáng, baøi kinh naày lôïi laïc cho keû hieän tieàn laãn ngöôøi quaù vaõng neân ñöôïc duøng chung cho khoaù leã caàu an vaø caàu sieâu.

7. Kinh Phaät löïc

Xuaát xöù töø caùc baûn kinh tuïng truyeàn thoáng cuûa Phaät Giaùo Nguyeân Thuûy. Töïa kinh Phaïn ngöõ: Buddhajayama"ngalagaathaø.

Keä tuïng ñeà caäp taùm tröôøng hôïp ñöùc Phaät hoaùn chuyeån nghòch caûnh. Nhöõng ñoái töôïng caûm hoaù goàm trôøi, ngöôøi, maõnh thuù. Ñöùc Phaät duøng nhieàu phöông tieän khaùc nhau töø thaàn thoâng, ñöùc ñoä cho ñeán tueä giaùc. Ñaây laø nhöõng söï kieän tieâu bieåu caùc chöôùng duyeân xaûy ra trong quaõng ñôøi hoaù ñaïo cuûa ñöùc Theá Toân. Söï trì tuïng baøi kinh khoâng nhöõng mang laïi naêng löïc nhieäm maàu maø coøn laø nhöõng baøi hoïc soi saùng thaùi ñoä haønh xöû tröôùc nghòch caûnh cuûa ngöôøi tu taäp. Kinh naày ñöôïc tuïng ñoïc trong caùc khoaù leã caàu an, caàu tieâu tai.

8. Kinh Thaéng haïnh

Xuaát xöù töø caùc baûn kinh tuïng truyeàn thoáng cuûa Phaät Giaùo Nguyeân Thuûy. Töïa kinh Phaïn ngöõ: Jayaparitta.

Noäi dung kinh ñeà caäp yù nghóa cuûa söï kieát töôøng. Môû ñaàu laø hình aûnh cuûa ñöùc Phaät vôùi söï thaønh töïu ñaïo quaû voâ thöôïng mang laïi nhöõng toát laønh cho quyeán thuoäc vaø taát caû chuùng sanh. Tieáp theo laø Phaät ngoân veà theá naøo laø ngaøy toát, giôø toát theo ñaïo lyù thaùnh hieàn. Bôûi vì ñeà caäp ñeán phaùp kieát töôøng neân baøi kinh naày thöôøng ñöôïc ñaëc bieät duøng ñeå chuù nguyeän trong caùc khoaù leã caàu an.

9. Kinh Leã Chaùnh Giaùc Toâng

Xuaát xöù töø caùc baûn kinh tuïng truyeàn thoáng cuûa Phaät Giaùo Nguyeân Thuûy. Töïa kinh Phaïn ngöõ: Sambuddhagaathaa

Laø baøi kinh leã baùi chö Phaät. Bôûi vì trong möôøi phöông ba ñôøi coù voâ soá Phaät ra ñôøi neân nhöõng con soá ñöôïc neâu ra coù taùnh caùch ñaëc tröng noùi leân söï bieán maõn cuûa Phaät giôùi. Nhöõng con soá naày döïa theo thaéng duyeân gaëp chö vò Theá Toân cuûa ba baäc ñaïi boà taùt trong suoát quaù trình huaân tu giaùc haïnh. 

Baäc Trí Haïnh Ñaïi Boà Taùt ñöôïc thoï kyù bôûi hai möôi taùm vò Phaät; trong thôøi kyø phaùt nguyeän baèng lôøi traûi qua möôøi hai ngaøn vò Phaät; khi coøn môùi khôûi nguyeän trong loøng traûi qua naêm traêm ngaøn vò Phaät. 

Baäc Taán Haïnh Ñaïi Boà Taùt ñöôïc thoï kyù bôûi boán möôi taùm vò Phaät; trong thôøi kyø phaùt nguyeän baèng lôøi traûi qua hai möôi boán ngaøn vò Phaät; khi coøn môùi khôûi nguyeän trong loøng traûi qua moät trieäu vò Phaät. 

Baäc Tín Haïnh Ñaïi Boà Taùt ñöôïc thoï kyù bôûi moät traêm leû chín vò Phaät; trong thôøi kyø phaùt nguyeän baèng lôøi traûi qua boán möôi taùm ngaøn vò Phaät; khi coøn môùi khôûi nguyeän trong loøng traûi qua hai trieäu vò Phaät.

Coù hai yù nghóa chính cuûa baøi kinh: thöù nhaát laø noùi veà truyeàn thoáng cuûa chö Phaät, thöù hai noùi veà quaù trình tu taäp khoù theå nghó baøn cuûa caùc ñaáng chaùnh ñaúng chaùnh giaùc. Vì hai yù nghóa naày baøi kinh trôû thaønh quan troïng trong caùc thôøi khoaù caàu an.

10. Kinh Boà Ñeà Phaàn

Xuaát xöù töø Abhiddhammasangaha (Thaéng phaùp Taäp yeáu Luaän). Töïa kinh Phaïn ngöõ: Bodhipakkhiyasangaha.

Noäi dung kinh noùi veà ba möôi baûy phaùp tu taäp naèm trong caùc theå taøi caên baûn phaùp haønh laø töù nieäm xöù, töù thaàn tuùc, töù chaùnh caàn, nguõ caên, nguõ löïc, thaát giaùc chi vaø baùt chaùnh ñaïo. Ñöùc Phaät daïy raèng nhöõng vò ñeä töû Phaät veà sau coù theå coù nhöõng quan nieäm dò bieät veà giaùo phaùp nhöng ba möôi baûy phaùp boà ñeà laø phaùp tu neàn taûng chung cuûa taát caû. Caùc nhaø sôù giaûi cuõng goïi ñeà taøi naày laø baûn ñoà tu Phaät. Baøi kinh naày tuïng trong thôøi khoaù nhaät haønh, ñaïi chuùng vaø caàu an.

11. Kinh Voâ uùy

Xuaát xöù töø caùc baûn kinh tuïng truyeàn thoáng cuûa Phaät Giaùo Nguyeân Thuûy. Töïa kinh Phaïn ngöõ Abhayaparittagaathaa .

Nieäm töôûng uy ñöùc Tam Baûo ñeå xua tan nhöõng aâu lo, sôï haõi laø noäi dung chính cuûa baøi kinh. ÔÛ ñaâu coù phöôùc laønh nôi ñoù laø choán hoäi tuï cuûa caùc vò thieän thaàn nhôø vaäy tieâu tröø ñieàu baát töôøng. Caàu nguyeän an laønh cho tha nhaân vaø xöng taùn uy löïc cuûa chö Phaät toaøn giaùc, ñoäc giaùc vaø thaùnh chuùng cuõng laø caùch ñem laïi söï an laønh thanh thaûn, khoâng sôï seät. Kinh naày ñaëc bieät tuïng trong caùc khoaù leã caàu an tieâu tai.

12. Kinh Quaùn Nieäm 

Xuaát xöù töø Kinh Phaùp Cuù (Dhammapada) vaø Kinh Taäp (Sutta Nipaøta)ø. Töïa kinh döïa theo noäi dung quaùn nieäm.

Ñaây laø moät söu taäp ngaén caùc Phaät ngoân veà ba phaùp aán: voâ thöôøng, khoå, voâ ngaõ. Söï suy nieäm veà thöïc töôùng cuûa ñôøi soáng giuùp khai thoâng nhöõng beá taéc do dính maéc, meâ laàm taïo neân. Ba ñoaïn ñaàu noùi leân söï coù maët cuøng khaép cuûa voâ thöôøng, khoå, voâ ngaõ trong ba coõi; ñoaïn giöõa daïy veà söï cheát vaø thaùi ñoä saùng suoát cuûa ngöôøi hieåu ñaïo; ba baøi cuoái noùi veà con ñöôøng giaûi thoaùt xuyeân qua söï lieãu ngoä thöïc traïng cuoäc ñôøi. Kinh naày ñöôïc tuïng trong khoaù leã caàu sieâu vaø nghi thöùc nhaät haønh.

13. Kinh Duyeân Sinh

Xuaát xöù töø Mahasaccakasutta, Trung Boä Kinh I. M.I.237-251. Töïa kinh Phaïn ngöõ: Pa.ticcasamuppaada .

Noäi dung laø moät trình baøy coâ ñoïng veà möôøi hai duyeân sinh. Ñeà taøi naày vöøa trình baøy tieán trình phöùc taïp taïo thaønh söï hieän höõu cuûa ngöôøi, coõi, nghieäp vöøa minh ñònh caùi nhìn cuûa giaùo lyù Phaät ñaø khoâng naèm ôû nhöõng bieân kieán höõu, voâ, thöôøng, ñoaïn. Ñaây laø moät trong nhöõng giaùo lyù thaâm saâu nhaát cuûa Phaät Phaùp. Theo truyeàn thoáng thì baøi kinh naày coù uy löïc phaù tan kieán chaáp vaø ñöôïc tuïng trong khoaù leã caàu sieâu.

14. Kinh Suy Nieäm veà Nghieäp

Phaät ngoân söu taäp trong Taïng Kinh (Sutta Pitaka)

Goàm nhöõng lôøi Phaät daïy chæ roõ veà luaät nhaân quaû vaø ñôøi soáng. Qua baøi kinh naày, giaùo lyù nghieäp baùo khoâng nhöõng ñöôïc minh ñònh treân nhieàu phöông dieän maø coøn laø ñeà muïc thieát thöïc ñeå quaùn chieáu trong lôøi noùi, haønh ñoäng vaø tö töôûng haèng ngaøy. Vôùi noäi dung chaân xaùc, kinh naày coù theå duøng trong taát caû khoaù leã nhaèm muïc ñích soi saùng taâm yù, vun boài phöôùc haïnh.

15. Kinh Vaïn Phaùp Toång Trì

Xuaát xöù töø Boä Phaùp Tuï (Dhammasangini), Taïng Dieäu Phaùp (Abhidhamma Pitaka).

Ñaây laø moät trình baøy heä thoáng veà baûn theå vaïn phaùp. Moãi tieâu ñeà (maøtikaø) bao goàm troïn "bieåu ñoà phaùp giôùi". Nhöõng chieát trung naày ñöôïc duøng ñeå trình baøy lyù duyeân heä (paccayo) nhö nhöõng thaønh toá naêng duyeân vaø sôû duyeân. Theo sôù giaûi thì ñaây laø baøi kinh coù thaéng löïc vöôït thoaùt meâ ñoà vaõng sinh laïc caûnh. Chính vì vaäy Kinh Vaïn Phaùp Toång Trì trôû thaønh chaùnh kinh cho caùc khoaù leã caàu sieâu baèng Phaïn ngöõ. 

16. Kinh Chuùc Nguyeän

Trích töø Kinh Taäp (Sutta Nipaata), Kinh Tieåu Boä (Khuddaka Nikaaya)

Ñaây laø moät baøi kinh chuù nguyeän ñöôïc duøng nhieàu nhaát. Muïc ñích laø phaùt huy coâng ñöùc vaø höôùng nguyeän. Ba hình aûnh ñöôïc duøng laøm bieåu töôùng cho söï gia trì laø bieån caû ñoùn nhaän nöôùc cuûa muoân soâng raïch chaûy vaøo; aùnh traêng troøn toaû chieáu ñeâm raèm; vaø ngoïc nhö yù ma ni khieán moïi öôùc voïng thaønh töïu. Y cöù treân coâng ñöùc ñaõ laøm vaø höôùng nguyeän theo Phaät ngoân chuùc phuùc seõ mang laïi phöôùc laønh ñaày ñuû. Baøi kinh ñöôïc duøng trong taát caû khoaù leã.

17. Kinh Hoài Höôùng Vong Linh

Trích Boä Tieåu Tuïng (Khuddakapaa.tha), Kinh Tieåu Boä (Khuddaka Nikaaya), töïa kinh Phaïn ngöõ: Tiroku.d.dasuttam 

Noäi dung baøi kinh laø Phaät ngoân ñöôïc thuyeát daïy trong moät duyeân söï caàu phöôùc cho thaân nhaân quaù vaõng. Nhieàu ngöôøi sau khi qua ñôøi sanh laøm ngaï quyû vì baát thieän nghieäp. Nhöõng höông linh naày thöôøng tìm ñeán nhaø thaân quyeán mong ñôïi phöôùc laønh hoài höôùng. Ñöùc Phaät daïy veà söï taïo phöôùc hôïp ñaïo vaø laøm theá naøo hoài höôùng ñuùng caùch. Kinh naày ñöôïc tuïng trong leã trai taêng vaø caàu sieâu.

18. Kinh Ghi Ri Ma Nan Ña 

Trích töø Kinh Taêng Chi Boä (AnguttaraNikaaya), töïa kinh Phaïn ngöõ: Girimaananda.

Baøi kinh daïy veà möôøi pheùp noäi quaùn voâ thöôøng, voâ ngaõ, baát tònh, heä luïy, ñoaïn taän, ly duïc, tòch tònh, voâ tröôùc, yeåm ly vaø hôi thôû coù coâng naêng giuùp haønh giaû thaønh töïu tueä giaùc, khaéc phuïc beänh caên. Ñöùc Phaät truyeàn daïy möôøi phaùp moân naày cho toân giaû Ghi Ri Ma Nan Ña khi vò naày ñang bò beänh naëng. Nhôø nghe kinh toân giaû khoûi beänh. Do duyeân söï nhö vaäy neân kinh naày ñaëc bieät trì tuïng trong caùc khoaù leã caàu tieâu tai thaân beänh.

19. Kinh Töù Nieäm Xöù

Trích töø Kinh Trung Boä (MajjhimaNikaaya), töïa kinh Phaïn ngöõ Satipathana Sutta .

Ñaây laø baøi kinh caên baûn cuûa thieàn quaùn. Moät trình baøy toaøn dieän boán laõnh vöïc quaùn chieáu töø saéc thaân, caûm thoï, traïng thaùi cuûa taâm vaø söï töông quan caùc phaùp. Baøi kinh cuõng neâu roõ veà phöông phaùp quaùn vaø nhöõng thaønh töïu do söï tu taäp naày mang laïi. Trong taát caû phaùp haønh, töù nieäm xöù ñöôïc ñöùc Phaät daïy laø coát tuûy cuûa thieàn ñònh. Söï thoï trì kinh naày treân caû hai phöông dieän tuïng nieäm vaø thöïc haønh ñöôïc xem laø öu vieät nhaát trong taát caû phaùp tu döôõng. Baøi kinh ñöôïc tuïng trong khoaù leã nhaät haønh vaø caàu an.

20. Kinh Leã Baùi Saùu Phöông

Trích ñoaïn töø kinh Si"ngalovada (Kinh Thieän Sanh), Tröôøng Boä Kinh (DighaNikaaya).

Baøi kinh naày ñöùc Phaät daïy cho gia chuû Singaøla veà nghi leã trong ñaïo lyù cuûa thaùnh nhaân. Vò gia chuû naày leã baùi saùu phöông theo taäp tuïc. Ñöùc Phaät daïy pheùp thôø phöôïng naèm ôû söï quí kính vaø toân troïng. Söï quí kính chaùnh ñaùng nhaát laø laøm toát boån phaän. Saùu phöông ñoâng, nam, taây, baéc, treân, döôùi ñöôïc hieåu nhö saùu cöông vò quan heä vôùi moät ngöôøi trong cuoäc soáng. Ñoù laø quan heä cha meï con caùi, vôï choàng, thaày troø, baèng höõu, xuaát gia taïi gia, chuû tôù. Nhöõng töông quan naày neáu ñöôïc löu taâm vaø laøm toát thì laø coát tuûy cuûa leã nghi. Ñöùc Phaät ñaõ neâu leân moät caùch chi tieát veà nhöõng gì ñaùng laøm trong ñôøi soáng ngöôøi cö só. Baøi kinh ñöôïc tuïng trong caùc thôøi khoaù nhaät haønh vaø ñaïi chuùng.

21. Kinh Saùm Nguyeän

Döïa theo tinh thaàn tu taäp truyeàn thoáng

Noäi dung chính laø saùm hoái möôøi baát thieän nghieäp töø thaân khaåu yù vaø nhöõng khieám khuyeát trong haønh xöû haèng ngaøy. Nhöõng taâm saùm naày khoâng phaûi chæ phaûn tænh nhöõng gì thuoäc quaù khöù maø coøn laø nhöõng soi saùng moïi haønh vi trong ñôøi ngöôøi. Cuõng trong noäi dung kinh vaên saùm nguyeän coù caû moät trình baøy toaøn dieän theá naøo laø tinh thaàn giôùi luaät cuûa moät cö só Phaät töû. Baøi kinh naày laø baøi tuïng caên baûn cho khoaù leã saùm hoái cuõng coù theå tuïng trong nghi thöùc nhaät haønh.

22. Kinh Leã Hoàng Danh

Trích trong baûn kinh tuïng truyeàn thoáng cuûa Phaät Giaùo Nguyeân Thuûy.

Xöng taùn hoàng danh cuûa hai möôi taùm vò Phaät. Ñaây laø nhöõng baäc toaøn giaùc ñaõ thoï kyù cho ñöùc Phaät toå Thích Ca Maâu Ni trong giai ñoaïn sau cuøng cuûa quaù trình tu taäp ba la maät haïnh. Kính leã caùc ngaøi laø baøy toû loøng qui ngöôõng ñoái vôùi aân laønh truyeàn ñaêng tuïc meänh cuûa chö Phaät. Nghi thöùc leã baùi naày ñöôïc trì tuïng trong nhöõng duyeân söï ñaëc bieät laøm taêng tröôûng loøng tònh tín vaø nghò löïc tu taäp.

23. Keä Nieäm AÂn Phuï Maãu vaø Keä Saùm Hoái Phuï Maãu

Döïa theo tinh thaàn kinh Sonadanta, Kinh Boån Sanh (Jataka)

Laø keä tuïng xöng taùn aân ñöùc cao daøy cuûa cha meï vaø lôøi saùm hoái veà loãi laàm cuûa con caùi. Ñöùc Phaät daïy baát hieáu laø troïng toäi vaø hieáu haïnh laø thaéng haïnh. Söï taâm nieäm veà thaâm aân cha meï trong caùc thôøi khoaù tuïng nieäm laø moät caûnh tænh taâm linh. Qua ñoù theå hieän ñöôïc tinh thaàn tri aân vaø baùo aân cuûa ngöôøi tu taäp.

24. Keä Phaät Söû

Y cöù theo Kinh Phaät Baûn Haïnh (Buddhacarita), Kinh Tieåu Boä.

Noäi dung toùm löôïc cuoäc ñôøi ñöùc Phaät toå Thích Ca Maâu Ni. Ba thôøi kyø ñöôïc neâu roõ laø thaân theá vaø ñôøi soáng cuûa thaùi töû Siddhattha, quaõng ñôøi tröôùc khi thaønh ñaïo vaø nhöõng naêm hoaù ñaïo. Ñöùc Phaät khoâng nhöõng laø hieän thaân cuûa nhöõng ñöùc laønh maø coøn laø moät nhaân vaät lòch söû vôùi voâ vaøn cao ñeïp. Cuoäc soáng vaø lôøi daïy cuûa Ngaøi khoâng maûy may khaùc bieät. Baøi keä naày ñöôïc tuïng trong caùc ñaïi leã vaø caùc khoaù tu.

25. Keä Chieâm baùi Xaù lôïi

Döïa vaøo Bieân Nieân Söû cuûa Boä Tieåu Phaåm, Taïng Luaät.

Xaù lôïi Phaät laø phaàn di coát cuûa ñöùc boån sö Thích Ca Maâu Ni. Lòch söû Xaù lôïi gaén lieàn vôùi lòch söû Ñaïo Phaät. Xaù lôïi vaø caây Boà Ñeà laø nhöõng linh theå bieåu töôïng cho ñöùc Phaät ñöôïc chính Ngaøi cho pheùp töù chuùng thôø töï. Baøi keä naày ngoaøi yù nghóa toân kính coøn neâu roõ nhöõng giai ñoaïn lòch söû vaø caùc saéc daïng xaù lôïi. Baøi keä ñöôïc tuïng trong nhöõng buoåi leã chieâm baùi xaù lôïi Phaät.

26. Keä Ba Phaùp AÁn

Baøi keä trình baøy caùc thöïc töôùng voâ thöôøng, khoå, voâ ngaõ qua hieän thöïc ñôøi soáng. Vôùi vaên theå bình dò, baøi keä höôùng daãn söï quaùn chieáu ñoái vôùi moïi bieán ñoåi, phieàn luïy cuûa thaân taâm. Keä naày ñöôïc tuïng trong caùc khoaù tu hoïc.



---o0o---

| Taùc giaû |


Caäp nhaät ngaøy : 01-11-2001


Webmaster:quangduc@quangduc.com

Trôû veà trang Nghi Leã

Ñaàu trang

 

Bieân taäp noäi dung: Tyø kheo Thích Nguyeân Taïng
Xin gôûi baøi môùi vaø yù kieán ñoùng goùp ñeán ban bieân taäp qua ñòa chæ:
quangduc@quangduc.com