- Ba phương
pháp hành thiền chủ yếu
- Giáo sư Minh
Chi
- Học viện
Phật giáo VIệt Nam
1. Phương
pháp thứ nhất là dùng hơi
thở theo dõi hơi thở, không nghĩ gì khác. Phương pháp theo dõi
hơi thở ra vào được đức Phật Thích Ca khen ngợi và trực
tiếp truyền đạt cho học trò. Trong tập V kinh Tương Ưng, có
cả một chương dài, ghi lời Phật nói về pháp môn đặc
sắc này (kinh Tương Ưng Bộ, chương 10, từ trang 463-98, bản
dịch: Thích Minh Châu). Hơi thở là biểu hiện cụ thể nhất
của sự sống, khi thở mà theo dõi hơi thở ra vào với tâm
an tịnh, thì tác dụng đối với thân và tâm thật không
thể lường. Một điều căn dặn của các thiền sư từng tu
tập lâu năm về pháp môn này, là khi tập hãy giữ cho cả thân
và tâm thật sự thoải mái, không căng thẳng. Các tạp niệm
có thể móng lên, hãy cứ để cho chúng qua đi, vì chúng có
khác gì mây bay, bay đến rồi lại bay đi, bầu trời tức là
cái chân thật của chúng ta. Không phải vì vài bóng mây
thoảng mà mất đi cái lớn lao, cái trong sáng vốn có của nó.
Thậm chí, các thiền sư Tây Tạng còn khuyên, khi theo dõi hơi
thở ra vào cũng không cần tập trung tư tưởng quá mức, hãy
tập trung khoảng 25%, còn thì 75% tâm hãy để cho thư giãn,
thoải mái, tâm mình như treo giữa hư không, không vướng vào
đâu hết. Đúng theo câu kinh Kim Cang: "Ưng vô sở trụ,
nhi sanh kỳ tâm", nghĩa là cái tâm không trụ vào đâu
hết, không vướng vào đâu hết.
2.
Phương pháp thứ hai là
cột niệm vào một vật nhất định, tuỳ mình lựa chọn, có
người thì chọn ảnh Phật hay là ảnh Bồ-tát, thí dụ ảnh
Bồ-tát Quan Âm. Có người chọn đầu lỗ mũi hay là một điểm
thường gọi là đan điền dưới lỗ rốn.
3.
Phương pháp thứ ba là
niệm chú Mantra, một phương pháp mà các thiền sư Tây Tạng
hay dùng, họ tin rằng có những câu chú được các đức
Phật hay các vị Bồ-tát truyền lại, có một sức mạnh tâm
linh đặc biệt truyền lại, có một sức mạnh tâm linh đặc
biệt có thể giúp cho người niệm chú dễ định tâm. Một câu
chú, theo truyền thuyết là do chính Bồ-tát Quán Thế Âm
tặng cho dân Tây Tạng: "AUM MA NI BÁT NÊ HỒNG" nghĩa
đen của câu chú là:"AUM: Ngọc Ma-ni trong hoa sen". Theo
tôi, giá trị và tác dụng của câu chú, không chỉ là do ở
Bồ-tát Quán Thế Âm mà còn là do đức tin của người niệm
chú, tâm trạng của chúng ta khi niệm chú.
Nhớ lại, ngày xưa,
chúa Nguyễn Khắc Chu, một chúa Nguyễn rất mộ đạo Phật,
thấy thiền sư Thạch Liêm trì chú mà trời đang mưa tầm tã
bỗng nhiên tạnh ráo, bèn nằn nì Sư truyền cho câu chú đó,
nhưng Sư trả lời: điều quan trọng không phải ở bài chú
đó, mà là người trì chú có thanh tịnh, có đức độ thì
trì chú mới linh nghiệm.
Trên đây là câu
chuyện của chúa Nguyễn Phúc Chu (1675-1725) và Sư Thạch Liêm.
Còn hiện nay, thì chúng ta nên tự bảo vệ chúng ta không
phải bằng những câu chú mà bằng một nếp sống thiện lành,
bằng cách giữ cho cả ba nghiệp thân, khẩu, ý đều thanh
tịnh, trong sạch. Muốn sống được an toàn trong một xã
hội nhiễu nhương, thì cách bảo vệ tốt nhất là sống
nếp sông thiện lành, đó là lời khuyên củsoo đức Phật
trong kinh Pháp Cú, trong một xã hội đầy tội ác, thì người
sống thiện cũng như bàn tay không thương tích nhúng vào bát
thuốc độc không có can hệ gì.
Một cách tự bảo
vệ nữa là hành thiền. Bởi lẽ nhờ hành thiền, nhất là
tập phép hành thiền niệm hơi thở ra vào, thì thần kinh hệ
an ổn, đỡ bệnh tật, thân có sức khoẻ, lại dẻo dai bền
bỉ. Hơn nữa, nhờ tập thiền mà con người luôn thoải mái,
tỉnh giác, đỡ phạm sai lầm, đỡ bị dục vọng chi phối,
sai sử.
---o0o---
Chân
thành cảm ơn Giáo sư Minh Chi đã gởi tặng bài viết này
( Trang nhà Quảng Đức )
---o0o---