-
- KINH
ÁI
SANH
- (Piyajatikasuttam)
Như
vầy
tôi
nghe.
Một
thời
Thế
Tôn
trú
ở
Savatthi,
Jetavana,
tại
tinh
xá
ông
Anathapindika.
Lúc
bấy
giờ
con
một
của
một
gia
chủ,
khả
ái,
đáng
thương,
bị
mệnh
chung.
Sau
khi
nó
chết,
(người
cha)
không
còn
muốn
làm
việc,
không
còn
muốn
ăn
uống,
luôn
luôn
đi
đến
nghĩa
địa,
người
ấy
than
khóc:
"Con
ở
đâu,
đứa
con
một
của
ta
?
Con
ở
đâu,
đứa
con
một
của
ta
?"
Rồi
người
gia
chủ
ấy,
đi
đến
Thế
Tôn,
sau
khi
đến,
đảnh
lễ
Thế
Tôn
rồi
ngồi
xuống
một
bên.
Thế
Tôn
nói
với
người
gia
chủ
đang
ngồi
một
bên:
–
Này
Gia
chủ,
có
phải
Ông
có
các
căn
để
an
trú
tự
tâm
ông,
có
phải
các
căn
của
Ông
đổi
khác
?
–
Bạch
Thế
Tôn,
sao
các
căn
của
con
có
thể
đổi
khác
được
?
Bạch
Thế
Tôn,
đứa
con
một
khả
ái,
đáng
thương
của
con
đã
mệnh
chung.
Sau
khi
nó
chết
(con)
không
còn
muốn
làm
việc,
con
không
còn
muốn
ăn
uống,
con
luôn
luôn
đi
đến
nghĩa
địa
và
than
khóc:
"Con
ở
đâu,
đứa
con
một
của
ta
?
Con
ở
đâu,
đứa
con
một
của
ta
?"
–
Sự
thật
là
như
vậy,
này
Gia
chủ,
vì
rằng,
này
Gia
chủ,
sầu,
bi,
khổ,
ưu
não
do
ái
sanh
ra,
hiện
hữu
từ
nơi
ái.
–
Nhưng
đối
với
ai,
bạch
Thế
Tôn,
sự
tình
sẽ
như
vậy:
"Sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
do
ái
sanh
ra,
hiện
hữu
từ
nơi
ái
?"
Vì
rằng,
bạch
Thế
Tôn
hỷ
lạc
(anandasomanassa)
do
ái
sanh
ra,
hiện
hữu
từ
nơi
ái.
Rồi
người
gia
chủ,
không
hoan
hỷ
lời
Thế
Tôn
dạy,
chống
báng
lại,
từ
chỗ
ngồi
đứng
dậy
và
ra
đi.
Lúc
bấy
giờ,
một
số
người
đánh
bạc
đang
chơi
đổ
nhứt
lục
không
xa
Thế
Tôn
bao
nhiêu.
Người
gia
chủ
kia,
đi
đến
những
người
đánh
bạc
ấy,
sau
khi
đến
nói
với
những
người
ấy
như
sau:
–
Này
Quý
vị,
ở
đây
tôi
đi
đến
Sa-môn
Gotama,
sau
khi
đến,
đảnh
lễ
Sa-môn
Gotama
rồi
ngồi
xuống
một
bên.
Này
Quý
vị,
Sa-môn
Gotama
nói
với
tôi
đang
ngồi
một
bên:
–
"Này
Gia
chủ,
có
phải
Ông
có
các
căn
để
an
trú
tự
tâm
ông.
Có
phải
các
căn
của
Ông
đổi
khác
?"
Này
Quý
vị,
được
nghe
nói
vậy
tôi
nói
với
Sa-môn
Gotama:
–
"Bạch
Thế
Tôn
sao
các
căn
của
con
có
thể
đổi
khác
được.
Bạch
Thế
Tôn,
đứa
con
một
khả
ái,
đáng
thương
của
con
đã
mệnh
chung.
Sau
khi
nó
chết,
con
không
còn
muốn
làm
việc,
con
không
còn
muốn
ăn
uống,
con
luôn
luôn
đi
đến
nghĩa
địa
và
than
khóc:
"Con
ở
đâu,
đứa
con
một
của
ta
?
Con
ở
đâu,
đứa
con
một
của
ta
?"
–
"Sự
thật
là
như
vậy,
này
Gia
chủ.
Vì
rằng,
này
Gia
chủ,
sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não,
do
ái
sanh
ra,
hiện
hữu
từ
nơi
ái".
–
"Nhưng
đối
với
ai,
bạch
Thế
Tôn,
sự
tình
sẽ
như
vậy
!
"Sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
do
ái
sanh
ra,
hiện
hữu
từ
nơi
ái".
Vì
rằng
bạch
Thế
Tôn,
hỷ
lạc
do
ái
sanh
ra,
hiện
hữu
từ
nơi
ái".
Này
Quý
vị,
không
hoan
hỷ
lời
Thế
Tôn
dạy,
ta
chống
báng
lại,
từ
chỗ
ngồi
đứng
dậy
và
ra
đi.
–
Sự
thật
là
như
vậy,
này
Gia
Chủ
!
Sự
thật
là
như
vậy
này
Gia
chủ
!
Này
Gia
chủ,
hỷ
lạc
do
ái
sanh,
hiện
hữu
từ
nơi
ái.
Rồi
người
gia
chủ
suy
nghĩ:
"Có
sự
đồng
ý
giữa
ta
và
những
người
đánh
bạc,
"
rồi
bỏ
đi.
Và
cuộc
đối
thoại
ấy
dần
dần
được
truyền
đi
và
truyền
đến
trong
nội
cung.
Rồi
vua
Pasenadi
xứ
Kosala
cho
gọi
hoàng
hậu
Mallika:
–
Này
Mallika,
đây
là
lời
Sa-môn
Gotama
nói
với
các
người
ấy:
"Sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
do
ái
sanh
ra,
hiện
hữu
từ
nơi
ái".
–
Tâu
Đại
vương,
nếu
Thế
Tôn
đã
dạy
như
vậy,
thì
sự
việc
là
như
vậy.
–
Điều
gì
Sa-môn
Gotama
nói,
Mallika
này
cũng
nói
theo.
Vì
Mallika
quá
hoan
hỷ
với
Sa-môn
Gotama.
Vì
vị
Đạo
sư
nói
gì
cho
đệ
tử,
và
đệ
tử
quá
hoan
hỷ
với
vị
Đạo
sư
nên
nói:
"Sự
thật
là
vậy,
thưa
Đạo
sư
!
Sự
thật
là
như
vậy,
thưa
Đạo
sư".
Cũng
vậy,
này
Mallika,
điều
gì
Sa-môn
Gotama
nói,
Hoàng
hậu
quá
hoan
hỷ
với
Sa-môn
Gotama
nên
đã
nói:
"Nếu
Thế
Tôn
đã
nói
như
vậy
thời
sự
việc
là
vậy".
Hãy
đi
đi,
Mallika,
hãy
đi
đi
!
Rồi
hoàng
hậu
Mallika
cho
gọi
Bà-la-môn
Nalijangha
và
nói:
–
Này
Bà-la-môn,
hãy
đi
đến
Thế
Tôn,
sau
khi
đến,
nhân
danh
ta
cúi
đầu
đảnh
lễ
chân
Thế
Tôn,
hỏi
có
ít
bệnh,
ít
não,
khinh
an,
khí
lực
sung
mãn,
lạc
trú,
và
thưa:
"Bạch
Thế
Tôn,
hoàng
hậu
Mallika
cúi
đầu
đảnh
lễ
chân
Thế
Tôn,
hỏi
thăm
Thế
Tôn
có
ít
bệnh,
ít
não,
khinh
an,
khí
lực
sung
mãn
lạc
trú
không,
và
thưa
như
sau:
"Bạch
Thế
Tôn,
có
phải
Thế
Tôn
đã
nói
như
sau:
Sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
do
ái
sanh
ra,
hiện
hữu
từ
nơi
ái".
Và
nếu
Thế
Tôn
trả
lời
Ông
như
thế
nào,
hãy
khéo
nắm
giữ
và
nói
lại
với
ta.
Vì
các
Như
Lai
không
nói
phản
lại
sự
thật.
–
Thưa
vâng,
tâu
Hoàng
hậu.
Bà-la-môn
Nalijangha
vâng
đáp
hoàng
hậu
Mallika,
đi
đến
Thế
Tôn,
sau
khi
đến
nói
lên
những
lời
chào
đón
hỏi
thăm
với
Thế
Tôn,
Và
sau
khi
nói
lên
những
lời
chào
đón
hỏi
thăm
thân
hữu
liền
ngồi
xuống
một
bên.
Ngồi
xuống
một
bên,
Bà-la-môn
Nalijangha
Bạch
Thế
Tôn:
–
Thưa
Tôn
giả
Gotama,
hoàng
hậu
Mallika
cúi
đầu
đảnh
lễ
chân
Sa-môn
Gotama,
hỏi
thăm
có
ít
bệnh,
ít
não,
khinh
an,
khí
lực
sung
mãn,
lạc
trú
và
thưa
như
sau:
"Bạch
Thế
Tôn,
có
phải
Thế
Tôn
đã
nói
như
sau:
"Sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
do
ái
sanh
ra,
hiện
hữu
từ
nơi
ái"
?
–
Thật
sự
là
như
vậy,
này
Bà-la-môn.
Thật
sự
là
như
vậy,
này
Bà-la-môn.
Này
Bà-la-môn,
sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
do
ái
sanh
ra,
hiện
hữu
từ
nơi
ái.
Này
Bà-la-môn,
đây
là
một
pháp
môn,
do
pháp
môn
này,
cần
phải
được
hiểu
là
sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
do
ái
sanh
ra,
hiện
hữu
từ
nơi
ái.
Này
Bà-la-môn,
thuở
xưa,
ở
tại
Savatthi
này,
bà
mẹ
của
một
người
đàn
bà
mệnh
chung.
Từ
khi
bà
ta
mệnh
chung,
người
đàn
bà
này
phát
điên
cuồng,
tâm
tư
hỗn
loạn,
đi
từ
đường
này
qua
đường
khác,
từ
ngã
tư
đường
này
qua
ngã
tư
đường
khác
và
nói:
"Người
có
thấy
mẹ
tôi
đâu
không
?
Người
có
thấy
mẹ
tôi
đâu
không
?"
Này
Bà-la-môn,
đây
là
một
pháp
môn,
do
pháp
môn
này,
cần
phải
được
hiểu
là
sầu,
bi,
khổ,
ưu
não
do
ái
sanh
ra,
hiện
hữu
từ
nơi
ái.
Này
Bà-la-môn,
thuở
xưa,
ở
tại
Savatthi
này,
người
cha
của
một
người
đàn
bà
mệnh
chung...
(như
trên)...,
người
anh
mệnh
chung,
người
chị
mệnh
chung,
người
con
trai
mệnh
chung,
người
con
gái
mệnh
chung,
người
chồng
mệnh
chung.
Từ
khi
người
chồng
mệnh
chung,
người
đàn
bà
này
phát
điên
cuồng,
tâm
tư
hỗn
loạn,
đi
từ
đường
này
qua
đường
khác,
đi
từ
ngã
tư
đường
này
qua
ngã
tư
đường
khác
và
nói:
"Người
có
thấy
chồng
tôi
đâu
không
?
Người
có
thấy
chồng
tôi
đâu
không
?"
Này
Bà-la-môn,
đây
là
một
pháp
môn,
do
pháp
môn
này
cần
phải
được
hiểu
là
sầu,
bi,
khổ,
não
do
ái
sanh
ra,
hiện
hữu
từ
nơi
ái.
Này
Bà-la-môn,
thuở
xưa,
ở
tại
Savatthi
này,
người
mẹ
của
một
người
đàn
ông
mệnh
chung.
Từ
khi
bà
ta
mệnh
chung,
người
đàn
ông
này
phát
điên
cuồng,
tâm
tư
hỗn
loạn,
đi
từ
đường
này
qua
đường
khác,
đi
từ
ngã
tư
đường
này
qua
ngã
tư
đường
khác
và
nói:
"Người
có
thấy
mẹ
tôi
đâu
không
?
Người
có
thấy
mẹ
tôi
đâu
không
?"
Này
Bà-la-môn,
đây
là
một
pháp
môn,
do
pháp
môn
này
cần
phải
được
hiểu
là
sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
do
ái
sanh
ra,
hiện
hữu
từ
nơi
ái.
Này
Bà-la-môn,
thuở
xưa,
ở
tại
Savatthi
này,
người
cha
của
một
người
đàn
ông
mệnh
chung...
(như
trên)...
người
anh
mệnh
chung,
người
chị
mệnh
chung,
người
con
trai
mệnh
chung,
người
con
gái
mệnh
chung,
người
vợ
mệnh
chung.
Từ
khi
người
vợ
mệnh
chung,
người
đàn
ông
này
phát
điên
cuồng,
tâm
tư
hỗn
loạn,
đi
từ
đường
này
qua
đường
khác,
đi
từ
ngã
tư
đường
này
qua
ngã
tư
đường
khác,
và
nói:
"Người
có
thấy
vợ
tôi
đâu
không
?
Người
có
thấy
vợ
tôi
đâu
không
?"
Này
Bà-la-môn,
đây
là
một
pháp
môn,
do
pháp
môn
này
cần
phải
được
hiểu
là
sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
do
ái
sanh
ra,
hiện
hữu
từ
nơi
ái.
Này
Bà-la-môn,
thuở
xưa
chính
tại
thành
Savatthi
này,
một
người
đàn
bà
đi
về
thăm
gia
đình
bà
con.
Những
người
bà
con
ấy
của
người
đàn
bà
muốn
dùng
sức
mạnh
bắt
người
đàn
bà
ấy
phải
xa
chồng
và
muốn
gả
cho
một
người
đàn
ông
khác.
Người
đàn
bà
ấy
không
chịu.
Rồi
người
đàn
bà
ấy
nói
với
chồng
mình:
"Này
Hiền
phu,
những
người
bà
con
này
muốn
dùng
sức
mạnh
bắt
tôi
phải
xa
anh
và
muốn
gả
cho
một
người
đàn
ông
khác.
Nhưng
tôi
không
muốn
như
vậy".
Rồi
người
ấy
chặt
người
đàn
bà
ấy
làm
hai,
rồi
tự
vận,
nghĩ
rằng:
"Hai
chúng
ta
sẽ
gặp
nhau
trong
đời
sau".
Này
Bà-la-môn,
do
pháp
môn
này
cần
phải
được
hiểu
rằng
sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
do
ái
sanh
ra,
hiện
hữu
từ
nơi
ái.
Rồi
Bà-la-môn
Nalijangha
hoan
hỷ
tín
thọ
lời
Thế
Tôn
dạy,
từ
chỗ
ngồi
đứng
dậy,
đi
đến
hoàng
hậu
Mallika,
sau
khi
đến,
kể
lại
cho
hoàng
hậu
Mallika
toàn
thể
cuộc
đàm
thoại
với
Thế
Tôn.
Rồi
hoàng
hậu
Mallika
đi
đến
vua
Pasenadi
nước
Kosala,
và
thưa:
–
Tâu
Đại
vương,
Đại
vương
nghĩ
thế
nào
?
Đại
vương
có
thương
công
chúa
Vajiri
của
thiếp
không
?
–
Phải,
này
Mallika,
ta
thương
công
chúa
Vajiri.
–
Tâu
đại
vương,
Đại
vương
nghĩ
thế
nào
?
Nếu
có
một
sự
biến
dịch,
đổi
khác
xảy
đến
cho
công
chúa
Vajiri
của
Đại
vương.
Đại
vương
có
khởi
lên
sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
không
?
–
Này
Mallika,
nếu
có
sự
biến
dịch,
đổi
khác
xảy
đến
cho
công
chúa
Vajiri
của
ta,
thì
sẽ
có
một
sự
thay
đổi
đến
đời
sống
của
ta,
làm
sao
không
khởi
lên
nơi
ta,
sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
?
–
Chính
liên
hệ
đến
sự
tình
này,
tâu
Đại
vương
mà
Thế
Tôn,
bậc
Tri
Giả,
Kiến
Giả,
bậc
A-la-hán,
Chánh
Đẳng
Giác
đã
nói:
"Sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
do
ái
sanh
ra,
hiện
hữu
từ
nơi
ái".
Tâu
Đại
vương,
Đại
vương
nghĩ
thế
nào
?
Nữ
Sát-đế-lỵ
Vasabha,
Đại
vương
có
thương
yêu
không
?
–
Này
Mallika,
ta
có
thương
yêu
nữ
Sát-đế-lỵ
Vasabha.
–
Tâu
Đại
vương,
Đại
vương
nghĩ
thế
nào
?
Nếu
có
một
sự
biến
dịch,
đổi
khác
xảy
đến
cho
nữ
Sát-đế-lỵ
Vasabha,
Đại
vương
có
khởi
lên
sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
không
?
–
Này
Mallika,
nếu
có
một
sự
biến
dịch,
đổi
khác
xảy
đến
cho
nữ
Sát
Đến
Lỵ
Vasabha,
thì
sẽ
có
một
sự
đổi
khác
xảy
đến
cho
đời
sống
của
ta,
làm
sao
không
khởi
lên
nơi
ta
sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
?
–
Chính
liên
hệ
đến
sự
tình
này,
tâu
Đại
vương,
mà
Thế
Tôn,
bậc
Tri
Giả,
Kiến
Giả,
bậc
A-la-hán,
Chánh
Đẳng
Giác
đã
nói:
"Sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
khởi
lên
do
ái
sanh
ra,
hiện
hữu
từ
nơi
ái".
Tâu
Đại
vương,
Đại
vương
nghĩ
thế
nào
?
Tướng
quân
Vidudabha,
Đại
vương
có
thương
quý
không
?
–
Này
Mallika,
ta
có
thương
quý
tướng
quân
Vidudabha.
–
Tâu
Đại
vương,
Đại
vương
nghĩ
thế
nào
?
Nếu
có
một
sự
biến
dịch,
đổi
khác
xảy
đến
cho
tướng
quân
Vidudabha,
Đại
vương
có
khởi
lên
sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
không
?
–
Này
Mallika,
nếu
có
một
sự
biến
dịch,
đổi
khác
xảy
đến
cho
tướng
quân
Vidudabha
thì
sẽ
có
sự
đổi
khác
xảy
đến
cho
mạng
sống
của
ta,
làm
sao
không
khởi
lên
nơi
ta,
sầu,
bi,
khổ,
ưu
não
?
–
Chính
liên
hệ
đến
sự
tình
này,
tâu
Đại
vương,
mà
Thế
Tôn,
bậc
Tri
Giả,
Kiến
Giả,
bậc
A-la-hán,
Chánh
Đẳng
Giác
đã
nói:
"Sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
khởi
lên
do
ái
sanh
ra,
hiện
hữu
từ
nơi
ái".
Tâu
Đại
vương,
Đại
vương
nghĩ
thế
nào
?
Đại
vương
có
yêu
thương
thiếp
không
?
–
Phải,
này
Mallika,
ta
có
thương
yêu
Hoàng
hậu.
–
Tâu
Đại
vương,
Đại
vương
nghĩ
thế
nào
?
Nếu
có
một
sự
biến
dịch,
đổi
khác
xảy
đến
cho
thiếp,
Đại
vương
có
khởi
lên
sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
không
?
–
Này
Mallika,
nếu
có
một
sự
biến
dịch,
đổi
khác
xảy
đến
cho
Hoàng
hậu,
thì
sẽ
có
một
sự
đổi
khác
xảy
đến
cho
mạng
sống
của
ta,
làm
sao
không
khởi
lên
nơi
ta
sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
?
–
Chính
liên
hệ
đến
sự
tình
này,
tâu
Đại
vương,
mà
Thế
Tôn,
bậc
Tri
Giả,
Kiến
Giả,
bậc
A-la-hán,
Chánh
Đẳng
Giác
đã
nói:
"Sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
khởi
lên
do
ái
sanh
ra,
hiện
hữu
từ
nơi
ái".
Tâu
Đại
vương,
Đại
vương
nghĩ
thế
nào
?
Đại
vương
có
yêu
thương
dân
chúng
Kasi
và
Kosala
không
?
–
Phải,
này
Mallika,
ta
thương
yêu
dân
chúng
Kasi
và
Kosala.
Này
Mallika,
nhờ
sức
mạnh
của
họ,
chúng
ta
mới
có
được
gỗ
chiên-đàn
từ
nước
Kasi
và
dùng
các
vòng
hoa,
hương
liệu,
phấn
sáp.
–
Tâu
Đại
vương,
Đại
vương
nghĩ
thế
nào
?
Nếu
có
một
sự
biến
dịch,
đổi
khác
xảy
đến
cho
dân
chúng
Kasi
và
Kosala,
Đại
vương
có
khởi
lên
sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
không
?
–
Này
Mallika,
nếu
có
một
sự
biến
dịch
đổi
khác
xảy
đến
cho
dân
chúng
nước
Kasi
và
Kosala,
thì
sẽ
có
một
sự
đổi
khác
xảy
đến
cho
mạng
sống
của
ta,
làm
sao
không
khởi
lên
nơi
ta
sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
?
–
Chính
liên
hệ
đến
sự
tình
này,
tâu
Đại
vương,
mà
Thế
Tôn,
bậc
Tri
Giả,
Kiến
Giả,
bậc
A-la-hán,
Chánh
Đẳng
Giác
đã
nói:
"Sầu,
bi,
khổ,
ưu,
não
khởi
lên
do
ái
sanh
ra,
hiện
hữu
từ
nơi
ái".
–
Thật
vi
diệu
thay,
này
Mallika
!
Thật
hy
hữu
thay,
này
Mallika
!
Thế
Tôn
đã
thể
nhập
nhờ
trí
tuệ,
đã
thấy
nhờ
trí
tuệ.
Đến
đây,
Mallika,
hãy
sửa
soạn
tẩy
trần.
Rồi
vua
Pasenadi
nước
Kosala
từ
chỗ
ngồi
đứng
dậy
đắp
thượng
y
vào
một
bên
vai,
chắp
tay
vái
Thế
Tôn
và
nói
lên
ba
lần
lời
cảm
hứng
sau
đây:
"Đảnh
lễ
Thế
Tôn,
bậc
A-la-hán,
Chánh
Đẳng
Giác
!
Đảnh
lễ
Thế
Tôn...
(như
trên)...
Đảnh
lễ
Thế
Tôn,
bậc
A-la-hán,
Chánh
Đẳng
Giác
!
".