---o0o---
Tập 02
Lời nói đầu
Trong Tập II này gồm có nửa sau của
phẩm Tựa đầu, từ chương 31 đến chương 46 (phẩm Tựa có 46
chương, 30 chương đầu đã in ở tập I – 1997). Tiếp đó là phẩm
Dâng bát thứ hai, phẩm Tập tương ưng thứ ba, phẩm Vãng sanh
thứ tư, phẩm Thán độ thứ năm, phẩm Tướng lưỡi thứ sáu. Tất cả
trải dài trong 20 cuốn, từ cuốn 21 đến cuốn 40.
Ngài Cưu-ma-la-thập dịch luận Đại
Trí Độ này vào khoảng năm 402-404, trước Ngài Huyền Trang dịch
trên hai thế kỷ, nên có những thuật ngữ rất xưa, ít được phổ
cập. Khi gặp các thuật ngữ như vậy, tôi đã đổi lại một số theo
thuật ngữ của các vị dịch sau và đã được phổ cập nhiều hơn. Ví
dụ:
- Thuật ngữ
ngũ tình, lục tình đổi lại là ngũ căn, lục căn
- Thuật ngữ
ngũ chúng, ngũ thọ chúng, ngũ ấm, ngũ thọ ấm đổi lại ngũ uẩn,
ngũ thủ uẩn.
- Thuật ngữ
ngũ vô học chúng đổi lại ngũ vô lậu uẩn.
- Thuật ngữ ẩn
một vô ký, phi ẩn một vô ký, đổi lại là hữu phú vô ký, vô phú
vô ký.
- Thuật ngữ sổ
duyên tận, phi sổ duyên tận; sổ duyên diệt, phi sổ duyên diệt;
trí duyên tận, phi trí duyên tận; trí duyên diệt, phi trí
duyên diệt ở các chương 23,24,29,30,43 đều đổi lại là trạch
diệt, phi trạch diệt.
Phái hữu bộ
khái quát tất cả pháp vào 75 pháp, trong đó 72 pháp thuộc hữu
vi và 3 pháp thuộc vô vi. Hữu vi là pháp có mang theo nó bốn
tướng hữu vi là sanh, trụ, dị, diệt. Còn pháp vô vi thì tức là
chơn lý, chơn không, không có bốn tướng ấy.
Ba pháp vô vi:
1. Hư không vô
vi: chỉ cho tánh suốt thông không ngăn ngại của hư không đối
với sự vật. Tính trống không của hư không thuộc sắc pháp, bị
thay đổi sanh diệt, còn tính suốt thông không ngăn ngại của hư
không thì không hề thay đổi sanh diệt, nên gọi là vô vi.
2. Trạch diệt
vô vi: do trí tuệ lựa chọn, quán sát pháp Tứ đế, diệt được
pháp hữu lậu hữu vi phiền não, làm hiển lộ bản tính thanh tịnh
vô vi vô lậu ngoài bốn tướng hữu vi, đây tức là Niết-bàn.
3. Phi trạch
diệt vô vi: đây không phải do trí tuệ lựa chọn làm tiêu diệt,
mà chính vì thiếu duyên, hoặc bị trở ngại nên pháp hữu lậu hữu
vi tương lai không sanh khởi được. Không sanh tức không diệt,
nên cũng gọi là vô vi.
Ba vô vi như
vậy, dù dịch thuật ngữ có sai khác thì ý nghĩa cũng đồng nhau
mà thôi.
Trong bản dịch này có đổi chỗ dựa
theo kinh Đại Bát-nhã của Ngài Huyền Trang dịch.
Đôi điều như vậy, tôi xin lưu ý
quí vị độc giả.
PL.
2542 Từ Đàm, mùa An cư Mậu Dần (1998)
Thích Thiện Siêu
--o0o --
Mục Lục
Tập 2
Cuốn
21
| 22
| 23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
31
|
32
|
33
|
34
|
35
|
36
|
37
|
38
|
39
|
40
--o0o --
Mục Lục Tổng Quát Luận Đại Trí Độ
Tập 01
|
Tập 02
|
Tập 03
|
Tập 04
|
Tập 05
--o0o --
Cập nhật: 01-07-2003
