NIỆM
PHẬT
SÁM PHÁP
Thích Thiền Tâm
---o0o---
QUYỂN
HẠ
PHẨM THỨ BẢY
NIỆM PHẬT PHẢI THỰC CHỨNG BẰNG KINH NGHIỆM CỦA BẢN THÂN
Muốn
được vãng sanh thì cần phải niệm Phật cho được nhất tâm bất loạn, nhưng
các hành gỉa đời nay có mấy ai đi đến trình độ ấy. thế thì công phu trì
niệm một đời không lẽ trở thành luống uổng hay sao?
Thật
ra, niệm Phật đến trình độ nhất tâm bất loạn chỉ là sự khuyến tấn hay là
mức kỳ vọng, mà các hành giả có thể đạt đến. Nhưng phải luôn ghi nhớ rằng,
pháp môn Niệm Phật luôn luôn ghi nhớ rằng, pháp môn Niệm Phật có điểm đặc
biệt là: bậc thượng căn thì đạt đến mức nột lòng không loạn ngay trong
đời sống; còn bậc hạ căn thì chỉ cần mười niệm cũng được vãng sanh.
Cho
nên, vấn đề nhất tâm bất loạn được vãng sanh là nói ngay khi lâm
chung, không phải là chỉ cho lúc hiện tiền.
Ðược
mười niệm không loạn lúc sắp mãn phần, thật ra, không là chuyện dễ dàng.
Vì khi sắp lâm chung có một sức nghiệp do từ đời này hoặc từ kiếp trước
phát hiện, gọi la øCận tử Nghiệp. Nếu lúc bình thường không cố gắng
niệm Phật cho thuần thục thì khi sắp chết bị sức cận tử nghiệp lấn át,
khiến chánh niệm không thể hiển lộ, do đó tâm thức tùy theo nghiệp lực mà
rối loạn. Như thế thì làm sao mà vãng sanh Cực Lạc thì đệ tử chúng con
phải hành trì đúng theo Sự và Lý của pháp môn Niệm Phật mới thực chứng
nhiều kinh nghiệm tâm linh.
Thế
nào gọi là Sự và Lý ?
Lý là
lẽ phải, là điều suy luận, là cảnh giải ngộ, thuộc về phần Tánh. Sự là
phương tiện, là công hạnh, là hình thức thuộc về phần Tướng.
Tuy
nhiên, đi đến chỗ cùng cực thì Sự tức là Lý, tánh tức là tướng, đồng một
thể Như Thật tròn sáng, dung thông. Trên đường hành trì thì Lý và Sự làm
trong ngoài cho nhau, phối hợp cho nhau, giúp đỡ lẫn nhau để thành tựu
Phật đạo.
Có Lý
thì việc mới có căn cứ cương lãnh, có mục tiêu để sanh khởi và tác dụng.
Có Sự thì Lý mới thực hiện được điều suy luận, chứng minh được chỗ lý
giải, đi đến mục tiêu và cuối cùng đạt lấy kết quả.
Lý
như đôi mắt để nhìn đường đi có Sự thì như đôi chân để tiến bước. Không có
chân thì dù cặp mắt có sáng tỏ bao nhiêu đi nữa, cũng chẳng thể nào đi đến
nơi đến chốn. Lại nữa, có Lý mà không có Sự thì như người có họa đồ biết
đường lối mà chẳng chịu bước đi. Còn có Sự mà không có Lý thì như kẻ tuy
bước đi nhưng thiếu hướng đạo cho nên lộ tuyến mê mờ.
Vừa
có Lý vừa có Sự thì như đã thông suốt đường lối, lại vừa chịu khó cất bước
hành trình, như vậy, chân thực là một kẻ hành trì hoàn toàn, chắc chắn sẽ
về được nơi bảo sở.
Sự và
Lý đã nương nhau như thế, cho nên nếu thiếu một thì ắt chẳng có hy vọng
thành công, trên đường Sống Dạo. Nhưng người niệm Phật dù thiếu phần giải
ngộ nhưng nếu chịu noi theo lộ trình của bậc tiên đức đã chỉ dạy mà thực
hành, thì cũng sẽ thành công, cùng với cố nhân không khác.
Kinh
điển của Phật để lại cũng như các lời khai thị của thiện tri thức chíng là
lộ trình đích xác cho chúng con, chúng con chỉ nương theo đó mà
tiến bước hành trì.
Có Sự
ngĩa là có hành trì mà thiếu phần lý giải, thật ra chẳng đáng lo ngại, vì
càng hành trì thì trí tuệ càng khai thông và để rồi đi đến chốn tỏ ngộ.
Ðáng thương thay cho những kẻ tuy hiểu lý, nhưng không chịu thực hành mà
chỉ ngồi nói suông và chỉ trích suông. Dù có đàm huyền luận diệu thao thao
bất tuyệt mà suốt đời vẫn chẳng tiến bộ nửa bước.
Cứ sự
thực mà nói, thì người thiếu Sự cũng quyết định không có Lý. Vì sao như
vậy? Vì như kẻ đã biết nhà cháy mà không chịu chạy thoát cứ vẫn mãi ngồi
yên thì nào có khác chi kẻ không biết gì cả ! Do vậy mà có thể nghĩ rằng:
Phật Pháp có thể cứu độ hạng người mà thế gian cho là ngu dốt, chẳng thông
một chữ, nhưng không thể hiện cách thức để cứu độ những kẻ tự hào là thế
trí biện thông mà lại không chịu hành trì.
Dù kẻ
làu thông tam tạng song chẳng thực hành, thì chắc chắn nghiệp hoặc từ vô
thủy vẫn còn y nguyên, cho nên sự tri giải ấy vẫn là vô dụng. Sao cho bằng
một bà lão dốt nát nơi nhà bếp. Mặt mày lem lọ nhưng thường luôn chuyên
cần niệm Phật – thì ngày kia, tâm yên không loạn, ngồi ngự đài sen? Do
vậy, kẻ suốt đời chỉ cầu sự thông hiểu trên danh tướng lý luận để mong trở
thành một vị bác học về Phật Pháp, mà không thiết thực tu hành, tất phải
lâm vào cảnh kể thức ăn ngon mà mình chịu đói, đếm tiền của kẻ khác mà
mình mà mình vẫn nghèo nàn, kết cuộc vẫn hoàn toàn vô bổ. Nhà Phật đã vì
những kẻ ấy như là người điếc khảy đàn cho đại chúng nghe, như là kẻ quảy
gánh đi khắp nơi rao bán đủ thứ thuốc hay, nhưng quên hẳn mình đang mang
nhiều chứng bịnh.
Thế
nào gại là SỰ TRÌ và LÝ TRÌ ?
Ngài
Ngẫu ích đại dạy rằng:
Sự
Trì là tin có cõi Cực Lạc và Phật A Di Ðà mà chưa thông đạt cái TÂM
NÀY LÀM PHẬT TÂM NÀY LÀ PHẬT mà chỉ quyết định cầu sanh Cực Lạc tha thiết
ức niệm như con nhớ mẹ không lúc nào tạm quên.
Lý
Trì là tin hiểu Phật A Di Ðà ở Tây Phương do tâm ta sẵn đủ, do tâm ta
tạo nên- đem câu hồng danh sẵn đủ và tạo nên của tâm mình làm cảnh buộc
niệm, chẳng giây phút nào xao lãng.
Ðối
với môn Niệm Phật thì duy bậc thượng căn trí tuệ mới dung thông tánh
tướng, hiểu đến chỗ tận cùng. Bằng không được thế thì thà chấp tướng mà
tu hành, càng chấp lại càng mầu nhiệm. Bởi vì càng chấp sự tướng thì
chí nguyện cầu vãng sanh lại càng thiết tha và khi đã về Tây Phương lo gì
mà không chứng ngộ Thật Tướng?
Vấn
đề SỰ và LÝ TÁNH và TƯỚNG nói ra vẫn không cùng tận, nhưng nếu hiểu
được MỘT thì sẽ hiểu TẤT CẢ.
Thế
nào là SỰ NHẤT TÂM?
Người
niệm Phật phải thiết thực dụng công, trong thì tuyệt hẳn các tướng thị phi
nhân ngã, không thấy có thân tâm- ngoài thì dứt bặt các tướng sắc không,
lục trần, chẳng còn thấy có cảnh giới duy chỉ có một câu Phật Hiệu rành
rọt hiện tiền mà thôi. Khi hành giả chỉ chuyên tâm chú ý vào sáu chữ
hồng danh thì lâu ngày tất cả các tạp niệm đều dứt bặt, trong tất cả các
cử động đi đứng nằm ngồi duy chỉ có một câu Phật Hiệu hiện tiền, đây gọi
là cảnh giới Sự Nhất Tâm, được Nhất Biến thượng nhân khai thị như sau:
Khi xưng niệm danh hiệu
Không Phật cũng không Ta
Chỉ có:
Nam mô A Di Ðà Phật
Nam mô A Di Ðà Phật
Ðây
là cảnh giới định tuệ của người niệm Phật, tương tự với trạng thái nhập
thiền của người hành thiền.
Thế
nào là LÝ NHẤT TÂM ?
Vượt
qua mức độ Sự Nhất Tâm, nếu tiến thêm một bước, dụng công đến chỗ chí cực
thì ngày kia tâm địa rỗng suốt thoát hẳn căn và trần mà ngộ vào Thật Tướng.
Khi ấy hiện tại tức là Tây Phương mà chẳng ngại gì riêng có cõi Cực
Lạc, khi ấy tự tánh mình chính là A Di Ðàø mà cũng chẳng ngại gì riêng có
đức Phật A Di Ðàø. Ðây là cảnh giới LÝ NHẤT TÂM của người niệm Phật, địa
vị này là định tuệ nhất như, tương tự trình độ khai ngộ của người hành
Thiền Quán.
Ngài Ngẫu Ích dạy rằng:
Không
luận sự trì hay lý trì, nếu cứ niệm Phật sao cho đến chỗ hàng phục phiền
não để kiến hoặc và tư hoặc không khởi hiện, đó là cảnh giới SỰ NHẤT TÂM.
Không luận sự trì hay lý trì, nếu cứ niệm Phật đến chỗ tâm khai và thấy rõ
bản tánh Phật của mình, đó là cảnh giới LÝ NHẤT TÂM.
Sự
Nhất-Tâm thì không bị kiến hoặc, tư hoặc làm loạn, còn Lý Nhất Tâm thì
không bị nhị biên làm loạn.
Chẳng
nói chi đến Lý Nhất Tâm, với trình độ Sự Nhất Tâm thì người đời nay phải
thâm tín lời Phật dạy và nỗ lực hành trì, mới mong thấu đạt được. Tuy
nhiên, với công đức của câu niệm Phật cộng thêm tấm lòng cung kính chí
thành, thì trong mỗi niệm sẽ diệt được một phần vô minh, tăng thêm một
phần phước tuệ, lần lần đi tới cảnh giới thanh tịnh. Và cứ hành trì lâu
ngày như thế, lo gì không tiến đến chỗ mỗi niệm khai ngộ, mỗi niệm thâm
nhập cảnh giới Ðịnh Tuệ nhiệm mầu.
Trong
bộ luận Ðại Thừa Khởi Tín, sau khi kết hợp tin yếu của pháp Ðại Thừa và
trình bày xong các đường lối tu tập, Ngài Mã Minh Bồ tát dạy rằng :
Cõi
Ta Bà phiền não can cường, nên chánh tín khó vững, lại không được thường
xuyên gặp Phật nghe Pháp, mà đường tu lại nhiều hiểm nạn chướng duyên. Nên
biết rằng, đức Như Lai có phương tiện thù thắng dạy cầu sanh về cõi Cực
Lạc ở Tây Phương, nếu chuyên tâm niệm Phật A Di Ðàø rồi đem công đức hồi
hướng, thì sẽ được Phật đón rước về thế giới Cực Lạc, được luôn luôn gặp
Phật nghe Pháp và chẳng còn bị thoái chuyển. Nếu hành giả y theo đường lối
nầy mà tu tập thì quyết định sẽ vào Chánh Ðịnh Tụ. Như vậy, chuyên tâm
niệm Phật là phương tiện nhiệm mầu để thoát khỏi ma chướng và mau thành
tựu Ðịnh Tuệ.
Chỉ
có sự chuyên tâm là cách thức duy nhất để thực chứng pháp môn Niệm Phật
bằng kinh nghiệm tâm linh của bản thân. Vì sao vậy? Bởi vì đới với người
khát khao giải thoát thì chỉ có kinh nghiệm tâm linh mới là đáng quý nhất
mà không có một thứ gì có thể đánh đổi được.
Ðệ tử
chúng con nhờ sự dẫn dắt của đức Bổn-Sư, nhờ sự nhiếp thọ âm thầm của đức
Từ-Phụ, nhờ sự hộ niệm của sáu phương chư Phật, mà hôm nay mới biết rõ
rằng Niệm Phật thì phải thực chứng bằng kinh nghiệm bản thân,
cho nên chúng con xin đem cả tấm lòng tri ân tha thiết chân thật, mà
quy lễ và đảnh lễ.
Nam mô Bổn-Sư Thích-Ca Mâu-Niệm Phật
Nam mô A-Di-Ðà Phật,
Nam mô Quan Thế Âm Bồ tát
Nam mô Ðại Thế Chí Bồ tát
Nam mô Thanh Tịnh Ðại Hải Chúng Bồ tát
