TƯỞNG NIỆM
HÒA THƯỢNG THÍCH ĐỨC NIỆM
(1937-2003)
P.L.2548-2005
----o0o----
Trích Lục Nhật Ký
Ngày 6 tháng 9 năm 1979 (15-7 Kỷ Mùi)
Hôm nay, ngày lễ Vu Lan, ngày rằm tháng
bảy, ngày mà mọi người con Phật đều hướng vọng tưởng nhớ đến tổ tiên cha
mẹ.
Đây là lần đầu tiên, trên đất Hoa Kỳ,
mình cảm niệm lễ Vu Lan. Đã 10 mùa Vu Lan cách xa quê hương. Ngày xưa,
khi còn ở nhà nói đến Vu Lan, là bao nguồn tâm cảm hướng về quá khứ với
bao nhiêu hình ảnh trong long. Nhất là hình ảnh nhớ cha mẹ. Ngày xưa,
khi còn nhỏ chưa giảng dạy được thì mình nghe các bậc Thầy, các bậc đàn
anh giảng đến Vu Lan, trong long cảm xúc muôn vàn.
Nay ngày lễ Vu Lan, chính mình giảng về
ý nghĩa đó. Khi giảng, mình đã cảm động và mọi người nghe mình giảng
cũng cảm động vô cùng.
Vâng, ngày xưa ngài Mục Kiền Liên nhớ
mẹ và độ mẹ. Ngày nay, đã có ai chưa? Trong đó, mình tự hỏi lại mình
nữa.
Hôm nay đầu tay quyển nhật ký này, để
kỷ niệm Vu Lan trên đất khách Hoa Kỳ này.
Jan 16-84
Hoằng Pháp Trong Băng Tuyết
Không gian hoa tuyết nhẹ bay
Bóng người Tăng sĩ về đây đón mừng
Người về gây lại mùa xuân
Pháp âm vang vọng tưởng chừng thời xưa
Xa gần mầu nhiệm pháp mưa
Niềm vui pháp hội cũng vừa khai đoan
Tuyết rơi khắp mọi nẻo đường
Cành cây hoa tuyết đón mừng người xưa.
Jan 19-84
Trên Đường Hoằng Pháp
Trên đường hoằng pháp lắm chông gai
Chướng cảnh nghịch duyên mấy chẳng nài
Trót nguyện dâng đời cho đạo pháp
Chung lòng cùng nguyện chẳng mấy ai
Đã nguyện làm trưởng tử Như Lai
Khốn nguy gian khổ chẳng thở dài
Nhớ xưa Phật dạy Pháp nhẫn nhục
Mang đạo hoằng truyền chốn trần ai.
Đã nguyện làm sứ giả Như Lai
Bốn phương hoằng pháp suốt hôm mai
Lòng thành dâng trọn về đức Phật
Ánh đạo từ bi khắp muôn loài
Đã nguyện làm tăng sĩ bốn phương
Mang đạo từ bi khắp nẻo đường
Thế nhân trầm thống ta còn nguyện
Pháp nhiệm mầu xoa dịu vết thương.
Nov.6-85
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Hôm nay mình lại hoàn tất sự chỉnh
trang Phật điện. Nghĩa là đã hơn 4 năm mới lại chỉnh trang Phật điện. Từ
ngày dọn về đến nay chưa có một lần nào chỉnh trang mà chỉ trải màn tạm
bợ. Nay đã đến lúc, mình đi Fresno làm lễ Quán Thế Âm, nhân tiện nhờ Bác
Khoát đến Phật Học Viện đóng ván chỉnh trang lại bàn Phật.
Thật lòng muốn làm một điện Phật trang
nghiêm, nhưng chưa được phép. Muốn phụng thờ Phật nhưý muốn theo lý
tưởng mình mong đợi từ lâu, nhưng đã hơn bốn năm rồi mà chưa thực hiện
được.
Hôm nay thầy Thiện Nghị đã về lại
Montreal hơn nữa tháng, sau hơn 1 tháng Thầy ở Phật Học Viện dạy cho các
chú. Thời gian Thầy sống ở đây vui lắm.
10-12-86
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Đây là một điều ngoài ý muốn của mình.
Điều ngoài ý muốn này là nhập quốc tịch Mỹ. Đã bao lần đắn đo không muốn
làm chuyện này. Vì làm là cảm thấy xấu hổ làm sao. Tại sao mình có quốc
gia mà phải đi nhập quốc tịch kẻ khác, nhất là tăng sĩ thì giải thoát,
bốn phương trời rảo bước. Nhưng sự thật thì không phải như mình tưởng.
Vì mỗi lần đi ngoại quốc thì phải làm thủ tục khổ cực quá. Bởi vì nếu
không nhập tịch thì hóa ra là người mất nước, người không có quốc gia,
nên chẳng ai cho vào nước họ. Vì vậy, không cách nào hơn phải đành.Ngày
hôm nay 10/12/86 mình phải chịu nhập tịch nước Mỹ.
Vào hội trường thiên hạ phất cờ mừng
được vào quốc tịch. Có họ hàng thân quyến của những người vào quốc tịch
đi theo giống như ngày xưa các ông cha bà mẹ đưa con đi thi tú tài. Họ
tỏ ra vui mừng được vào quốc tịch. Riêng mình thì thấy lòng buồn rười
rượi. Mình không thấy hãnh diện chút nào, chẳng những không hãnh diện mà
còn cảm thấy xót xa nữa. Vậy mà có những người còn quốc gia mà vẫn muốn
chạy chọt vào quốc tịch Mỹ. Thật là lạ.
Cảm Tác Tâm Sự
Nhân dịp lễ An vị Phật và lễ Thành Đạo chùa Quang
Minh mới ở Chicago Jan 4-1987
Chicago đó có ai về Quang Minh tự?
Cho xin nhắn lời tâm sự ta đây
Ta chỉ là những áng mây bay
Dừng chân lại trong những ngày hoằng pháp
Ta đến đi như gió thoảng cành trúc
Như nước hồ chẳng lưu bóng nhạn qua
Khắp bốn phương trời nhơn loại chờ ta
Đem chánh pháp vị tha khắp mọi ngả
Trưởng tữ Như Lai sứ mạng cao cả
Thức tỉnh quần sanh khắp cõi Ta Bà
Tam giới luân hồi nhà lửa sớm ra
Kìa cõi tịnh đầy hương hoa giải thoát
Hỡi người ơi! Ánh đạo vàng bát ngát
Bóng từ dung thuyền Bát Nhã chờ kia.
27-11-89
Kính lạy đức Từ Phụ Thế Tôn
Nghe thiên hạ về thăm Việt Nam, lòng
cũng thấy bâng khuâng. Muốn quên hết tất cả để cho cõi lòng rộng mở.
Muốn quên để đem tâm trải rộng, nơi nào cũng là nhà, quốc gia nào cũng
là nước, dân tộc nào cũng là đồng bào, Phật tử nào cũng là bà con. Nhưng
tình quê hương vẫn gợn mây thương nhớ:
Hướng Vọng Quê Hương
Ước ao về lại quê hương
Cho lòng đỡ xót, cho tâm đỡ sầu
Tháng năm trằn trọc đêm thâu
Quê hương mờ mịt , còn đâu những ngày
Thôi ta tỉnh giấc từ đây
Quê hương ta ước trời Tây kia mà
Trời Tây đức Phật Di Đà
Tháng năm đoài đoạn chờ ta hướng về
Nguyện cho nhân loại đang mê
Cùng ta chánh niệm hướng về Tây phương
Ta nguyền trở lại mở đường
Để cho nhân thế bớt vương vấn đời
Sống trong ánh đạo sáng ngời
Thánh hiền Bồ Tát là người bạn tu
Pháp âm đức Phật Di Đà
Tâm thanh cảnh tịnh chan hòa hào quang
12 June 91
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Hôm nay thản nhiên không vui không
buồn, nhưng cảm thấy rõ rang trong người quá suy nhược. Đầu óc không
được tránh kiện thoải mái, sau khi đọc chú giải Tỳ Ni. Điều này đủ thấy
sức khỏe con người đang đi xuống quá rõ rệt.
Cái khỏe mạnh của cơ thể, cái đầu óc
minh mẫn, cái tinh thần phấn khởi đã qua. Thời trai tráng khỏe mạnh đã
lui dần nhường chỗ cho suy tàn hiện ra. Ôi! Hơn 50 năm trên đời trôi qua
cái vèo, ta chưa làm được gì cả. Ân cha mẹ, cơm đàn na, ơn sư trưởng,
công đức của Phật, tất cả 4 ơn nặng ta thấy suốt đời hành đạo của ta
chưa xứng đáng chút nào. Dù ngày đêm cố gắng tu học không ngừng mà vẫn
thấy không thấm vào đâu với ân sâu nghĩa nặng tứ trọng ân mà mình đã
thọ.
Lòng không còn ham muốn gì nữa. Chỉ
mong làm sao có kẻ hậu học đủ năng lực để trao lại sự nghiệp hoằng pháp
này đặng có thì giờ tịnh tu hầu tạo chút tư lương trên đường về Cực Lạc.
Đã bao năm lặn lội học hành. Đã bao tháng ngày hoằng pháp đó đây, nguyện
in kinh, đào tạo tăng tài, hoằng pháp và gây dựng cơ sở thực hiện, tuy
không mãn nguyện, nhưng đều có.
Cõi trần thế, đến đâu rồi cũng thế
Cũng con người,cũng đất đá gồ ghề
Cũng ái ân danh lợi đủ trăm bề
Cười đắc thắng, não nề khi thua thất
Phủ phàng thay khi cảnh tử biệt sanh ly
Cái xuân xanh lặng lẽ ra đi
Đông giá buốt tàn phai rình rập đến.
Oct.8-92
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Hôm nay lòng cảm thấy nhẹ, sau 3 ngày
đại hội 25, 26, 27, Sept .-92 thành công rực rở, đây là đại hội Phật
Giáo lớn nhất từ suốt 17 năm qua. Đại hội vui vẻ, quy tụ được đông đảo
chư tăng và nhiều thành phần cư sĩ trí thức từ khắp nơi về dự đại hội.
Thật là mãn nguyện sau bao năm hy vọng đại hội thống nhất P.G.V.N tại
Hoa Kỳ.
Tâm nguyện của mình chỉ thích làm một
tăng sĩ sống trong một tăng đoàn hòa họp thanh tịnh để phục vụ đạo, chứ
không muốn có một chức gì cả. Nhưng cuối cùng với lời nói tha thiết của
Hòa thượng Hộ Giác, nên phải nhận chức Chánh Thư Ký Hội Đồng Đại Diện để
cho mọi người, mọi việc êm xuôi nề nếp.
Dù cho có chức phận hay không, lòng
mình cũng hướng về đạo pháp dân tộc để phục vụ. Phục vụ với cõi lòng
thanh tịnh tinh tiến.
Dec.6-1992
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Hôm nay Phật Học Viện Quốc Tế lại được
phước duyên nghinh đón chư tăng ni bốn phương vân tập về đây để hội họp
lần đầu tiên sau đại hội khoáng đại thành lập Giáo Hội Phật Giáo Việt
Nam Thống Nhất Hải Ngoại tại Hoa Kỳ vào ngày 25, 26, 27 tháng 9 năm 1992
tại San Jose, California. Hôm nay là phiên họp đầu tiên để thong qua các
nội quy của các hội đồng giáo hội cũng được diễn ra tại Phật Học Viện
vào các ngày 4, 5, 6 tháng 12 năm 1992 đồng thời tấn phong các Hội đồng
giáo hội.
Đúng vào lúc 11 giờ sáng Chủ Nhật ngày
6 tháng 12 năm 92 toàn thể chư tăng ni vân tập bảo điện hiện diện đông
đảo Phật tử, lễ tấn phong được long trọng cử hành và trao ấn tín. Tiếp
theo tấn phong các hội đồng giáo hội gồm có Hội đồng Giám Luật, Hội đồng
Giám sát, Hội đồng Điều Hành và Chánh Văn Phòng Hội Đồng Đại diện.
Lễ tấn phong vô cùng trang nghiêm trọng
thể, tuy không rầm rộ, nhưng vô cùng thiêng liêng và cũng là lần đầu
tiên được trang trọng cử hành sau 17 năm người dân Việt và Phật giáo
Việt Nam hiện diện sinh hoạt truyền bá tại nơi đây.
Như vậy năm nay Phật Học Viện Quốc Tế
đã cung nghinh chư tăng có tánh cách lịch sử đến 4 lần. Ấy là 2 lần họp
vận động bầu ban tổ chức thống nhất Phật giáo. Lễ truy niệm phát tang
của cố đại lão Hòa thượng Đôn Hậu và ngày 6-12-92 lễ tấn phong các hội
đồng giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất Hải ngoại tại Hoa Kỳ và lễ
suy tôn 4 vị lên ngôi pháp vị Hòa thượng. Kết quả theo tâm nguyện hành
đạo của mình vậy.
June 23-93
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Trời hôm nay im gió nóng. Mùa Phật Đản
năm nay cũng nóng. Tuy nhiên lòng mình đã thanh thản đi nhiều, không còn
hồi họp lo âu, không còn sầu muộn như những năm trước. Có thể nói từ năm
1990, tức là từ ngày làm xong chánh điện, giảng đường, tàng kinh cát
khánh thành đến nay, bao nhiêu nỗi buồn phiền lo âu đều trút sạch.
Ngoại chướng nội ma đều tan biến. Suốt 10 năm cay đắng mây mù, giờ đây
trăng sáng, bình minh về. Tuy nhiên cảnh đời bên ngoài lắm nỗi:
Ta đã biết cuộc đời là mộng huyễn
Là ái ân danh lợi dệt thành
Là thị phi dục lạc đua tranh
Ta cầu đạo thuở đầu xanh lòng trong trắng
Với tình đời ta chưa hề vướng bận
Cũng chưa từng lặn hụp chốn phồn hoa
Thuở thiếu thời đã quyết chí xuất gia
Theo hạnh Phật sống đời vị tha giải thoát
Danh lợi ái tình thảy là rơm rác
Kiếp người một thoáng trôi qua
Nay nhìn lại hình sắc đã yếu già
Còn đâu nữa những ngày qua đầy hương sắc
Ôi! Kiếp người chỉ dài trong gang tất
Quỷ vô thường đến bắt chẳng hẹn thời
Người trần thế mãi mê muội ăn chơi
Vũng dục vọng mãi lội bơi chìm đắm
Thấy người đời ta âm thầm thương cảm
Nguyện gắng tu để cứu vớt trầm luân
Để cho đời vơi nhẹ nỗi gian truant
Chèo thuyền Bát Nhã đầy trăng sáng ngời
Vớt người chìm đắm chơi vơi
Cùng về bến giác thảnh thơi an nhàn.
July 17-93
Thế nhơn lắm rộn rang
Lòng người lắm hoang mang
Ánh từ bi xuất hiện
Đem cho đời bình an
Đêm dài đầy tăm tối
Bao kiếp người lạc lối
Đạo pháp truyền hải đăng
Hởi người ơi hướng tới
Ôi luyến tiếc làm chi
Thế gian có ra gì
Ái ân danh lợi huyễn
Đường giải thoát ta đi
Sắc không trong cõi mộng
Thong dong chẳng bận lòng
Đến đi như gió thoảng
Trăng sáng trời mênh mông.
Bốn bài thơ trên đây cảm tác trong mùa
an cư kiết hạ năm Quý Dậu 1993. Một mùa hè êm ả thanh thản ít gặp trong
đời. Lần đầu tiên vào hạ đúng mức và nghiêm chỉnh mà từ trước đến giờ
tuy đã bao chục lần kiết hạ nhưng chưa được không khí này.
24-8-93
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Một mùa hạ êm đềm thoải mái trong tinh
thần tu tập. Suốt mười mấy năm, năm nay mới thật sự sống về thời ở chùa
Ấn Quang trước 1963. Năm nay mới đúng quy cũ truyền thống kiết hạ từ sau
lễ Phật Đản 16-6-93 đến 22-8-93. Khi ra ngoài, quá đường kinh hành, thân
bái sám mỗi buổi sáng lúc 7 giờ 45. Cuộc sống ổn định, sự tu hành thanh
tịnh. Và đây là dịp để tạo cho các huynh đệ tu hành sống theo thiền môn
quy cũ. Tuy chưa tròn ba tháng an cư, nhưng thật sự vô cùng lợi lạc.
Tinh thần nhẹ nhàng, mới cảm được ý nghĩa của sự tu hành, mới cảm nhận
được sự thanh tịnh giải thoát. Vì hoàn cảnh học hành của các huynh đệ mà
phải xả hạ tự tứ sớm. Từ ngày qua Mỹ đến nay, đây là một mùa an cư thoải
mái nhất vậy.
16-3-94
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Đây là lần đầu tiên đại diện Giáo Hội
các châu vân tập về Phật Học Viện Quốc Tế họp để bàn thảo những Phật sự
quan trọng về hiện tình Phật giáo và đất nước. Âu châu có T.T.Minh Tâm;
Canada có T.T.Thiện Tâm và phái đoàn; Nhật Bổn có Đại Đức Minh Lễ; Hoa
Kỳ có Hội Đồng Đại Diện và Điều Hành .Riêng Úc châu vắng mặt.
Cuộc họp mặt dưới hình thức hội nghị
thật là thân mật, cởi mở. Bao điều quan trọng trước tình hình P.G.bao
việc thuận nghịch trong sứ mạng hoằng pháp, bao nỗi ưu tư Phật sự của
những ngày sắp đến đều được trình bày thảo luận. Cuộc họp một ngày mà
phiả kéo dài thêm đến một ngày rưỡi mới xong. Mọi người đều thoải mái
trong tinh thần phụng sự, trong nhất trí đoàn kết, trong lý tưởng phụng
sự đạo pháp và dân tộc. Đây là lần đầu tiên suốt 19 năm tỵ nạn ly hương,
Phật giác các Châu mới gặp mặt nhau có tánh cách đại diện, đại thể, đại
đoàn kết.
Mùa an cư 95 Ất Hợi
Cõi Lòng Thênh Thang
Ngoài vườn đàn sóc nhảy
Trên cành chim hót bay
Hoa vườn tươi thắm nở
Cực Lạc chính là đây.
Lòng ta nhẹ thênh thang
Tự tại giữa thề gian
Thịnh suy nào vướng bận
Thảnh thơi cảnh niết bàn.
Ai bảo đời khổ lụy
Ai bào thế nhân suy
Vô minh tích lủy cả
Cuộc đời vướng lâm nguy.
Kẻ dại cảnh thiền môn
Người khôn chốn đô hội
Dại buông xả chẳng buồn lặn lội
Khôn kiếm tìm mõi óc mệt tim
Ta vui trong cảnh thiền viên
Phong linh đua gió, hương thiền nhẹ bay
Lòng ta bát ngát trời Tây
Thân không vướn bận cả ngày lẫn đêm.
Nov. 9-95
Trăng Bản Thể
Khuya nay tôi nhìn trăng
Lòng lắng động băn khoăn
Tâm chan hòa vũ trụ
Không giống như mọi lần.
Trăng khuya rằm tháng chin
Tịnh sáng khắp mười phương
Vạn vật trong tịch tỉnh
Không bóng hình vấn vương.
Đêm nay trăng sáng quá
Lòng tôi ôi bao la
Đã từ vô chung thỉ
Nay chợt thấy cái ta.
Ôi ! Trăng tròn tâm sáng
Lòng bát ngát vô ưu
Hồi quang ngàn vạn kỷ
Bỗng chốc thoát ngục tù.
Vũ trụ tràn sáng trăng
Ta đã ngắm bao lần
Bừng lên tâm bản thể
Bặt mây ngàn băn khoăn.
Đêm rằm tháng chín Ất Hợi, trời đẹp
trăng sáng, đêm khuya một mình nhìn trăng cảm tác. Trên tịnh thất ngắm
trăng.
27-12-95
Kính lạy đức Thế Tôn Tự Phụ
Đặc biệt năm nay đến hết tháng 12 rồi
mà trời vẫn không gió, ít lạnh, khí hậu trung bình tốt, nên cơ thể thấy
an nhàn không bịnh hoạn. Cảnh chùa thanh tịnh, tăng chúng hòa vui.
Đem hết tâm tư về đức Phật
Để lòng thanh thản kiếp nhân sanh
Từ đây vắng bặt điều hơn thiệt
Cõi lòng bừng sáng đuốc tâm linh.
Quả thật lòng cảm thấy nhẹ nhàng thảnh thơi không
còn lo nghĩ gì nhiều nữa.
26-2-96
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Trước Tết nghe tin T.T.Thiện Trì bệnh
tai biến mạch máu não làm mình xúc động, có cái gì không được vui. Mới
tuần trước gặp nhau vui vui cười cười mà tuần này đã xảy ra sự bất hạnh.
Đến Sacramento vào nhà thương, nhìn thầy mà đau vô vàn. Phật nói vô
thường quả là chí lý. Có gì Phật nói sai đâu? Nhìn thầy Thiện Trì mà
lòng xót xa vô ngần rồi nghĩ đến thân này là mộng huyễn, cuộc đời là giả
tạm mà tự sách tấn:
Có bao giờ tôi tự hỏi tôi
Để nhìn thế sự thật tuyệt vời
Tôi cùng vạn vật đều thanh thản
Buồn lòng bởi kiếp chấp đó thôi.
Có bao giờ ta tự vấn ta
Thế sự thăng trầm bởi tâm ra
Mê tâm ái chấp sanh phiền lụy
Buông thả lòng vui cảnh bao la.
Ta đến rồi đi trong cõi trần
Mây bay gió thoảng chẳng băng khoăn
Trăng sáng khắp cùng càn khôn đấy
Đi đến tam thiên đã mấy lần.
Tôi biết tôi chẳng thật tôi đâu
Mà sao thao thức những đêm thâu
Phải chăng chưa trọn lòng buông xả
Hành đạo đến nay đã bạc đầu.
Sáu mươi năm trong cõi Ta bà
Ấu thời đã quyết chí xuất gia
Bốn phương cầu đạo không thừa thiếu
Đỉnh núi Linh Sơn trăng sáng lòa.
Mar 15-96
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Mấy tuần qua mưa liên tục, cũng khá
lạnh, hôm nay trời nắng ấm, gió nhẹ cảm thấy như gíó xuân quê nhà của
những ngày xưa cũ:
Thanh Lương đó , có ai về quê cũ?
Xin nhắn lời thăm hỏi xóm làng tôi
Mấy mươi năm rảo bước trên đường đời
Đầu đã bạc,lòng nhớ ơn quê mẹ
Gió đồng ruộng hòa sóng biển vỗ nhẹ
Dân làng tôi vui vẻ sống hiền hòa
Tiếng chuông chùa hôm sớm vẫn ngân nga
Lời cầu nguyện lan xa trong vô tận
Ngôi chùa cổ vẫn hiền lành trầm lặng
Dân làng tôi đồng ánh với tháng năm.
May 1-96
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Hổm rày trời nóng, lòng cảm thấy mệt
mỏi với tiết trời từ xuân chuyển sang hạ và bắt đầu vào mùa hè, cũng là
mở màn mùa Phật đản.
Sáng nay trời mát lắm ai ơi!
Mát cả thân tâm, mát cõi đời
Thế sự vô thường ta chẳng vướng
Cõi lòng phơi phới nụ cười tươi.
Trời xuân rạng rỡ ánh bình minh
Vạn vật cười vui như biểu tình
Ai bảo muôn loài không bản thể
Ngộ vui Phật tánh, mê phàm tình.
Thế sự vô thường có chi đâu
Mà sao nhân loại tranh dành nhau
Ta đến cõi đời như quán trọ
Đến đi tự tại chẳng truy cầu.
Ánh vàng rạng chiếu khắp muôn phương
Vạn loại mừng vui đã thấy đường
Vạn loại từ đây về định hướng
Não phiền , khiếp sợ chẳng còn vương.
Tết Tây 1996
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Trãi dòng đời năm tháng, nay tuổi đã
61, sống khắp nơi và tiếp xúc đủ hạng người, nhìn rõ sự vật , giáo lý
đức Phật đã nung đúc tạo cho kiến thức nhận xét chính xác mình, người,
vạn vật, và cuộc đời. Bây giờ tự tại trong tịnh thất, chẳng còn vướng
bận thịnh suy, hơn thiệt. Tất cả là giả huyển. Nhìn rõ và thể nhập giả
huyển của vạn vật bằng tâm chứ không bằng ngôn ngữ văn tự.
Xuân về lòng những xót thương
Thiên tai, nhân họa, vô lường khổ dân
Cúi đầu khấn nguyện thánh thần
Hộ trì dân Việt Lý Trần ngày xưa.
Xuân đến lòng tôi thêm não nề
Tuyết rơi hoa rụng gợi tình quê
Nước non chìm đắm trong đau khổ
Cơ cực dân lành khắp thôn quê.
Bao giờ mới dứt việc trần duyên
Xuân đến, lời khuyên gởi bạn hiền
Thế sự miên man dòng thác lũ
Cửa thiền, kinh kệ dứt ưu phiền
Trăng sáng vườn tâm tự bản lai
Phật ta vốn một chẳng phải hai
Luân lưu vạn nẽo vì bất giác
Huỳnh hoa bừng nở,huệ tâm khai.
Trăng sáng trần gian sáng tự tâm
Nhận ra mình mới biết mê lầm
Nổi trôi sáu nẻo chưa từng nghĩ
Thân huyển, tâm phàm được mấy năm.
Ngày nay đầu đã tuyết băng
Huyển thân tứ đại già lần chẳng hay
Kiếp người nghiêng bóng về tây
Công hầu khanh tướng cũng ngày tàn phai
Sắc thân kiều diễm đâu hoài
Cái thân bất tịnh có gì hoài công
Hoàng hôn xuống tận chân trời
Xa xa đồng vọng những lời thở than
Kiếp người theo bóng thời gian
Chúng sanh vô định lang thang luân hồi
Sáu đường ba nẻo nổi trôi
Sắc tình danh lợi cuốn lôi kiếp người
Sầu thương lấp cả tiếng cười
Hỏi ai đã tỉnh những lời Phật xưa?
Trên đây là những bài thơ, mà có phải
thật là thơ hay không? Ngồi trên tịnh thất nhìn hoàng hôn xuống, nhìn
trăng lên xuyên qua cửa sổ, tự lòng lưu lộ ghi lại nơi đây. Lòng lưu lộ
thế nào thì ghi lại thế ấy cho nó chân chất đúng như dòng tâm thức.
Sáng nay tôi bộ hành
Nhìn bầu trời trong xanh
Bặt không vờn niệm khởi
Ôi!Thật là an lành!
Thong dong lòng phơi phới
Tôi bổng quên dòng đời
Ta bà hay Cực lạc
Sao an nhiên dạo chơi?
Núi rừng cây cỏ xanh
Nào có khác với mình
Đại đồng chung bản thể
Lưu lộ muôn vạn hình.
Vạn pháp nào thỉ chung
Xuất phát tự nơi lòng
Duyên sanh như bóng nguyệt
Luống công ai cầu mong.
Thành Đạo Bính Tý 96
Nam Mô A Di Đà Phật
Lễ Thành đạo năm nay trời ấm, nắng đẹp
tuy trước đó một ngày trời lạnh u ám mưa. Đặc biệt năm nay lễ Thích Ca
Thành Đạo lại cũng là lễ cầu siêu H.T Thích Pháp Tri, Phó Viện Trưởng
Viện Hóa Đạo viên tịch tại Việt Nam vào rằm tháng 10 năm Bính tý. Do vậy
mà chư tăng trong giáo hội đều vân tập về làm lễ tại Phật Học Viện khá
đông đủ. Buổi lễ được cử hành vào lúc 2 giờ 30 chiều Chủ Nhật ngày
19-1-96 nhằm 11-Chạp Bính tý. Lần đầu tiên viện làm lễ buổi chiều nên
người tham dự khoảng vài trăm không đông đảo như buổi sáng. Thành đạo mà
nghĩ đến phần mình tu sao gần 45 năm rồi mà chẳng thấy chi, mặc dù cố
gắng không ngừng, tuy nhiên cũng thấy có chút thanh thoát khi trên tịnh
thất nhìn trời cao đất rộng:
Một sáng bình minh tôi đứng trông
Đất trời cao rộng thật mênh mông
Xa xa núi biếc im không nói
Ngây ngất niềm vui ngập cả lòng.
Trời đất ngàn xưa vẫn như nay
Không tăng không giảm chẳng vơi đầy
Bản lai các pháp thường tịch diệt
Trăng sáng vườn tâm tự xưa nay.
Ta đang ngây ngất giữa không gian
Thế sự thịnh suy ta chẳng màng
Tâm trí thảnh thơi đầy an lạc
Thong dong ta tắm ánh đạo vàng.
Trời đất còn, không, chẳng bận tâm
Thịnh suy đắc thất chẳng còn lầm
Thế sự rộn ràng mặc thế sự
Phật quang sáng tỏ tự chân tâm.
Ai bảo rằng ta chẳng nhớ thương
Nhớ dân nhớ nước nhớ quê hương
Tâm thành dâng trọn lời khấn nguyện
Dân Việt an vui với ruộng vườn.
Vô tâm chẳng bận sự đời
Vườn chùa thanh thản dạo chơi một mình
Lá hoa chim hót ta nhìn
Muôn loài đồng thể hữu tình với ta
Thong dong trong cõi ta bà
Trần duyên rũ sạch từ xa xưa rồi.
May 7-97
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Hôm nay sắp đến mùa Phật đản, lòng cảm thấy thanh
thản an lành:
Mặc cho thế sự lao xao
Ta thong dong giữa ba đào cuồng phong
Thế nhân chìm nổi bao lần
Giai do tham vọng trôi lăn luân hồi
Mây bay lãng đãng ngang trời
Lòng ta tĩnh lặng sáng ngời trăng thu
Chân như hiển hiện đỉnh đầu
Chân tâm thường tại chẳng đi đâu tìm
Tâm là vạn vật khởi duyên
Chân tâm thanh tịnh đa đoan sạch trần.
Mùa An Cư Đinh Sửu 1997
Suốt mấy mươi năm trong cõi đời
Đọc kinh, tìm sách, học khắp nơi
Cấp bằng cao thấp không chi thiếu
Xét lại cho cùng chỉ trò chơi!
Trăng Với Ta
Nhìn trăng sáng lòng ta lâng lâng nhẹ
Cảm thấy mình đồng thể với trăng sao
Tâm tư ta trải rộng biết là bao
Vũ trụ với ta hòa đồng một thể
Nhân ngã thánh phàm cùng trong tâm biển
Giây phút nầy vũ trụ cũng là ta.
Xuân Mậu Dần 1998
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Tết năm nay đêm giao thừa nhằm ngày thứ
Ba và ngày mùng một thứ Tư.Trời tốt, người đi chùa khá đông. Chùa yên ổn
không đốt pháo. Sau ngày mùng một trời bắt đầu mưa gió, cảnh buồn, cảm
nhận xuân trần gian quả là giả tạm. Nhất là với kẻ tha hương thì niềm
chua xót nơi lòng:
Xuân đến làm tôi thêm bạc đầu
Khiến người vong quốc nặng lòng đau
Thế gian bày tiệc vui chè chén
Trầm lặng thiền môn tôi nguyện cầu.
Cầu cho đất nước thái bình
Cơm no áo ấm dân lành bớt than
Trẻ già một dạ hân hoan
Trong nhà ngoài ngỏ tiếng vang hát cười .
Xuân đến thành tâm chúc mọi người
Bình an gia đạo trọn xuân tươi
Vui xuân Di Lặc tròn năm tháng
Tràn ngập lòng xuân khắp mọi người.
Xuân đến mà lòng chẳng thấy vui
Áo mới người đi nói nói cười
Thoáng hiện đâu đây lời than khổ
Cửa thiền đường vẫn trọn xuân tươi.
Rằm Thượng Nguyên 98
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Năm nay Rằm Thượng nguyên tại Chicago
trời đẹp lạ, không tuyết, nắng ấm, đây là lần đầu tiên suốt mười mấy
năm đến Chicago hoằng pháp. Phật tử đông đảo,cảnh chùa thanh tịnh, đại
lễ trang nghiêm. Trên máy bay trở về lại Phật Học Viện , nhìn trời mây
bao la, lòng cảm thấy bâng khuâng, làm bài thơ tình mẹ mà nước mắt chảy,
xúc động vô cùng. Nỗi niềm thươn mẹ đã chìm sâu cõi lòng, nay như trổi
dậy trên máy bay giữa không trung trên đường từ Chicaga về PHV:
Lòng Mẹ
Mẹ già nuôi cả đàn con
Hai sương một nắng hao mòn tấm thân
Cơm ngon mẹ nhịn con ăn
Áo bông mẹ vá để thân con lành
Bây giờ con đã thành danh
Để cho cha mẹ năm canh mỏi mõi mòn.
Một đời mẹ trọn cho con
Áo cơm vật lạ có còn thiếu chi
Giờ đây mẹ có còn gì
Lưng còm tóc bạc nhiều khi khóc ròng.
Con ơi những ngóng cùng trông
Héo hon mẹ đợi mẹ trông tin lành
Nhiều đêm thức suốt năm canh
Cầu trời khấn Phật con mình bình yên.
Cảm Niệm Phật Đản Mậu Dần 98
Hôm nay trong ánh bình minh
Hào quang rạng chiếu chúng sinh vui mừng
Thế Tôn xuất hiện cõi trần
Hân hoan đến mấy tầng không nhạc trời
Hoa Đàm rộn nở nụ cười
Trần gian chào đón một người siêu nhân
Không gian rực sáng vầng trăng
Trần gian pháp vũ khiến đời thăng hoa
Bốn phương nhân loại âu ca
Từ bi hỷ xả chan hòa nguồn vui.
Sực Tỉnh
Đêm nay mơ trăng sao
Lòng ta nhớ thuở nào
Niệm vô minh vừa khởi
Rồi lụy kiếp lao đao
Suốt ba cõi sáu đường
Thăng trầm lắm tang thương
Một bình minh rực sáng
Bóng từ dung soi đường
Từ đấy bớt đau thương
Ta cất bước lên đường
Trong hào quang mát dịu
An lạc đạo tình thương.
Pháp âm màu vi diệu
Hồn thoát tục cao siêu
Mười phương Phật Bồ tát
Hiện trước mắt thật nhiều.
Chùa Tôi
Trầm lặng chùa quê cảnh đơn sơ
Chuông ngân vang vọng trong sương mờ
Cọi người lữ thứ chân dừng bước
Lời kinh cầu nguyện tỉnh giấc mơ.
Sáng sáng đàn chim rộn líu lo
Chào nhau tạm biệt kiếm ngày no
Hoàng hôn hội ngộ chim mừng hót
Ngày đã qua rồi trút âu lo.
Vườn chùa hoa trái nở quanh năm
Dưới bóng tùng xanh thảnh thơi nằm
Ngắm cảnh đất trời, nhìn tự tánh
Trăng xuyên kẻ lá, một trời tâm.
Ta sống hồn nhiên trong cảnh tỉnh
Sớm hôm kinh kệ mái hiên chùa
Chuông ngân mỏ nhịp lòng thanh thoát
Chẳng bận trần duyên chuyện hơn thua.
Cảnh thiền thanh tịnh suốt tháng năm
Thế sự vần xoay nỗi thăng trầm
Bặc dứt duyên trần, trong cảnh tỉnh
Lòng ta rỗng tuếch, ngộ chân tâm.
Một sáng vườn chùa, Mậu Dần
98
An cư 15-6-98
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Cũng như mọi năm, năm nay kiết giới an
cư. Nhưng có trể khoảng 2 tuần vì: 1/ năm nhuần 2 tháng năm; 2/ Phật sự
đa đoan: 3/ Thời tiết năm nay mùa lạnh đến tháng này vẫn còn. Vì El Nino
tạo nên những trận mưa, những nơi khác tạo nên hạn hán. Tự thấy cuộc
đời ngày một trở nên bất trắc.
Dù hoàn cảnh thế nào, vẫn y như hàng
năm an cư kiết hạ. Tu vẫn là vấn đề hàng đầu. Mặc dầu sống trên xứ Mỹ,
Phật giáo phôi thai, ở xứ này, nhưng ta vẫn giữ nề nếp tu hành theo
thiền môn quy cũ. Vẫn nguyện mãi mãi sống trong cảnh thanh bần an tĩnh,
và chỉ ước mong cuộc sống thế thôi.
July 7-98
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Sáng hôm nay trời trong sáng mát lạnh.
Nghe chim hót trong ánh ban mai, lòng cảm thấy thoải mái lạ lùng, như
bừng sáng trong tâm một điều gì thanh thoát khó tả, cảnh sống thật là an
lành, cảm nghe như lòng phẳng lặng hòa hợp với đất trời:
Suốt mấy mươi năm nghiên cứu kinh
Giờ đây suốt thấy bản tâm linh
Thì ra chẳng phải chuyện nghiên cứu
Mà phải dụng công quán tâm mình.
Xuân Kỷ Mão 1999
Hai mươi năm tôi đến Hoa Kỳ
Vui buồn ngọt đắng chẳng thiếu chi
Tình đời đen trắng đà thấu rõ
Còn mất giờ đây chẳng tiếc gì.
Xuân đến làm chi những nhớ thương
Nhớ con đường nhỏ nhớ quê hương
Nhớ chuông chùa cũ ngân hôm sớm
Sáng tối bà con vui ruộng vườn.
Xuân đến làm tôi nhớ thuở nào
Cái thời làm điệu ở chùa xưa
Vườn rau tưới nước vui đồng ruộng
Sáng tối kệ kinh vui biết bao.
Rồi có mùa xuân bom đạn rơi
Thị thành làng mạc phơi xác người
Dân lành ngơ ngác mùa xuân ấy
Khói lửa đạn bôm chôn tiếng cười.
Ta Về
Ta về miền thôn dả
Tháng ngày vui trăng sao
Mặc người đời vội vả
Ta thong dong biết bao.
Ta rõ đời huyển mộng
Không dại khờ bôn ba
Đem thời gian kiếp sống
Hòa vũ trụ bao la.
Ta nhìn tuyết nhẹ bay
Hoa trắng đầy cành cây
Tuyết sao tinh khiết quá
Trần gian uế thế này.
Phật xuất trần trọn kiếp
Trải phép mầu vạn thiên
Mà chúng sanh sáu nẽo
Vẫn đắm chìm triền miên.
Thôi người ơi đừng tiếc
Tất cả chỉ não phiền
Lòng ta đã buông xả
Dứt sạch mọi trần duyên.
Phật Đản
Thương chúng sanh Phật đà xuất thế
Cõi trần gian mộng huyển não phiền
Mà chúng sanh say đắm triền miên
Pháp vi diệu giảng truyền chẳng dứt.
Biển trần thế thuyền từ qua lại
Đức tù bi đang đẩy mái chèo
Thuyền đầy trăng vắng bóng người theo
Mời gọi mãi cạn hơi khô tiếng.
Phật Bồ tát đời đời đại nguyện
Cõi trần ai truyền dạy pháp mầu
Chúng sanh nghiệp lụy kiếp dày sâu
Thưa thớt kẻ hồi đầu bến giác.
Đức từ bi nặng lòng chua xót
Hóa thân như tuyết bốn phương trời
Độ muôn loài ba cõi khắp nơi
Đường giải thoát muôn đời khai mở.
Đường giải thoát thênh thang rộng mở
Đấng từ bi trãi rộng đôi tay
Hởi người ơi! Tỉnh giấc đắm say
Khắp ba cõi mừng ngày Phật đản.
25-3-99
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Hôm nay đi nhổ răng về, cũng đau nhức
máu mủ ghê tởm như bao lần trước. Nhưng lần này trong cơn đau nhứt chợt
nghĩ đến vô thường tạm bợ, khổ đau bất tịnh của kiếp người mà đức
Phật gọi là bất xứng ý. Theo dòng tâm thức suy tư thâm sâu về thân phận
kiếp người, tự nhiên tràn dâng dòng thơ “ Nhổ răng”:
Răng ơi! Ta chào mi
Đến lúc ngươi biệt ly
Làm ta đau nhứt quá
Chẳng còn tiếc nuối gì.
Ngươi còn ở với ta
Là hàm răng ngọc ngà
Người đời thường khen ngắm
Rồi cũng phải liệng xa.
Thân người nào khác thế
Tàn tạ theo thời gian
Dù trao chốt đến mấy
Rồi cũng phải suy tàn.
Thế sự vô thường đó
Cổ kim có khác gì
Thương người đời say đắm
Rốt cuộc rồi còn chi.
Kiếp Người
Mùa an cư Kỷ mão 99
Ta đến đây hai bàn tay trắng
Mang tiếng khóc cao ngất chào đời
Rồi ngày tháng được ru trong nôi
Lớn khôn trong đôi tay của mẹ.
Rồi cuộc đời dạy ta khôn dại
Theo tháng năm ta mãi bôn ba
Chẳng mấy khi thực sống với ta
Vôthường đến vẫn còn chưa ngộ !
Trên biển đời thuyền từ cứu độ
Thuyền đầy trăng bến đổ vắng người
Pháp âm còn vang vọng khắp nơi
Đường giải thoát vắng người cất bước.
Đức Từ tôn dẫn đường phía trước
Theo gót Ngài chẳng được mấy người
Chúng sanh mê dục lạc cõi đời
Chẳng tâm chí tìm nơi giải thoát.
Hởi người ơi hướng về bến giác
Lìa sông mê thoát kiếp luân hồi
Thoát ly dòng sanh tử nổi trôi
Hòa bản thể muôn đời an lạc.
30-3-99
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Lúc này cảm thấy mình yếu dần, ăn uống
cũng chẳng còn ngon như mọi năm, đầu có cũng không còn khỏe sáng như
ngày trước. Tinh thần thân thể thấy giảm sút rõ rệt. Răng cũng đau nhức
nhổ lần gần hết. Quả thấy cái già chết nó đã rõ ràng. Hồi tưởng cách đây
9 năm đi chiêm bái Phật tích Ấn Độ thấy cảnh khổ của 4 tướng sanh già
bệnh chết mà cảm tác:
Tôi chiêm bái Phật tích
Ở xứ Ấn Độ nghèo
Ba ngàn năm thuở trước
Giờ chẳng khác bao nhiêu.
Người xưa vì cứu khổ
Vứt bỏ đời đế vương
Xuất gia tìm đạo cả
Mang cho đời tình thương.
Đời thiếu vắng tình thương
Nên tạo khổ vô lường
Dày xéo nhau kiếp sống
Lòng chẳng gợn tiếc thương.
Người đời muốn an vui
Lòng tham sân không nguôi
Nguồn hạnh phúc vắng bóng.
Đời sống thêm thụt lùi.
Bóng từ dung ngời sáng
Pháp âm vẫn còn vang
Ling sơn ngàn thuở trước
Tỏa chiếu ánh đạo vàng.
Trần gian tỉnh giấc mộng
Trở về với tâm không
Ngập tràn nguồn an lạc
Hạnh phúc chẳng cầu mong.
July 19-99
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Hôm nay trăng tỏa sáng trần gian
Tâm thức nghìn xưa bỗng rực vàng
Tâm thức mở toang tràn vũ trụ
Trần gian rực sáng ánh hào quang.
Gió quyện hương rừng chuông nhẹ ngân
Suối reo chim hót hiện toàn chân
Vạn vật mang cùng chung bản thể
Đất trời mây nước lộ pháp thân.
Phật tánh hiển bày khắp hàm linh
Hòa khai chim hót rộn trên cành
Nông phu cày ruộng mục đồng hát
Bản thể đạo đồng khắp chúng sanh.
Trầm hương quyện tỏa khắp không gian
Nhịp mỏ lời kinh vượt ba ngàn
Pháp giới mười phương tròn một niệm
Pháp thân bàng bạc cả trần gian.
Hơn sáu mươi năm trong cõi đời
Bôn ba tìm học hỏi khắp nơi
Đông tây kim cổ văn thơ triết
Bằng cấp thấp cao cũng một thời.
Cuối cùng tất cả chỉ là phù du
Hạnh phúc muôn đời chỉ có tu
Hỷ xả vị tha đường giải thoát
Thuyền từ bát nhã kẻ chân tu.
Chiêm Bái Linh Thứu Sơn
Vượt không gian ngàn trùng về Linh Thứu
Trời bình minh thanh thản bóng sương mờ
Từng bước đi theo nhịp thở trong mơ
Linh Sơn hội đang chờ người tâm chí.
Linh Thứu đảnh ngàn năm vẫn như thị
Bóng từ dung dĩ vãng vẫn còn đây
Khắp không gian hoa trời thoảng nhẹ bay
Pháp vi diệu vẫn ngày ngày bất tận.
Thoảng hương đưa tiếng pháp âm đồng vọng
Lớp lớp người con Phật vịng Thứu sơn
Khắp không gian pháp hội hiện chập chờn
Mây ngũ sắc quyện ngàn muôn thánh chúng.
Linh Thứu đảnh Phật nêu hoa hàm tiếu
Ca Diếp cười đại chúng vẫn ngác ngơ
Lời vô ngôn muôn thuở chẳng phai mờ
Ngát hương tuệ đạo thiền ngày rạng tỏ.
Linh Thứu đó pháp âm còn vang rõ
Đức từ tôn ngự tọa giảng pháp mầu
Pháp hội Linh Sơn nào khác xưa đâu
Nhiệm mầu quá lòng cảm sâu ngây ngất.
Chiêm Bái Câu Thi Na
Câu Thi Na vào một chiều lá đổ
Rừng Ta La song thọ thoảng u buồn
Phật Niết Bàn muôn vạn chúng lệ tuôn
Tịch tỉnh quá khơi nguồn tâm xúc động.
Trời Đế Thích chẳng màng ngôi Thiên đế
Nhạc thiên đình thường lệ bặt âm thanh
Khắp trần gian như rơi cảnh tối tăm
Thôi khổ lắm kẻ lầm đường ai cứu.
Chính nơi đây vào một chiều gió lộng
Ca Diếp cầu được thấy bóng từ dung
Bỗng kim quan hiển lộ đôi bàn chân
Chúng xụp lạy tâm thần đầy thổn thức.
Đức Đạo sư từ hòa lời khuyên nhủ
Trần gian này huyển mộng khổ làm gì
Pháp ta truyền các con gắng nhớ ghi
Tinh tiến mãi đi trọn đường an lạc.
Giờ trà tỳ lửa thiêng cháy phừng phực
Kim thân thành xá lợi chiếu mười phương
Khắp trời người rơi lệ nỗi buồn thương
Đức từ phụ dẫn đường nay khuất bóng.
Nơi trà tỳ bỗng hào quang rực sáng
Từ mười phương Phật Bồ tát giáng lâm
Đồng vang lên pháp vị diệu thanh âm
Hoa trời rãi thành tâm dâng cúng Phật.
Đời huyển mộng khác chi bọt biển song
Cái hình hài tứ đại giả họp nên
Khắp thế gian vạn vật có chi bền
Người trần thế vô minh tạo lắm nghiệp.
Đức Thế Tôn đem hết lòng tha thiết
Ngài giảng truyền diệu pháp mở tuệ tâm
Khiến chúng sanh giác ngộ thoát mê lầm
Đồng thể nhập Bồ đề vô thượng giác.
Nov. 27-2000
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Ngày xưa bận học bận thi mà mỗi đêm
viết được nhật ký. Ngày nay không học không thi mà không thường xuyên
viết nhật ký như xưa, dù vẫn biết rõ yếu kém như vậy, mà vẫn không làm
được như xưa. Điều này đủ thấy sức khỏe yếu kém, sự hăng say không còn
như xưa. Tuy nhiên vể đường tu, về trao dồi tâm tánh, về quán sâu tâm
thức thì chínchắn rõ ràng hơn. Nghĩa là không lãng phí, không bỏ quên,
không dễ dãi với mình, không để thời gian luống qua, nhàn rỗi vô ích.
Tuy không phải là nhà thơ, nhưng hồn
bộc phát một cách tự nhiên và cảm thấy lòng nhẹ nhàng, ghi ra đây để tự
kiểm thảo mức độ trược thanh của dòng tâm thức:
Thân Giả Họp
Thân cát bụi trả về với cát bụi
Cõi trần gian rong ruỗi để mà chi
Rồi ngày kia ta đâu có còn gì
Khi ta đến với lúc đi nào có khác?
Xa Quê Tôi
Xa quê tôi nhớ chuông chùa
Nhớ lời kinh sáng nhớ mùa đản sanh
Quê tôi gió mát trăng thanh
Chuông chùa hôm sớm dân lành sống vui
Tháng năm vườn ruộng thế thôi
Cuộc đời hưng phế đầy vơi bao lần
Đêm về vui với ánh trăng
Cổ kim thế sự bao lần diễn ra.
Hoàng Hôn
Hoàng hôn lưu lại ánh hồng
Trần gian bao kẻ cõilòng nao nao
Cuộc đời lắm nổi buồn đau
Chuông chùa vơi nhẹ biết bao tâm hồn.
Hoàng hôn tâm dạ bồn chồn
Nhớ quê nhớ nước gợi hồn non sông
Kiếp người bao nổi long đong
Tha hương trọn kiếp trên dòng tử sanh.
Hoàng hôn nhộn nhịp yến oanh
Gọi nhau về tổ trên cành lao xao
Nền trời ẩn hiện ngàn sao
Khắp trong vũ trụ biết bao ngân hà.
Lời Kinh
Ta bà thế giới hằng sa
Chuông chùa cầu nguyện vọng ra ba ngàn
Hồn ai lưu lạc lang thang
Lời kinh cầu nguyện nguyện mang hồn về
An vui dưới bóng Bồ đề
Pháp âm vi diệu tiêu mê ngộ bày
Dứt đường sanh tử từ đây
Thênh thang tự tại mây bay trên trời.
Thời Gian
Xuân về Đông lặn không lời
Để cho xuân trọn nụ cuời muôn hoa
Xuân sang tô điểm Ta bà
Vơi đi kiếp sống trần sa não phiền.
Dec. 6-2000
Đêm nay ngắm trăng sao
Bỗng thấy tự kiếp nào
Tâm ta cùng tâm Phật
Nào có khác gì nhau.
Mà sao ta khổ lụy
Nguyên do bởi vì đâu
Phải chăng khởi vọng niệm
Sáu nẻo đằm chìm sâu.
Giờ đây biết hồi đầu
Tắm mình trong biển pháp
Thắm nhuần vị giải thoát
Rửa sạch ba nghiệp sâu.
Ôi lòng thanh thoát quá
Hòa vũ trụ bao la
Mười phương Phật pháp giới
Hòa điệu với lòng ta.
Người cần ta, ta đến
Người chẳng cần , ta đi
Đến đi như gió thoảng
Lòng chẳng vướng bận gì.
Ưa ghét là gốc não phiền
Dứt ưa tuyệt ghét là duyên Bồ đề
Tham sân là gốc si mê
Tuyệt tham sân dứt sớm về chân tâm.
Tuổi đời chưa bao nhiêu
Mặt hiện nét nhăn nhiều
Trần gian lắm phiền phức
Nên sống đời cao siêu.
Nguyện Cầu
Chấp tay nguyện Phật mười phương
Con nguyền mở rộng tình thương muôn loài
Hôm nay quỳ trước Phật đài
Con nguyền theo gót chân ngài gắng tu
Thế gian mộng huyển chi đâu
Kiếp người tạm bợ có lâu bao giờ
Lợi danh hấp dẫn kẻ khờ
Con đường giác ngộ đón chờ người khôn
Tai ương sanh tử dập dồn
Mà người đời vẫn chưa khôn tỉnh đời
Thế tôn giảng pháp cạn lời
Khô hơi rát miệng người đời vẫn mê
Hơn thua danh lợi khen chê
Ái ân dục lạc chưa hề đủ nơi
Pháp âm truyền giảng đời đời
Thuyền từ Bát nhã vắng người bước lên
Bồ đề tâm nguyện vững bền
Đến ngày đạt đạo ngồi trên sen vàng
Nguyện vào trong cõi thế gian
Dắt người trần thế vượt sang cõi lành.
Chân Tâm Thể Hiện
Hôm nay trời đẹp như mơ
Lòng tôi dào dạc lời thơ đạo thiền
Với tôi thơ chẳng có duyên
Hoát nhiên thể hiện một miền chân tâm
Bản lai sáng ánh trăng rằm
Nơi tôi thể hiện bản tâm muôn đời
Pháp thân thể hiện khắp nơi
Cùng trong vạn loại sáng ngời hào quang
Chẳng còn nhân ngã luận bàn
Tâm tôi tràn ngập hào quang chân thường.
Đến Bồ Đề Đạo Tràng
Nguyền theo gót đức Thích Ca thuở trước
Vượt chướng duyên cất bước đến đạo tràng
Đem tình thương trải rộng khắp nhân gian
Để trần thế huy hoàng thành tịnh độ.
Đường giải thoát ôi thênh thang rộng mở
Ánh đạo vàng muôn thuở hãy còn đây
Hởi người ơi mau tỉnh giấc đắm say
Đấng từ phụ đang đưa tay hướng đạo.
Vui Cảnh Phật Học Viện
Ta về với cảnh chùa đây
Sáng kinh chiều kệ những ngày thản nhiên
Rủ bao thế sự ưu phiền
Trăng thanh gió mát bình yên tâm hồn
Thế nhân hơn thiệt dại khôn
Âu là vọng tưởng sắc không có gì
Lòng ta hòa nhập vô vi
Pháp thân vũ trụ có gì khác đâu
Tâm ta thể nhập đạo mầu
Tánh không Bát nhã từ lâu nơi lòng
Thế nhân dong ruỗi tây đông
Não phiền chồng chất khó mong an lành
Lòng ta trải rộng trời xanh
Đêm về ta ngắm ánh trăng nhiệm mầu
Sự đời rũ sạch từ lâu
An nhiên tự tại tâm làu làu thong
Bình minh rạng rỡ ánh hồng
Lòng ta thể nhập sắc không diệu huyền.
Niệm Phật
Lòng tôi rũ sạch từ lâu
Tâm tâm niệm niệm với câu Di Đà
Tiêu trừ ngiệp chướng hằng sa
Chân tâm thể hiện thoát ra luân hồi.
Hoàng hôn ngã bóng chân trời
Thời gian kiếp sống con người bớt đi
Đời người ngẩm lại được gì
Trắng tay chẳng khác như khi ra đời.
Tình Quê
Ra đi những nhớ cùng thương
Thanh Lương làng nhỏ vấn vương nơi lòng
Trước làng ruộng muối mênh mông
Sau làng sóng vỗ biển đông gió nồm
Dân làng chất phát sớm hôm
Ruộng vườn than củi nông thôn hiền hòa
Trẻ già chẳng biết xa hoa
Ăn no mặc chắc thờ cha mẹ hiền
Lên chùa lạy Phật kết duyên
Chuông ngân hôm sớm như khuyên dân lành
Đêm về dưới ánh trăng thanh
Cùng nhau kể chuyện tâm tình ngày qua
Tình quê chất phát đậm đà
Bên nhau sớm tối chan hòa tình quê
Jan 1-2001
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Thế là một năm đã trôi qua, thiên niên
kỷ thứ 3 lại bắt đầu, con lại thêm một tuổi nữa, già bệnh chất chồng
thêm và mạng sống lại rút ngắn. Giờ đây con đã 65 tuổi, tuổi Đinh Sữu,
tự hỏi đã làm được gì chưa đối với bản thân và lợi ích tha nhân?
Xuất gia từ thuở 13, hầu hạ các bậc
thầy tương đối đạo hạnh, thân gần cầu học với các bậc thạc đức cao tăng,
lòng quyết chí tu học không ngừng nghỉ mõi mệt. Học từ tiểu học cho đến
tiến sĩ. Tu từ thuở làm điệu cho đến nay được giáo hội tấn phong lên Hoà
thượng . Phụng sự đạo pháp thì không từ nan một nhiệm vụ nào. Tính ra
chẳng thiếu trách nhiệm đối với đạo pháp, chẳng để thời gian luống qua
vô ích và tinh tấn không ngừng. Về đường tu không lúc nào giải đải,
hoằng pháp không tỏ ra mõi mệt, nơi nào chúng sanh cần thì đến, chúng
sanh hết cần thì an vui tự tại ra đi, không tiếc nuối lưu luyến.
Đặc biệt càng về già càng sáng tỏ đường
tu, phương pháp tu, không nặng tình ân nghĩa, không dính mắc phân biệt
hơn thua, biết tỉnh thức trong nếp sống, không vướng mắc trong lợi danh,
tâm không nổi những gợn sóng trần cảnh cuốn lôi. Suốt một năm, ngồi kiểm
lại bản thân, tự giám sát kiểm thảo không thấy đến nổi nào. Đây là điều
an ủi, làm món ăn tinh thần cho đời sống của hành giả Đức Niệm theo gót
chân Phật.
12-2-2000
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Lần này, sau khi làm lễ Rằm Thượng
Nguyên, liền đi Đài Loan. Kỳ đi này thành công tốt đẹp, gặp lại Quả Như
pháp sư, sau hơn 20 năm mới gặp lại, bao nhiêu xúc động ân tình. Thầy
rước tôi về chùa và ở đây cho đến ngày 10-3-2001 mới về lại Mỹ. Lần này
thỉnh tượng Phật và làm các hoa văn thầy tặng cho tất cả 158 vạn Đài
Loan gần 50 ngàn đồng Mỹ kim, thầy làm tôi cảm động rơi lệ.
Ở chùa Ngọc Phật của thầy, mỗi sáng nào
cũng đi trèo núi, gần 1 tháng sống an nhàn thanh thản êm đềm. Lần này ăn
uống, thầy hết mực giúp đỡ mọi phương tiện. Đặc biệt thời khóa tu ở đây
thật chu đáo. Có thể nói kỳ đi nầy đầy an vui mãn nguyện hơn kỳ nào.
Dưới đây là những bài thơ làm khi ở chùa Ngọc Phật
ở Đài Loan:
Phật Tại Tâm
Bao giờ thấy được tự tâm
Là thấy được Phật nơi lòng chẳng xa
Bằng không kiếp kiếp hằng sa
Trôi lăn sáu nẻo khó ra luân hồi.
Tu là tìm lại bản tâm
Thấy tâm tức Phật chẳng lầm đường tu
Đa văn tài trí lắm mưu
Đắm trong biển thức dễ tu khó thành.
Chừng nào không đắm lợi danh
Là thoát được kiếp chúng sanh luân hồi
Thông minh tài trí hơn người
Kém bồi tâm đức trò chơi ích gì ?
Thế gian mộng huyễn có chi
Đời người chẳng khác đường mây chiều tà
Vô thường khắp nẻo Ta bà
Kiếp người danh lợi chẳng qua bọt bèo.
Khôn thì tìm Phật nương theo
Dại thì đuổi bắt bọt bèo lợi danh
Kiếp người quá đổi mong manh
Sớm nên tỉnh ngộ để thanh tịnh lòng.
Kiếp Luân Hồi
Mây bay về đâu sao chẳng nói
Ta hỏi bao lần mây lặng thinh
Có những hoàng hôn mây tạm nghỉ
Phút giây này lại hóa nên hình.
Người sẽ về đâu người chẳng biết
Mặc tình trôi nổi kiếp điêu linh
Trong thoáng thời gian thuở nào đó
Thay hình đổi lớp kiếp chúng sinh.
Nước sông cuồn cuộn về biển cả
Cuốn trôi hoa lá kiếp điêu linh
Phù sa lớp lớp theo dòng nước
Cổ lai nhân loại vẫn vô tình.
Ta hướng thuyền đời về bến giác
Giả từ bao kiếp chốn tử sinh
Kêu gọi hồn ai mau tỉnh dậy
Về đây tắm ánh đạo an lành.
July 9-2001
Năm nay như mọi năm vẫn an cư kiết hạ.
Đặc biệt là năm nay an cư trong bận rộn. Xe ủi đất san bằng để làm chỗ
đậu xe theo hoạ đồ làm chánh điện mới.Tuy bên ngoài làm việc rần rộ mà
bên trong vẫn thanh tịnh theo nghi quy tu học không chễnh mảng. Tháng
bảy năm nay làm rất nhiều việc. Lợp lại toàn diện 2 nhà tăng xá và tỉnh
tâm đường. Mọi việc làm đều trôi chảy tốt đẹp. Tất cả việc cần làm đều
làm tất cả. Đã sanh ra đời , hiến thân cho đạo pháp, vận dụng tất cả khả
năng phương tiện làm hết mọi việc cần làm để cho người tiếp tục được an
tâm tu tập. Riêng mình cũng được an lòng vãng sanh.
Thế là tâm nguyện hoằng pháp, đào tạo
tăng ni, in kinh sách, xây dựng cơ sở mỗi mỗi đều thực hiện. Tuy không
trọn vẹn nhưng đều có kết quả khả dĩ không thất vọng.
26-7-2001
Đến tuổi 65 bao nhêu suy nhược xuất
hiện, sự tráng kiện con người sa sút rõ rệt. Muốn làm công việc như xưa,
nhưng đành thúc thủ đứng nhìn. Thấy những thanh niên đem tuổi trẻ lãng
phí ăn chơi lười nhát qua ngày thật là uổng. Mình từ thuở lên 10 đến nay
65 chưa bao giờ có thì giờ để đi chơi lang thang, lãng phí thì giờ. Khi
còn nhỏ còn ở nhà vừa đi học, vừa hái củi bán muối để gia đình cơm áo,
bởi vì trong thời chiến loạn binh đao tản cư vào rừng cửa nhà tan nát.
Khi vào chùa tu thì chùa nghèo, vừa học vừa đi đào khoai, nấu cơm, tưới
nước, làm ruộng, làm rẩy, chăn ngựa, theo nước ruộng cấy mạ tác nước đủ
thứ cực nhọc của việc nông nghiệp đồng ánh. Dù hoàn cảnh nào cũng không
rời quyển kinh. Do đó mà thuộc Di Đà, Hồng Danh, Phổ Môn, Sa Di, Oai
Nghi, Tỳ Ni, Cảnh Sách v.v. và tất cả nghi thức căn bản về nghi lễ của
một nhà tu Phật cần thiết để ứng phú đạo tràng.
Nhìn lại các đệ tử xuất gia với mình
sống trong cảnh cơm no áo ấm đủ điều mà vẫn không vững chí rồi rời chùa
về tục, trong đó có Q.N.mà thầy gửi lòng thương:
Ngày xưa con đứng nơi đây
Ngắm nhìn đức Phật con say đạo mầu
Bây giờ thanh thoát còn đâu
Đắm mùi dục lạc chìm sâu luân hồi
Rồi đây con sẽ nổi trôi
Ba đường sáu nẽo không thôi não phiền
Mong con sớm được thiện duyên
Trở về cảnh Phật bình an tâm hồn.
Oct-24-2001
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Những ngày lại đây, con thấy trong người trở lại
bình thường khỏe, nhưng chụp film cho thấy trong gan có bướu? Bướu hay
màn, nó đã chiếm ¾ của gan. Nhưng cảm thấy bình thường , không đau,
không mất ăn mất ngủ, không có triệu chứng gì bất thường. Bây giờ chỉ
còn nhờ oai lực của Phật Bồ tát gia hộ. Lòng con tất thản nhiên, không
có chút bận tâm ưu tư lo sợ gì cả. Bởi đã hiểu rõ lẽ vô thường, sanh tử
sự đại, cần giải thoát giác ngộ mới là điều cốt yếu của người xuất gia.
Chỉ mong ngôi chánh điện sớm được hoàn thành.
Xây chùa ! Xây chùa là cả vấn đề phiền
phức, nhất là ở xứ Mỹ này. Không chỉ khó khăn về tiền bạc không thôi, mà
còn khó khăn về phép tắc, khó khăn về thợ. Cho nên ở cái xứ này càng
dính mắc thêm điều gì, càng bày thêm điều gì là càng lo lắng, ưu tư,
phiền muộn nhiều.
Đây là lần đầu tiên đích thân làm chùa
.Mấy lần trước cũng phiền phức, nhưng lần này thấm hơn. Đêm đêm nguyện
cầu Tam bảo thiện thần gia hộ sớm được hoàn thành, nhnưg vẫn còn, vẫn
gặp nhiều chướng ngại không như ý muốn của mình. Tuy làm việc Phật pháp
cũng không tránh khỏi bất như ý. Ta bà, Ta bà khổ !!!
April 6-2002
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Từ đầu năm đến nay, vẫn trên giường
bệnh, sức khỏe không cho phép viết, sáng tác hay đọc như thuở nào trước
khi đau. Nhưng bù đắp lại chính do trận bệnh thập tử nhất sanh này, mà
con tỉnh ngộ một cách xâu xa về lời Phật dạy “khổ”, mà nhất là “bệnh
khổ, già khổ”. Chính hai thứ này hiện nay tôi đang mang trên thân. Chính
do trận bệnh này mà con thể ngộ được lý vô thường, “hữu thân hữu khổ” và
cũng chính do trận bệnh này mà con buông xả tất cả, xoay lại tìm sự thật
chính mình. Hơn sáu mươi năm qua với những gì gọi là thành đạt ngày nay
nhìn lại chỉ là giấc mộng. Tất cả đều như huyển như hóa có đáng gì đâu
để mà bám víu, nắm giữ. Chính lúc này là lúc nhìn rõ sự thật việc đời mà
nhất là nhìn rõ lại thân phận kiếp người, thấu rõ chính bản thân. Hôm
nay thầy Pháp Ấn đến đọc lại bài thơ mình làm cách đây mười mấy năm,
chính mình quên mà Pháp Ấn nhớ, xin ghi ra đây:
Đời Tăng Sĩ
Là Tăng sĩ bốn phương trời rảo bước
Không nhà riêng không ràng buốc tình đời
Đem từ bi trang trải khắp nơi nơi
Cho nhân thế với đi bao sầu hận.
Là Tăng sĩ nguyện lao mình vào chiến trận
Thắng tham sân si mạn độc thù
Nên cao đèn chân lý khuyến đồng tu
Cho nhân thế sạch hận thù tăm tối.
Là Tăng sĩ nguyện đem mình mở lối
Hướng quần sanh thẳng đến quả bồ đề
Đời ngũ trược nguyện vào trước độ mê
Cho nhân loại sớm quay về bờ giác.
Là Tăng sĩ nguyện sống đời đạm bạc
Trọn cõi lòng cho giác ngộ lợi tha
Hoa từ bi rạng rỡ khắp Ta bà
Cõi trần thế nhạc hương hoa giải thoát.
12-6-2002
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Hôm nay chúng con kiết giới an cư. Trời
vẫn còn mát dịu, lòng cảm thấy thoải mái. Mặc dù bận rộn Phật sự, nhưng
năm nào chúng con cũng y theo lời Phật dạy kiết hạ an cư. Nhất là năm
nay, con mắc phải trọng bệnh ung thư, sức khỏe còn yếu kém lắm, nhưng
con vẫn tập trung tăng chúng về Phật Học Viện kiết giới an cư như mọi
năm. Mùa an cư kiết hạ đến lòng con cảm thấy phơi phới lạ lung. Mặc dù
bệnh , nhưng tinh thần sảng khoái lắm. Dù cho mưa nắng đến đâu, giới
luật, lời Phật dạy con vẫn cẩn trọng giữ gìn. Ngưỡng mong chư Phật từ bi
chứng giám.
Nov.9-2002
Kính lạy đức Thế Tôn Từ Phụ
Hôm nay trời vẫn tiếp tục mưa, tuy
không nặng hột, nhưng liên tục suốt ngày đêm, có thể nói là mở đầu cho
mùa mưa bằng trận mưa lớn ít thấy trong những năm qua.
Trời mưa suốt ngày đêm đem lại sự tươi
mát cho cỏ cây muôn loài người vật. Suốt năm không có mưa, cho nên mưa
đối với Nam Cali là nguồn vui đáp lại sự ước ao của đa số người vật.
Trời mưa rỉ rả, bầu trời u ám suốt ngày,
nhưng người tôi vẫn bình thường, tuy mang trọng bệnh, nhưng không bị ảnh
hưởng thời tiết gì mấy. Thân bệnh nhưng tâm không bệnh. Bởi rõ lẽ vô
thường, khổ không, có thân là có bệnh. Luận Bảo Vương Tam Muội, Phật dạy
“ Lấy bệnh khổ là thuốc thần” Có thân mà không bệnh hoạn thì dễ sanh dục
vọng tự hào.
* Thủ bút của Cố Hòa Thượng khi viết
những giòng cuối cùng của tập nhật ký ngày 9-11-2002, hơi khó đọc vì tay
cầm bút đã khó khăn.
