Tào Động Tông Nhật Bản
Nguyên tác:
Azuma Ryushin (Đông Long Chơn)
Việt dịch: Thích Như Điển
Chùa Viên
Giác Hannover Đức Quốc và
quý Phật Tử tại Mỹ Châu – Úc Châu
ấn tống năm 2008
Lời Cuối Sách
Nếu có ai đó hỏi rằng
đã là Thiền, có Thiền Lâm Tế sao còn có thêm Thiền Tào Động nữa. Điểm
giống và khác nhau như thế nào giữa hai loại Thiền nầy?
Xin thưa rằng đã là
Thiền tất cả đều giống nhau, bất kể là Thiền Minh Sát, Thiền
Nguyên Thỉ, Thiền Đại Thừa, Thiền Công Án, Thiền Thoại Đầu, Thiền Mặc
Chiếu v.v... Vì sao vậy? Vì mục đích của Thiền giúp tất cả những
ai, đang sống trên thế giới nầy nếu hành trì Thiền, sẽ chấm dứt loạn
tưởng, phát triển năng lực nội tại của tự thân, thực chứng trí tuệ và
giải thoát sanh tử, khổ đau, phiền não.
Sở dĩ có nhiều loại
Thiền khác nhau, bởi vì như một thân cây cổ thụ mấy ngàn năm lịch sử, có
vô số cành lá khác đang đâm chồi nẩy lộc, dù cành có khác nhau, nhưng
gốc ấy vẫn là một, Phật Giáo cũng thế, tuy cùng một gốc giải thoát sanh
tử, nhưng vẫn hiện hữu; nào Thiền Lâm Tế nổi tiếng qua
tiếng hét của Thiền Sư Lâm Tế làm cho người học đạo tỏ ngộ, có những
công án làm cho Thiền Sinh suy nghiệm để đập nát vô minh tỏ ngộ chân lý
tự tâm qua thiền định tư duy; nào Thiền Tào Động siêu việt
được gọi là Thiền Mặc Chiếu, những gì đang xảy ra với tự
thân, khi ngồi Thiền, cứ để mặc cho nó xảy ra, hãy quán chiếu thực tướng
của vạn pháp, sẽ tỏ ngộ khi thật sự nhận chân thân nầy là Phật
(Tức Thân Thị Phật), như Thiền Sư Oánh Sơn, Nhật Bản chứng ngộ
từ câu thoại đầu nầy, được Thầy, Thiền Sư Nghĩa Giới ấn chứng cho, và
nhiều nữa nào là Tịnh Độ Tông, Mật Tông, Chơn Ngôn Tông, Thiên
Thai Tông v.v...
Thiền Sư Đạo Nguyên
(Dogen) trước khi bước vào thế giới Thiền Tào Động với
Thiền Sư Như Tịnh, người Trung Hoa, tại Chùa Thiên Đồng Sơn Cảnh Phước
Tự, tỉnh Chiết Giang, Ngài đã từng tầm nghiên học hỏi Thiền Lâm Tế Nhật
Bản, thuộc Tông Thiên Thai, nhưng khi đến đất Tổ Trung Hoa vào thế kỷ
thứ 13 Ngài mới tự chứng “Thân Tâm Thoát Lạc” nghĩa là cả
thân lẫn tâm đều tự tại an vui. Về lại Nhật Bản, Ngài xiển dương Thiền
Tào Động, Ngài luôn cảm niệm sâu xa Thầy mình, Thiền Sư Như Tịnh, vị
Thầy đặc biệt.
Thiền Lâm Tế có mặt
tại Trung Hoa vào thế kỷ thứ 9 do Thiền Sư Lâm Tế Nghĩa Huyền khai sáng.
Đến thế kỷ thứ 13, có rất nhiều biến đổi trong Thiền gia, cho nên hình
thành nhiều điểm khác nhau giữa hai phái cùng một Tông nầy. Riêng tại
Việt Nam, đa phần các Thiền Sư ở phía Bắc thuộc Tông Tào Động, chư Tăng
miền Trung và miền Nam thuộc Tông Lâm Tế, mà tiêu biểu là
-
Thiền Sư Thủy Nguyệt sanh năm 1636, sang Hồ Châu, Trung
Hoa năm 20 tuổi, tham học Thiền với Thiền Sư Nhất Cú Tri Giác tại núi
Phụng Hoàng. Ba năm sau, Ngài về nước xiển dương Tông Tào Động được vua
Lê sắc phong “Đại Thánh Đông Sơn Tuệ Nhãn Từ Giác Quốc Sư“,
- Thiền Sư Thạch Liêm,
hiệu Đại Sán Hán Ông, người Trung Hoa thuộc Tông Tào Động được chúa
Nguyễn Phúc Chu cung thỉnh sang nước ta năm 1695 để khai đàn truyền giới
trong Giới Đàn Chùa Thiền Lâm.
-
Thiền Sư Nguyên Thiều, người Trung Hoa đến đất Qui Nhơn
thuộc Thiền Lâm Tế
-
Thiền Sư Minh Hải Pháp Bảo đến Quảng Nam truyền Thiền
Lâm Tế Chúc Thánh
Cuối cùng,
cả hai Tông Thiền ở Việt Nam
đều nghiêng qua Tịnh Độ
vào đầu thế kỷ 20, trong khi đó tại Nhật Bản cho
đến ngày nay vẫn thuần nhất một Tông 2 phái như tự thưở ban đầu.
Ở Nhật, Tịnh Độ Tông
cũng có nhiều phái, trong đó 2 phái chính là Tịnh Độ Tông và Tịnh Độ
Chơn Tông. Song Thiên Thai Tông cũng tin Ba Kinh Tịnh Độ và cõi Tịnh Độ
của Đức Phật A Di Đà; nhưng cả hai Tông nầy đều có quan niệm khác nhau
về Hóa Độ và Báo Độ (Tịnh Độ). Trong khi Tịnh Độ Chơn Tông tin tưởng
rằng “Tức Thân Thành Phật“ như quan niệm của Ngài Thân
Loan, Nhật Bản ở thế kỷ thứ 13, khi được vãng sanh thì ở vào ngôi Chánh
Định Tụ hay còn gọi là Nhứt Sanh Bổ Xứ, chờ đợi ở đó một đời nữa là
thành Phật, để đi giáo hóa các nơi, theo nguyện ước của mình. Trong khi
đó, Tông Thiên Thai tin rằng Đức Phật A Di Đà vì muốn cứu độ chúng sanh
ở thế giới Ta Bà, phát ra 48 Lời Nguyện, để làm phương tiện độ sanh,
quốc độ mà chúng sanh được vãng sanh là Hóa Độ, chứ không phải là Báo Độ
(Tịnh Độ). Cõi Tịnh Độ thật sự chỉ có chư Bồ Tát và Chư Phật mà thôi.
Tại Trung Hoa có 13
Tông tất cả đó là: Tì Đàm Tông, Thành Thực Tông, Luật Tông, Tam
Luận Tông, Niết Bàn Tông, Địa Luận Tông, Tịnh Độ Tông, Thiền Thông,
Nhiếp Luận Tông, Thiên Thai Tông, Hoa Nghiêm Tông, Pháp Tướng Tông
và Chơn Ngôn Tông. Nhật Bản có 12 Tông đó là: Tam
Luận Tông, Pháp Tướng Tông, Hoa Nghiêm Tông, Câu Xá Tông, Thành Thật
Tông, Luật Tông, Thiên Thai Tông, Chân Ngôn Tông, Thiền Tông, Tịnh Độ
Tông, Tịnh Độ Chơn Tông và Nhựt Liên Tông, song cũng có nơi gọi
20 Tông, bởi vì trong Tịnh Độ Tông chia ra 2 Tông khác và Pháp Hoa Tông
chia thành 3 Tông, do vậy mà số lượng Tông tăng thêm, song chủ trương
chung của mỗi Tông vẫn là một, .
Ở Việt Nam, hiện tại ở
thế kỷ thứ 21, chỉ có 2 Tông chính đó là: Thiền Tông và
Tịnh Độ Tông. Còn Thiên Thai Tông, Mật Tông
cũng như những Tông khác không được truyền thừa một cách liên tục, bị
thất truyền, hoặc nhập vào hai Tông chính, không thấy lưu hành riêng
biệt nữa.
Niềm tin vào một Tôn
Giáo hay một Tông Phái có tính cách thể nghiệm của mỗi tự thân, không
cần chứng minh. Khoa học, toán học cần phải có những luận chứng và những
phương trình, mà người ta căn cứ vào đó để giải và tìm ra đáp số, song
Tôn Giáo ngược lại. Thể nghiệm của bản thân được nhìn nhận là vô cùng
quan trọng, bởi vì cuộc đời và sự nghiệp của một Tăng Sĩ không phải chỉ
thành tựu ở bằng cấp, học lực, năng khiếu v.v... phạm trù ngoại vi của
Ngũ Minh, mà quan trọng là phải trải dài cuộc sống tu hành của mình qua
sự hành trì, dụng công miên mật, thực chứng giáo lý của Đức Phật đã dạy.
Nếu một Thiền Sư, không Tọa Thiền, một hành giả Tịnh Độ không niệm Phật;
một Du Già không trì chú v.v... kết quả chỉ là những đồ trang sức bên
ngoài, chắc chắn không thể là Kim Cang bất hoại của tự thân được.
Lục Tổ Huệ Năng khi
còn là cư sĩ, nghe Kinh Kim Cang đến câu “Ưng vô sở trụ nhi sanh
kỳ tâm” mà ngộ đạo nên mới xin Ngũ Tổ xuất gia. Ngài chỉ chứng
ngộ được pháp tánh ấy vốn từ quá khứ đến nay trong sạch, thanh tịnh, chứ
không phải bây giờ mới có. Sỡ dĩ mê vọng, điên đảo vì còn chấp trước,
bởi vì phàm cái gì có hình tướng đều là hiện tượng giả hợp mà thành,
ngay cả vũ trụ nầy, thế giới nầy cũng vậy. Ngài Triệu Châu hỏi Thiền Sư
Nam Tuyền: “Cái gì là cốt tủy của đạo?” được trả lời rằng:
“Bình Thường Tâm Thị Đạo”. Ngài Nhật Liên, Ngài Pháp
Nhiên, Ngài Thân Loan, Ngài Đạo Nguyên, Ngài Oánh Sơn v.v..., tất cả
cũng đều ngộ rõ lý chân như qua thể nghiệm của tự thân mà làm sáng cho
nền đạo mà thôi.
Vậy thì cái gì đúng và
cái gì sai? Thật ra chân lý nó không nằm ở bên đúng hay bên sai, mà nó
vượt lên trên tất cả đối đãi, chấp trước về hiện hữu của Nhị Nguyên.
Chân lý là điểm đến, còn hướng đến chân lý có nhiều con đường dẫn đến
khác nhau. Người đi tìm chân lý tùy theo căn cơ của mình mà tự tìm lối
trên bản đồ để đến nơi cần đến, không thể quyết đoán rằng con đường của
tôi đi tốt hơn của anh, hoặc chỉ có pháp môn tôi tu mới là đúng, còn anh
tu như thế là sai rồi v.v..., bởi vì một khi quan niệm như thế, chân lý
không hiện hữu rồi. Mọi người cứ tự hiểu mình cho là đại diện chân lý
nhưng thật ra chân lý không cần ai đại diện cả, bởi vì tự thể của nó đã
là chân lý rồi. Chân lý vượt lên và vượt ra khỏi đối đãi kia mà.
Năm nay 2007, chúng
tôi đã có 5 lần đến Úc để nhập thất, tịnh tu tại Tu Viện Đa Bảo trong
thời gian từ 2 đến 3 tháng mỗi năm. Trong thời gian ngắn ngủi của kiếp
nhân sinh ấy, riêng tôi cảm thấy giá trị rất khó sánh với một kiếp phù
du mộng ảo nầy. Ở đây, từ sáng tinh sương sau giờ Tọa Thiền và trì tụng
Thần Chú Thủ Lăng Nghiêm, chúng tôi được nghe nhiều âm thanh diệu vợi,
âm thanh từ gió đưa cành lá vi vu, âm thanh từ tiếng chim hót líu lo đón
ánh bình minh, âm thanh từ tiếng côn trùng bé nhỏ đang hòa chung cùng
nhịp với chuông mõ ban mai. Chúng tôi được thấy ngoài xa những chú thỏ
đang gặm sương mai trên đầu ngọn cỏ, những chú két đủ màu bay liệng khắp
sân, những chàng chim khách, chú quạ ca hát nói chuyện suốt ngày.
Có những buổi sáng đẹp
làm sao, có những hoàng hôn tuyệt vời, có những ngày trôi qua êm ả, khi
tôi dịch sách, khi tôi bách bộ trong sân chùa, khi tôi lắng lòng nghe
không biết bao nhiêu âm thanh như bản hòa âm không hai trên cuộc đời
nầy.
Có những đêm về, tôi
nghe rõ hơn tiếng dế nỉ non, tiếng muôn loài hòa khúc nhạc lòng, lúc
cao, lúc thấp, lúc buồn, lúc vui, lúc khổ đau, lúc giải thoát nhiệm mầu,
trong khi chúng tôi trì chú Đại Bi, Niệm Phật và hành trì Kinh Kim Cang.
Có những buổi trưa ngồi nhìn ra sân, ra rừng tôi thấy con ve sầu lột vỏ,
con kiến tha mồi, con nhện giăng tơ bẫy mồi, con Kangaroo nhút nhát, con
thỏ dễ thương thật muôn hình muôn trạng phô diễn như một bức tranh mà
không một nghệ nhân nào có thể diễn đạt được hết.
Có những buổi chiều
tôi tưới từng chậu hoa lan, hoa bạch liên, những cây hoa dại dọc đường
như ban cho những giọt nước từ bi xoa tan độ nóng đang tỏa nhiệt trong
thân của chúng, tôi thấy lòng tôi cũng được chan hòa cùng cảnh sắc thiên
nhiên. Với tôi, những âm thanh ấy, những màu sắc ấy là những hộ pháp
nhiệm mầu từng ngày, từng giờ, từng phút, từng giây, từng sát na đã,
đương và sẽ hộ trì Tu Viện Đa Bảo ngày càng khởi sắc thêm hương, cho
cuộc sống tu hành của những ai đến đây ngày thêm hướng nội.
Năm nay, tôi dịch tác
phẩm của Ngài Đông Long Chơn – Amazu Ryuushin, về Thiền Tào Động Nhật
Bản, giới thiệu cho Phật Tử Việt Nam biết thêm và biết rõ hơn về một
Tông Phái đang lớn mạnh tại Nhật. Với tôi, đây cũng là một quyển sách
rất cần thiết cho những ai muốn nghiên cứu về Phật Giáo Nhật Bản, một
quyển sách có thể giúp cho những Tăng Ni Việt Nam hoài bão sang đất nước
Hoa Anh Đào du học, trước khi lên đường nên đọc để biết, mà việc nầy
chính tôi ngày trước rời nước sang Nhật năm 1972, không có một tài liệu
nào hướng dẫn về Phật Giáo Nhật Bản tận tường như quyển sách nầy.
Năm 2003 tôi dịch được
tác phẩm Đại Đường Tây Vức Ký từ chữ Hán sang tiếng Việt
cùng Thầy Đồng Văn, năm ấy cũng viết thêm một quyển sách khác nhan đề là
“Làm Thế Nào Để Trở Thành Người Tốt”. Đến năm 2004, tôi
dịch quyển: “Đại Thừa Tập Bồ Tát Học Luận” từ chữ Hán sang
tiếng Việt, viết thêm quyển: “Dưới Cội Bồ Đề”. Đến năm
2005 tôi dịch sách tiếng Nhật bắt đầu tác phẩm “Thiền Lâm Tế Nhật
Bản” và viết tiểu thuyết “Giai Nhân và Hòa Thượng”.
Năm 2006, tôi dịch “Tịnh Độ Tông Nhật Bản” từ tiếng Nhựt
sang tiếng Việt và năm nay, 2007, tôi dịch tác phẩm nầy cũng là quyển
sách thứ 50 của mình, nhan đề “Thiền Tào Động Nhật Bản”
cũng như viết xong tiểu thuyết “Giả Tưởng về Phật Giáo và Khoa
Học”. Trong 5 mùa tịnh tu, chúng tôi dịch và viết được 9 tác
phẩm như thế, quả là một sự cố gắng không nhỏ của mình với cái tuổi gần
60, mỗi ngày ngồi ròng rã 5 tiếng đồng hồ như thế, không phải là chuyện
dễ dàng chút nào. Tôi hy vọng nhân duyên còn dài với Đa Bảo để dịch tiếp
các tác phẩm tiếng Nhật như Pháp Hoa Tông và Mật Tông sang tiếng Việt,
giới thiệu những Tông Phái chính của Nhật Bản cho người Việt mình làm
quen và sau 2 năm nữa, tôi sẽ chọn ngôn ngữ khác để dịch ra Việt ngữ,
nhằm cống hiến cho các Phật Tử những món ăn tinh thần bổ dưỡng hơn.
Phải thành thật mà nói
nếu không có Hòa Thượng Thích Bảo Lạc, Phương Trượng Chùa Pháp Bảo
Sydney Úc, bào huynh của tôi, giảo chánh lại phần nội dung cũng như kiểm
tra các chữ thì, mà, là, v.v... câu văn sẽ không được trong sáng. Nếu
không có Thượng Tọa Thích Đồng Văn nhuận văn, những tác phẩm tôi dịch từ
tiếng Nhật sang tiếng Việt, quý vị phải tư duy thêm chút nữa khi đọc.
Điều đặc biệt khác cũng không kém phần quan trọng là đánh máy và layout
sách, nếu không có Sư chú Hạnh Bổn thực hiện, bản dịch viết tay của tôi
vẫn còn nằm nguyên vẹn ở đó. Một lời cảm ơn chân thành cho những việc
trên và cũng không quên cảm ơn Đại Đức Thích Nguyên Tạng, Phó Trụ Trì
Chùa Quảng Đức tại Melbourne Úc, cố gắng chính mình và đốc thúc những
người cận sự của mình trình bày cho những bìa sách thật trang nhã và rất
ý nghĩa, khiến ai mới nhìn vào bìa sách cũng muốn mở xem, mặc dầu chưa
biết nội dung của sách trong đó có gì.
Điều không dám quên ơn
quý Thầy quý Cô tại chùa Pháp Bảo là lúc nào cũng ưu ái giúp đỡ cho
chúng tôi từ vật chất cho đến tinh thần, để Thầy trò chúng tôi an ổn
tịnh tu, dịch Kinh viết sách. Trong đó có Thầy Phổ Huân Trụ Trì Chùa
Pháp Bảo mỗi tuần đều mang đến cho chúng tôi món ăn tinh thần (báo chí)
cũng như thăm viếng hỏi han, Cô Giác Anh, Cô Giác Duyên, Cô Giác Trí, Cô
Giác Niệm, Giác Thuần v.v...
Những điều đóng góp
tích cực khác để in ấn tác phẩm nầy là do quý Phật Tử Chùa Pháp Bảo như
Đạo Hữu Tâm Huệ, Đạo Hữu Diệu Yên chủ xướng cùng với các Đạo Hữu khác
tại chùa cũng như quý Phật Tử tại Âu Châu và Mỹ Châu mà tác phẩm nầy mỗi
lần in ra từ 5.000 đến 10.000 cuốn để tặng không đến những người hữu
duyên học Phật, thật là một công việc vô cùng ý nghĩa và thật “Bất Khả
Tư Nghì”.
Anh Thiện Minh và
những người thân quen, Bác Chúc Liêm tiệm chay Thiên Trúc, Bác Diệu Mai
và còn nhiều vị khác nữa đã chan hòa trang trải trợ lực cho sức khỏe
Thầy trò chúng tôi, mà quý vị đã chăm sóc từng miếng ăn, cái mặc, chai
dầu v.v... tất cả đều là những ân nghĩa nghìn trùng. Xin nguyện
“hành trì báo ân” như trong phần “Tu Chứng Nghĩa”
và dành phần cuối của sách nầy để nói lên tấm lòng của người đã nhận ơn
từ quý vị.
Xin niệm ân tất cả và nguyện cầu tất
cả quý vị sớm chứng được quả “Vô Thượng Bồ Đề”.
Viết xong Lời Cuối Sách nầy
vào lúc 10 giờ 30 phút sáng ngày 1
tháng 12 năm 2007
tại Tu Viện Đa Bảo Úc Đại Lợi.
Thích Như Điển
Phương Trượng chùa Viên Giác
Hannover Đức quốc.
Mục lục
----o0o---
Vi tính: Hạnh Bổn
Trình bày: Vĩnh Thoại
Cập nhật: 1-2008
