Ngàn xưa hương bối
Tỳ kheo Giới Ðức
(Minh Ðức Triều Tâm Ảnh)
Nhà xuất bản Thuận Hóa, 1999
---o0o---
[11]
CÓ
KHI GƯƠNG VỠ LẠI LÀNH HƠN XƯA
-ooOoo-
U
paka
là một Nhà tu khổ hạnh trẻ tuổi, đẹp trai; vì ở lâu trong rừng núi nên
người ta gọi chàng là ẩn sĩ Thanh Tịnh. Lại nữa, chàng có đôi mắt đen rất
đẹp nên người ta cũng gọi chàng là đạo sĩ Mắt Ðen.
Thuở nhỏ, chàng tự ý lìa
bỏ gia đình, xin xuất gia trong giáo phái Ni Kiền Tử. Chàng ở lâu trong
sơn lâm, luyến ái sơn lâm nên đạo hạnh của chàng cũng được nhiều người
nghe tiếng. Nhưng thực chất, chàng không biết gì, chưa có con đường chân
chánh để đi, chưa có ánh sáng để tới. Chàng đi khất thực, trở lại ngôi
rừng thân yêu của mình để thiền định, nhưng tâm cứ như vượn hoang, như khỉ
núi, nay rong chơi chỗ này, mai leo chuyền chỗ khác. Thỉnh thoảng muốn
thay đổi không khí, chàng tạm biệt chỗ ngụ cư, vân du lang thang đây đó
vài ba ngày, rồi lại trở về để "thanh tịnh khất thực, thanh tịnh thiền
định." Dung mạo, cử chỉ, thái độ, hình dáng bên ngoài rõ là bậc đại ẩn sĩ
nên người ta đồn đại với nhau rằng, đấy là một vị A-la-hán!
Ven khu rừng có một xóm
làng bé nhỏ, sung túc, giàu có, mọi người tín mộ chàng. Và đặc biệt, có
gia đình trùm thợ săn kia thường trực để bát cho, bất cứ khi nào đạo sĩ
Mắt Ðen ấy đi qua.
Hôm nọ, sau cuộc vân du
trở về, trên đường ngược chiều, Upaka thấy một sa môn trẻ tuổi. Chàng đứng
sững lại. Sa môn kia không to lớn lắm, chẳng phải gầy, chẳng phải mập, mà
đầy đặn. Y áo chẳng phải cũ, chẳng phải mới nhưng thanh sáng và hài hòa.
Tất cả nơi ông sa môn đều toát ra cái vừa phải, chừng mực, nhưng đẹp, uy
nghi và gợi cảm một cách lạ lùng!
Upaka bước tới rồi bước
lui, nhìn ngắm ngạc nhiên, mê mải. Có một thứ ánh sáng sáu màu, khi đậm,
khi nhạt, khi loang rộng như hòa lẫn giữa hư không; lúc thì thu nhỏ lại,
rực rỡ, tỏa hắt ra, lung linh, chập chờn rồi yên lặng, phẳng lặng như mặt
nước hồ thu không gợn sóng. Ðến gần hơn tí nữa thì Upaka hoàn toàn bị
nhiếp phục bởi sự trầm tĩnh, ổn định, an lạc toát ra từ đôi mắt, từ bước
đi. Có một sự khôn ngoan vượt ngoài thế giới, sự minh triết sáng ngời, một
trí tuệ siêu đẳng ở ẩn đâu đó; không chỉ nơi vừng trán bát ngát thông
minh, mà còn có thể ở cả nơi từng sợi tóc, lông mi, từng ngón tay, lóng
tay và cả ngón chân nữa,... "Người này, vị sa môn trẻ tuổi đẹp trai này
chắc chắn không phải là người, là ... Phạm thiên chăng?"
Nghĩ vậy nên Upaka cất
tiếng chào:
- Chào bạn thân ái! Bạn
đẹp quá, đẹp lạ lùng! Chàng mỉm cười sung sướng tán thưởng rồi nói tiếp -
Lục căn của bạn an ổn và thanh tịnh làm sao? Ồ, không phải! Nói vậy chưa
đúng! Nó làm cho sự an ổn và thanh tịnh cũng bị nhiếp phục! Hào quang sáu
màu từ nơi bạn làm cho một vị đại phạm thiên cũng phải ganh tỵ. Nước da
của bạn chói ngời như mẹ vàng ròng. Chắc sức khỏe của bạn dồi dào lắm?
Chẳng hay bạn tên chi? Bạn ở đâu? Xuất gia với ai? Ðấng đạo sư của bạn là
vị nào? Bạn tin tưởng vào giáo pháp nào?
Upaka hỏi huyên thuyên,
không kịp thở.
Vị sa môn trẻ tuổi ấy
chính là Ðức Phật, sau khi thành đạo dưới cội Bồ Ðề, đang trên đường về
Vườn Nai để Chuyển Pháp Luân. Gặp Upaka, một tu sĩ ngoại đạo, ngài biết là
có duyên sau này, nên đợi cho y nói xong, Ðức Ðạo sư mới bảo:
- Này Upaka! Ðức Phật gọi
đích danh chàng - Như Lai là kẻ đã vô nhiễm giữa trần cảnh, đã đoạn tận ác
pháp, đã tịch tịnh, vô dục, đã bước ra khỏi mọi chấp trước ở bản thân và
thế gian điên đảo kiến. Như Lai đã chiến thắng tam giới, chứng đạo quả Vô
Thượng Bồ Ðề thì còn ai là thầy của Như Lai? Giữa chúng chư thiên, phạm
thiên, Như Lai đứng một mình, là Thầy của họ. Nay Như Lai về vườn Lộc Giả
ở Ba-la-nại để quay bánh xe Pháp, gióng tiếng trống Bất Tử cho chúng sanh
tỉnh giấc mộng trường.
Upaka nghĩ rằng: "Vị đạo
sĩ này sao ăn nói dễ nghe, dễ thương đến vậy? Chà, cái óc và cái lỗ tai
của ta nó được hỷ lạc làm sao!"
Bèn nói:
- Mong rằng sự việc sẽ như
bạn nói. Bạn thật xứng đáng được gọi là bậc Chiến Thắng Bất Diệt!
- Này Upaka! Kẻ giải thoát
ra khỏi mọi trói buộc trần gian xứng đáng được gọi như vậy. Kẻ mà ma quân,
phiền não không còn tìm thấy dấu vết,xứng đáng được gọi như vậy. Các Ðấng
Như Lai thường được danh xưng là Tối Thượng Tôn, Vô Năng Thắng, là bậc
Chiến Thắng Bất Tử, Chiến Thắng Vô Tận, Vô Hạn Ðịnh!
Upaka gật đầu lia lịa:
- Thật đúng như vậy! Thật
đúng như vậy! Thôi, này bạn của ta, chào bạn sức khỏe!
--*--
Sau khi đối thoại với Ðức
Ðạo Sư, gật đầu lia lịa, tán thán Ðức Ðạo Sư rồi: "Thôi này bạn của ta,
chào bạn sức khỏe", Upaka không dừng lại nơi giáo pháp này, chàng bỏ đi.
Bằng đường tắt, chàng trở lại lều cỏ, nơi khu rừng Vakahara thân yêu của
chàng. Lại khất thực, lại thiền định, lại như tâm viên ý mãn, lại đi về
thanh tịnh, trang nghiêm, lại được người ta kính mộ, coi như là một bậc
A-la-hán.
Gia đình người trùm thợ
săn có cô gái đào tơ, sen ngó. Nàng là pho tượng, là tác phẩm tuyệt mỹ của
thợ trời, thợ nghiệp. Nàng có đôi mắt đen ướt và trong xanh lóng lánh.
Nàng là sự đa tình của uyên ương, của chúa bồ câu. Nàng có dáng đi đài các
và uyển chuyển của thiên nga. Cái chân, cái tay, cái cổ, đôi má như trứng
gà nõn và mũm mĩm như cây lựu nẩy mầm. Có nụ cười ướt sương và trinh bạch
như nụ hoa hàm tiếu trên đầu núi. Nàng đẹp cho đến nỗi ông trùm thợ săn ít
dám cho nàng đi đâu, sợ thanh niên trai tráng rớt tròng mắt ra ngoài hoặc
mọc đứng, mọc ngồi thành "cây si, bụi si" hết thì cũng tội. Nàng tên là
Càpà.
Hôm kia, vì cả gia đình đi
vắng nên Càpà phải ra để bát cho ông đạo sĩ Mắt Ðen, chàng A-la-hán trẻ
tuổi, đẹp trai. Ðiều linh nghiệm, chân lý của ông thợ săn đã xảy ra. Ðạo
sĩ Mắt Ðen sững sờ, chết lặng, trái tim tự động bước ra ngoài lồng ngực mà
không thèm hỏi chàng một tiếng! Ðôi mắt đen của chàng đạo sĩ thu bắt tức
khắc, chuyên chú tinh cần vào "đề mục thiền định hấp dẫn" này! Ôi! Cái đề
mục sao mà dễ gom tâm đến thế! Mỗi khi chàng niệm hơi thở, nhìn chót mũi,
quán bộ xương khô, bát đất hay khoảng chân không thì nó như con cá quăng
trên cạn, như con khỉ bị trói hai tay, sao mà kỳ?
Căn nhà khép cửa đã lâu mà
chàng còn "nhập đại định" ở đấy. Nhưng rốt lại cũng phải "xả thiền" chứ?
Thế là chàng như người mất hồn, lững thững lê bước nặng nề về chốn "cô đơn
thầm lặng" của mình. Ôm bình bát vật thực trên tay - bao giờ cũng nhiều
món ăn thượng vị-, chàng ngồi xuống trên nệm cỏ; tâm thần còn choáng váng
như uống tách rượu say, cái thần hồn như còn gởi ở cõi "mỹ sắc đại thiền
tưởng"!
Upaka không ăn uống gì.
Chàng ngồi trọn bảy ngày như thế, bình bát chưa hề mở ra, kiên quyết khởi
tâm nhất hướng, tối thượng tinh tấn vào đề mục "một là lấy cô con gái
người thợ săn làm vợ, hai là chết khô!"
Sau bảy ngày công việc trở
về, người thợ săn hỏi cô con gái rượu:
- Này con thân! Bậc
A-la-hán của chúng ta vẫn đều đặn đến khất thực đấy chứ?
- Thưa cha, một lần thôi.
- Sao kỳ vậy hả? Ngài có
đi hóa độ phương nào?
- Các bậc A-la-hán thường
nhập đại định bảy ngày, chắc đạo sĩ Mắt Ðen của chúng ta cũng vậy.
Người thợ săn đi nhanh vào
rừng, đến cửa lều của Upaka, nhìn qua nệm cỏ thấy một cái xác vô hồn đang
ôm bình bát trong lòng, đôi mắt lờ đờ, mê dại.
- Ôi! Người thợ săn hớt
hải la to - Ngài bị bệnh gì? Hay là ma nhập? Ối! Ma nhập rồi làng xóm ơi!
Upaka tỉnh lại, nhận ra
người thợ săn, mệt mỏi xiêu ngã đứng dậy, bình bát rơi đổ tung tóe những
món ăn thượng vị mốc meo. Rồi bất ngờ nhất, chàng ôm chầm người thợ săn
khóc nức nở. Người thợ săn hoảng vía, gỡ ra không được, hỏi dồn dập:
- Sao vậy? Sao lạ vậy
ngài? Bệnh gì đây? Ma quỷ gì lạ?
- Ông ơi! Tôi chết mất
thôi! Upaka mở tiếng được tiếng mất rồi gắng gượng nói một hơi - Con gái
ông đã lấy hồn tôi, đã làm cho tôi bị bệnh. Cái bệnh này còn vạn lần đau
khổ hơn cái bệnh thân xác. Ông hãy cứu tôi! tôi không phải là bậc A-la-hán
đâu. Tôi chỉ là kẻ tầm thường. Tôi đi tu là vì thấy yêu thích hình bóng
của các ông đạo sĩ. Nay thì tôi yêu thương con gái ông hơn. Con gái ông đã
chiến thắng tôi, là bậc "chiến thắng bất diệt"! Ông ơi! Ông hãy giải thoát
cho tôi khỏi mối tương tư. Một là tôi chết khô, hai là ông cho tôi người
con gái. Nàng là một thiên thần, là nữ đại phạm thiên! Nàng là người trên
đầu trên cổ tôi, là thượng đế của tôi, là "đề mục thiền định" cho tôi gom
tâm tu hành. Ông ơi! Hãy cứu tôi!
Nói như vậy thiệt là hết
kinh, hết sách, hết chữ nghĩa, hết tín ngưỡng, hết thiêng liêng, thần
thánh!
Người thợ săn bối rối, ngỡ
ngàng trước việc như thế. Hồi lâu, nghĩ cũng cám cảnh thương tình, ông ân
cần, dịu dàng nói:
- Thôi được rồi, để tôi
giải thoát mối đau khổ cho ngài. Thời tuổi trẻ tôi cũng đã từng biết
thương yêu, nên tôi hiểu.
Nhìn bậc tu hành từ dung
sắc chói sáng, thù thắng, tuyệt mỹ như phạm thiên mà phút chốc trở nên
tiều tụy, đôi mắt xanh đen biêng biếc biến thành đôi mắt xám bạc thẩn thờ.
Người thợ săn thông cảm xiết bao. Nhưng nghĩ có điều thực tế nan giải, ông
bèn hỏi:
- Mà này Ngài ạ! Khi cưới
nhau rồi chẳng thể "một mái nhà tranh hai quả tim vàng" được đâu. Xưa nói
khác mà người ngày nay nói khác. Bây giờ người ta bảo rằng "hạnh phúc
thường ăn cơm với thịt và cá, bạn mà cho nó ăn rau, uống nước lã thì nó sẽ
mang guốc, đội nón ra đi thôi"!
Ngài xuất gia từ nhỏ, ít
quen được nắng mưa lam lũ, nghề chân, nghề tay trệ vai, đổ mồ hôi, sôi
nước mắt. Con gái tôi vì là con một nên tôi "nâng như nâng trứng, hứng như
hứng hoa". Nó quen mặc áo lụa Kàsì, quen đeo vòng hoa Pàtalim; tóc mây,
thân thể mượt mà quen ướp hương Haricandana tối thượng; da thịt tay chân
óng ánh ngọc ngà như nụ Paduma mới nở. Vậy ngài định làm gì nuôi nó?
Upaka vừa thòng hai chân
xuống cuộc đời, chưa đi được bước nào đã vấp phải cục đá, ruột đau, im
sững.
Người thợ săn gục gặc đầu rồi cất giọng ồ ồ:
- Làng trên xóm dưới hay ở
đâu đó có hát hỏng ví von rằng:
"Thấy đóa hoa nở thì
thương
Mang vô bình cắm sợ hương nhụy tàn
Áo cơm không đủ cho nàng
Muối dưa đĩa ngọc bẽ bàng lòng nhau!"
Ðấy, đấy, ngài tính đi!
Bụng làm dạ chịu. Tôi cũng thương ngài lắm mà, nhưng thực tế nó vậy, biết
làm sao?
Sau một hồi suy nghĩ,
Upaka nói:
- Ông đã thương tôi thì
thương cho trót. Tôi xin thú thiệt, tôi chẳng biết một nghề gì. Nhưng
những khi ông bắn rơi một con chim, bẫy được một con thú,... tôi có thể
"làm nghề" lượm chúng, mang xuống chợ bán để đổi gạo, đổi thức ăn cho
cả... gia đình ta?
Cầm lòng không đậu, người
thợ săn tốt bụng và hay nói chữ, gật đầu, dẫn về nhà, cho y phục rồi đem
đến trình diện cô con gái rượu:
- Này con gái thân! Bắt
đầu từ nay, cha nuôi bậc ẩn sĩ trong nhà, con chịu chứ?
Nàng Càpà đã đoán ra mọi
sự, nhưng giả vờ ngớ ngẩn hỏi:
- Bậc ẩn sĩ sao lại "ẩn"
trong nhà có con gái?
- Không! Ðây là bậc ẩn sĩ
đã hết "ẩn sĩ" rồi!
- Sao kỳ vậy?
Người thợ săn cười ha ha:
- Nghĩa là bậc ẩn sĩ bây
giờ gọi là "ẩn tại gia", và ẩn tại gia có nghĩa là muốn nhận cha làm "nhạc
gia"!
Nàng Càpà kêu lên bỏ chạy.
Người thợ săn không ngớt cất tiếng cười hào sảng. Chàng Upaka đỏ bừng mặt,
cúi gằm xuống mà lòng thấy hạnh phúc vô cùng.
*
* *
Cũng là duyên, cũng là nợ,
cũng là nợ, cũng là duyên. Cái quả của sự gặp gỡ thương yêu nhau cho họ
một đứa con xinh xắn, bụ bẫm. Khi có một đứa con thì sắc đẹp, tính nết
nàng không còn như xưa nữa. Không lâu lắm, Upaka đã sớm nhận chân rằng,
hóa ra cái hạnh phúc vợ chồng mà chàng ước ao, bên người con gái đẹp như
tiên nga ấy, cũng tầm thường thôi. Nó khác với trong trí tưởng tượng của
chàng. Hơn thế nữa, thực tế áo cơm nó nghiệt ngã quá, chàng đã phải nay
thì núi này, mai núi khác, da đã chai sạm màu đồng hun. Làm nghề "lượm
thịt săn" không đủ sống, chàng phải phụ thêm nghề đốn củi, đốt than cũng
như những nghề chân tay khác đến đổ mồ hôi, sôi nước mắt!
Vất vả và gian lao quá,
đôi khi chàng mơ màng nghĩ đến đời sống nhàn cư, thanh tịnh cũ. Thỉnh
thoảng, chàng nhớ tưởng đến hình bóng của "người bạn gặp trên đường, bậc
chiến thắng bất diệt!"
Nàng Càpà rất thương
chồng, thấy vì mình mà chàng cơ khổ, lam lũ cũng cám cảnh than dài. Nhưng,
như chim đã liền cánh, bóng đã dính hình, âu nhân duyên phải đành thế!
Một hôm con khóc, nàng vô
tình hát rằng:
"- Ầu ơ... ru con, con
ngủ cho ngoan
Cha con ẩn sĩ... lượm thịt săn giữa rừng
Ầu ơ... ẩn sĩ rớt bát nửa chừng
Vì con, vì vợ còng lưng tháng ngày."
Nghe được, Upaka tức giận nói:
- Này nàng Càpà! Nàng nói
ta là "ẩn sĩ lượm thịt săn", "ẩn sĩ rớt bát"! Nàng chế nhạo ta vừa vừa
thôi chứ! Cục đá mà có tai, nó cũng chảy nước mắt vì câu nói của nàng đấy!
Ta không có còng lưng, cúi đầu mãi ở trong cái nhà này đâu! Ta biết ta là
kẻ ăn đậu, ở nhờ, vô gia cư, vô nghề nghiệp. Ta biết thân phận của ta lắm.
Nói cho nàng biết, chẳng phải ta là kẻ tứ cố vô thân, không nơi nương tựa
đâu! Ta có một người bạn. Bạn ta là bậc chiến thắng bất diệt. Ta sẽ đến ở
với bạn của ta!
Thấy Upaka vì tự ái mà nổi
giận, nàng Càpà đấu dịu, phân trần:
- Em không có ý nghĩ vậy
đâu, chàng Mắt Ðen của em! Sự thực, em thấy chàng suốt ngày cúi đầu và
còng lưng lượm thịt săn một cách vất vả, một cách khốn khổ. Vì yêu chàng
mà em nói thế thôi.
Upaka gằn giọng:
- Nàng có cách nói hai
nghĩa, nghĩa đằng đầu và nghĩa đằng đuôi. "Cúi đầu và còng lưng"! Chà, ta
biết quá mà! "Ẩn sĩ lượm thịt săn"! Chà, lời mỉa mai hay nhỉ! Ta nói cho
nàng biết, ta đã sa đầm lầy khốn cùng và tủi nhục. Ta thức ngộ rồi. Ta sẽ
xuất gia trở lại. Ta sẽ đi theo bạn của ta, nương tựa nơi bạn của ta, bậc
chiến thắng bất diệt!
- Chớ có tức giận em,
chàng Mắt Ðen của em! Có thể em đã dại dột, lỡ lời, xin chàng tha tội!
Upaka lồng lên:
- Ta không có tha tội, chí
ta đã quyết. Ta sẽ rời khỏi Vankahara và ngôi làng này, nơi đã bị trói
buộc và bị quyến rũ bởi sắc đẹp ma quái của nàng. Ích gì cái kỷ niệm đau
xót này!
Nàng Càpà năn nỉ:
- Ôi, chàng Mắt Ðen của
em! Hãy ở lại, chớ có đi! Em không dại dột thế nữa đâu. Em sẽ hầu hạ
chàng, phục tùng chàng, là nô lệ cuả chàng!
Upaka cười lạt:
- Không thể nữa đâu, nàng
Càpà! Một phần mười sáu lời nói của nàng có thể làm cho trăm vạn nam nhân
phải bủn rủn, mê mệt. Nhưng ta thì không thế nữa đâu.
Nàng Càpà xuống nước, mềm
mỏng, gợi tình:
- Chàng Mắt Ðen của em! Em
đã đến nỗi nào! Em vẫn còn như cây Takkàrim nở hoa trên đầu núi. Những
vòng hoa Patilim vẫn rực rỡ hương sắc hiến tặng chàng. Những chiếc áo lụa
Kàsì tối thượng vẫn làm dịu mắt chàng. Tóc em, da thịt em vẫn ướp hương
chiên đàn thơm lừng lựng!
Upaka chợt cất giọng ráo
hoảnh, chậm rãi:
- Này nàng Càpà! Bây giờ
nàng lại định dùng mồi sắc đẹp để bủa giăng cánh chim trời đấy phỏng? Dẫu
nàng là dòng dõi thợ săn thiện xảo đến bảy đời, cánh chim kia chỉ một lần
sa lưới mà thôi!
Nàng Càpà tức giận:
- Chàng nói thế mà nghe
được sao? Em bủa giăng hay tự chàng bước vào lưới?
Upaka nín lặng. Nàng Càpà
hỏi ướm:
- Này, còn đứa con thì
tính sao đây?
Upaka thản nhiên nói:
- Bậc trí bỏ vợ con, tài
sản và quyến thuộc ra đi không ngoảnh lại!
- Thế thì giả dụ tôi đánh
nó, tôi giết nó, ông cũng không thèm cứu ư?
- Nó là con của nàng, từ
núm ruột của nàng mà rứt ra. Vậy giết nó hoặc quẳng cho chó sói ăn ấy là
quyền của nàng.
Nàng Càpà thở dài. Thế là
hết rồi. Con hổ đã muốn trở lại rừng xưa. Chàng đã trở lại tâm đích thực
của một ẩn sĩ. Sắc đẹp ta, nụ cười ta, vòng tay ta và cả con cái nữa, đã
bất lực trước chàng.
Nàng Càpà buồn bã cất
giọng dịu dàng:
- Chàng Mắt Ðen của em!
Chàng bỏ đi đành đoạn vậy ư? Chàng không thương xót em và con sao?
Con tim của Upaka thoáng
lay động, dầu cố gắng trấn tĩnh nhưng giọng đã mềm đi:
- Ta cũng biết thế. Nhưng
nàng hãy thông cảm cho ta, ta phải tự cứu mình!
Nghe giọng nói kia, Càpà
đã hiểu. Chẳng phải Upaka đã hóa thành gỗ đá. Chàng cũng còn thương vợ,
xót con; nhưng chàng đã quá đau khổ vì không còn chịu nổi hoàn cảnh ràng
buộc với những tế toái của đời sống. Vậy nếu thương chàng, yêu chàng thật
sự thì hãy để chàng ra đi cho tròn với ước nguyện. Nghĩ vậy, nàng Càpà gạt
nước mắt, nói:
- Thôi, vì thương chàng
nên em để cho chàng ra đi. Ở nhà, mọi việc em lo liệu được. Nhưng chàng đi
đâu?
Upaka nắm tay nàng Càpà:
- Cảm ơn em. Cảm ơn em đã
hiểu ta. Việc ta đi đâu thì em không phải lo lắng. Ta sẽ đến với bạn của
ta, bậc chiến thắng bất diệt.
- Vị ấy ở đâu?
- Bạn của ta đang đi gióng
tiếng trống bất tử ở Vườn Nai, và cũng từ đó bạn ta chuyển Bánh Xe Pháp.
Im lặng khá lâu giữa hai
người.
Nàng Càpà chợt nói:
- Vậy khi chàng đến gặp vị
ấy, hãy thay mặt em nhiễu quanh ba vòng về phía hữu, chàng đảnh lễ vị ấy
dùm em. Em tỏ lòng cung kính đối với vị ấy, bậc chiến thắng bất tử, đã
quyến dụ được chồng em, hơn em!
Upaka mỉm cười sung sướng:
- Phải thế. Nói vậy là
đúng đắn. Vì lợi ích cho cả hai ta, ta sẽ tỏ lòng cung kính và tri ân bậc
vô thượng ấy!
Ðức Ðạo Sư hôm ấy ở Xá Vệ,
Kỳ Viên tịnh xá, trước khi vào hương phòng, nói với người thị giả:
- Này, tỳ kheo! Khi nào có
ai đến nói to câu này: "Bậc chiến thắng bất diệt, bạn của ta, giờ ở đâu",
thì hãy đưa người ấy vào gặp Như Lai.
Vẫn còn trong y phục của
người thợ săn, Upaka sau rất nhiều do tuần đường đất, theo dấu chân Ðức
Ðạo Sư từ phương này sang phương khác, hôm kia lần đến Xá Vệ, tìm ra cửa
tịnh xá, cất giọng oang oang:
- Này, các ông sa môn! Bậc
chiến thắng bất diệt, bạn của ta, giờ ở đâu?
Ðức Ðạo Sư chờ đợi người
ấy, chờ đợi đã lâu, không phải chỉ sáng nay, nhờ thiên nhãn, mà chờ đợi từ
ngày giác ngộ dưới cội Bồ Ðề. Ðức Ðạo sư khi quán nhân duyên, biết rằng
trên đường về Vườn Nai sẽ gặp người ấy, một đạo sĩ ngoại đạo. Gặp rồi,
ngài không nói gì nhiều, chỉ gieo một hạt giống. Hạt giống ấy hôm nay đã
nẩy mầm, lớn rất nhanh và chờ lúc trổ quả.
Gặp Ðức Thế Tôn, sau vài
lời giáo giới, Upaka được Ngài cho xuất gia. Sau đó, Upaka dễ dàng chứng
đạo quả Bất Lai, không một gắng sức nào. Cuối đời, mệnh chung, sinh vào
cõi Aviha thanh tịnh rồi đắc quả A-la-hán luôn tại đấy.
Còn nàng Càpà, không bao
lâu sau, gởi con trai cho ông ngoại, theo chân Upaka, xuất gia với trưởng
lão ni Gotamì, đắc quả A-la-hán.
Thật là lạ lùng! Chàng và
nàng gặp gỡ nhau, yêu nhau, sanh con, giận nhau, cãi nhau, chia tay
nhau... rồi gặp lại nhau nơi cõi A-la-hán vô sanh bất diệt! Hy hữu thay!
Cho nên có thơ rằng:
"Tích xưa chuyện cũ
rành rành
Có khi gương vỡ lại lành hơn xưa"!
---o0o---
Mục Lục
[ 01]
[ 02]
[ 03]
[04]
[ 05]
[06]
[07]
[08]
[09]
[10]
[11]
[12]
[13]
[14]
---o0o---
| Mục lục Tác giả || Tủ
Sách Phật Học |
---o0o---
Source: Buddhasasana Homepage
Trình bày: Nhị Tường
Cập nhật :
01-01-2003